O’ z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I

AMALIY MASHG’ULOT

MICROSOFT WORD PROGRAMMASI YORDAMIDA ELEKTRON HUJJAT YARATISH.
Ishdan maqsad: Elektron hujjat yaratish imkoniyatlaini o‘rganish.

Vazifa: 1. Variantingiz mavzusi bo‘yicha axborot to‘plang;

2. 
   Matnni kompyuterga kiriting;
   
3. 
   Matnga gipermurojaatni qo‘llang;
   
4. 
   Matnga «Тема» buyrug‘ini qo‘llang va «Сохранить как Web-страницу» qilib saqlang.
   
5. 
   Variantingizni disket (yoki diskka) saqlang va electron variantda o‘qituvchiga topshiring.
   

Qisqacha ma’lumotlar

Elektron hujjat yaratishimizdan oldin gipermurojaat, gipermatn, zakladka nima ekanligini aniqlab olaylik.

WWW (Web) tizimida ma‘lumotlar gipermatnli hujjatlar shaklida olinadi. Gipermatn boshqa matnli hujjatlarga yo‘l ko‘rsatuvchi matndir. Bu esa boshqa matnlarga tezda o‘tish imkonini beradi (bu matnlar qaysi mamlakatning serverida turishidan qat‘iy nazar) Bu o‘rinda aytib o‘tish joizdirki, matnlar o‘rnida rangli harakatdagi tasvirlarni, turli videokliplarni, grafik, audiolarga ham murojaat tashkil qilsa bo‘lar ekan. Matndan tashqari boshqa shakldagi ma‘lumotlarni ham beruvchi hujjatlar gipermedia hujjatlari deyiladi.

Matnlarda kalit so’zlar deb ataluvchi so‘zlar orqali dunyoning ixtiyoriy burchagida INTERNET doirasida joylashgan ma‘lumotlarga yoki kompyuterdagi mavjud fayllarga, yoki fayl ichidagi o‘zaro murojaat qilish va u orqali ma‘lumotlarni topish gipermurojaat deb ataladi.

Ajratilgan so‘zlar va frazalar – gipermatn aloqalari, qisqacha giperaloqalar deb yuritiladi. Bu giperaloqalar orqali boshqa hujjatlarga murojaat qilib, unda yangi giperaloqalarni yaratish mumkin.

Zakladka (―taxlash‖, ―joylashtirish‖ ma‘nosini anglatadi) – matnning, jadvalning, rasmning qandaydir qismiga nomlangan ko‘rsatkich yoki hujjat ichidagi o‘rni.

Demak, gipermurojaatlarni asosiy vazifasi sizga kerakli bo‘lgan axborotlarni tez topishdir.

Gipermurojaatni ishga tushirish yo‘llari quyidagicha:

1. 
   Menyuning Вставка → Гиперссылка buyrug‘i;
   
2. 
   Standart asboblar paneli → Гиперссылка tugmasi;
   
3. 
   Konteksli menyu → Гиперссылка buyrug‘i.
   

Gipermurojaat orqali axborotimizni fayl,veb-sahifa bilan, hujjat ichidagi belgilangan joy bilan, yangi hujjat bilan, elektron quti bilan bog‘lashimiz mumkin.

Yuqoridagi bog‘lanishlardan murakkabrog‘i hujjat ichidagi belgilangan joy bilan bog‘lanishdir. Bunda bog‘lanish yuqoridan pastga va pastdan yuqoriga bo‘ladi.

Bog‘lanishlar strukturasini quyidagi oynada ko‘rib turibsiz.