O 'z b e k is t o n r e s p u r L ik a s L o L iy va o 'r t a m a X s u s t a 'l I m V a z ir L ig I

Tizimlilik prinsipi.
O 'q itila y o tg a n m aterial o ‘q u v ch ilarg a asosiy q o d ilar 
ta riq asid a Io‘nd a b ayon qilinishi kerak. 0 ‘q itish d a d alillard an x u lo salarg a , 
m iso llard an q o n u n larg a o ‘tish, d alillar va m iso llarn i q o id alar tizim ig a solib, 
u m u m lash tirib b erish lozim , aks h o ld a h o d isalarn in g tizim siz uyum i hosil b o ‘lib 
qoladi. K o n k retd an ab strak tg a, o sondan q iy in g a, u m um iydan x u su siy g a o ‘tish 
k erak ; avval narsa, ya'ni h o d isag a um um iy tu sh u n c h a b erib , k ey in uning turli 
to m o n larin i ay rim -a y rim o ‘rganish kerakligini k o ‘rsatadi.
4. Izchillik prinsipida
— fan asoslarini izchil bayon qilish v a tizim li tarzda 
o ‘rg atish talab etilad i. Izchillik p rin sip id a, kun, oy, y ilg a v a z ifa q o ‘y ish v a uni 
am alg a o sh irish u chun intilish kerakligi ay tilad i. B u n d a aniq vaqtni belgilash, 
o ‘q ish n in g b o la y o sh ig a m os boMishi, m aterial izch illik bilan o ‘rg an ilish i, ya'ni 
bugu n g i m aterial ertagi bilan b o g ‘lanishi v a keyingi o ‘tiladigan m aterialg a y o 'l 
o c h ish kerak.
278

---

S in f
—
dars tizimi.
K om enskiy sin f — dars tizim ini ishlab chiqadi. B ynda 
o 'q itu v c h ig a butun s in f bilan ja m o a b o 'lib sin f - dars tizim ida ish olib borishni, 
ya'ni o ‘qitishni tav siy a etadi. D ars v aqtida o 'tg a n darsni qaytarish, yangi m avzuni 
tushuntirish, m ustahkam lash, uyga vazifa berish kerakligini k o 'rsatad i. D arsni 
rejalashtirish v a olib borish to ‘g ‘risida k o 'rsa tm a la r beradi. H ar bir darsning o ‘z 
m avzusi v a o ‘z vazifasi b o 'lish in i aytadi. O 'q itu v ch i o 'q u v ch ilarn in g dars 
m ash g ‘ulo tlarid a faol qatnashishlarini ta'm inlashi. kuzatib borishi, sinfda intizom
saqlanishi kerakligini uqtiradi. O 'q u v jaray o n in i tashkil qilishni haddan tashqari 
oshirib yuborib, o ‘qituvchi bir vaqtda 300 o 'q u v ch i bilan dars olib borishi m um kin, 
deb hisobladi. 0 ‘qituvchi o 'z ig a yaxshi o 'q u v ch in i vordam chi qilib olishi 
m um kinligini aytadi.
K om enskiy o ‘zining ''T illa r va ham m a fanlarning ochiq eshigi" va "H islar 
vositasi bilan idrok qilinadigan narsalarning su ratlari” kabi asarlarida darslik 
yaratish g a d oir quyidagi tavsiyalarni ishlab chiqadi: