O zbek isto n respublikasi sog liqni saqlash

(glandulae bulbourethralis) 
juft 
a ’zo (207-rasmga qarang). Ular siydik chiqarish nayining parda qismi 
orqasida, oraliqning chuqur ko‘ndalang mushagi ichida joylashgan. 
Bu bezlar yumaloq shaklda, qattiqroq va diametri 0,3 - 0,8 sm bo ‘ladi. 
Tuzilishi jihatidan alveolar naysimon bezlar turkumiga kiradi. 
Bulbouretral bezning nayi 
(ductus glandulae bulbourethralis)
ingichka va uzun ( 3 - 4 sm) bo ‘lib, erlik olati so‘g ‘onini teshib 
o ‘tadi va siydik chiqarish nayiga ochiladi. Bulbouretral bezlar ishlab 
chiqargan yopishqoq suyuqlik erkaklar siydik chiqarish nayi shilliq 
pardasini siydik ta ’siridan saqlaydi. Bolalarda bulbouretral bezlar 
ham balog‘at davrida tez o ‘sadi.
Urug‘ tizimchasi
Urug‘ tizimchasi 
(funiculus spermaticus) 
uzunligi 15 - 20 sm 
yumaloq shaklda bo ‘lib, chov kanalining chuqur teshigidan moyak­
ning yuqori uchigacha cho‘ziladi. U moyakning yorg‘oqqa tushish
38

---

jarayonida hosil bo ‘ladi. U rug‘ tizimchasi tarkibiga ductus deffems, 
moyak, moyak ortig‘i va urug‘ olib ketuvchi nayning arteriya, vena, 
limfa tomirlari va nervlari kiradi. U rug' tizimchasi tashqi tomondan 
ichki urug‘ fassiyasi, moyakni ko ‘taruvchi mushak va uning fassiyasi 
hamda tashqi urug‘ fassiyasi bilan o‘ralgan.
Yangi tug‘ilgan o ‘g ‘il bolaning urug‘ tizimchasi nisbatan yo‘g ‘on 
bo‘lib, ko‘ndalang o'lcham i 4 - 4,5 mm bo ‘ladi. Uning tarkibiga 
urug‘ olib ketuvchi nay, qorinpardaning qin o‘sig‘i, moyak, moyak 
ortig‘i, qon, limfa tomirlari va nervlari kiradi. Ulaming hammasi 
ichki urug‘ fassiyasi bilan o‘ralgan. Moyakni k o ‘taruvchi mushak 
yaxshi rivojlanmagan. Yoshga qarab urug‘ tizimchasi tarkibi 
o‘zgaradi. Bola hayotining birinchi oylarida qorinpardaning qin 
o‘sig‘i bekilib, biriktiruvchi to ‘qimali tizimchaga aylanadi. Yosh 
bolalarda urug‘ tizimchasi elementlari orasida 
yog‘ to ‘qimasi 
paydo bo‘lib, yoshga qarab sekin-asta ko ‘payib boradi. Moyakni 
ko‘taruvchi mushak balog‘at davrida qalinlashadi. 15 yoshda urug‘ 
tizimchasining kengligi 
6
mm bo ‘ladi.