O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

K o'nikm a  —  ongli  faoliyat  (h ara k a t)n i 

tez,  tejam li,  to'g 'ri, 

ka m  jis m o n iy   va  asabiy  k u c h   sarflag an   holda  bajarish.  K o 'n i k m a  

sh a x sn in g   b ilim la ri  asosida  tark ib   topadi.  D astlabki  s h a k lla n is h  

bo sqic h la rid a   b u n d a y   h a ra k a tla r   jiddiy  diqqat  bilan  bajariladi, 

keyingi  b o s q ic h la rd a   diqqat  bilan  nazo rat  qilish  k a m a y ib   b orad i 

va  natijada  a v to m a tla sh g a n   h a ra k a tg a   aylanadi.  T a 'lim   m a z m u -  

nida  «bilim»,  « k o 'n ik m a » n i  to 'ld ira d ig an   a ta m a la r d a n   biri  « m a ­

laka»  tu sh u n c h a si  m avjud.

M alak a  d e g a n d a   biz,  s h a x sn in g   m a ’lum   kasbga  yaroqlilik, 

tayyorlik  darajasi,  shu  k a sb da   ishlav  olishi  u ch u n   z a r u r   bilim , 

k o 'n i k m a l a r   y ig 'in disin i  tu s h u n a m iz .  M alaka  —  o 'z in i n g   s h a k l ­

lanish  ja r a y o n id a   a v to m a tla sh ib   ketgan,  ya'ni  ixtiyoriy  ravishda 

to'liq  ta k ro rla sh   qobiliyati,  o d a td a g i  faoliyat  sifatida  s h a k lla n ib  

bo'lg an  h a m d a   m u r a k k a b   h a r a k a tla r n in g   tarkibiga  kiritilgan   j a -  

rayon larn i  psixologik  ta n la s h g a   aylanib  ketgan  ish -h a ra k a ti, 

faoliyati.  Kasbiy  a x b o ro tla r n in g   tez  ko'p ayib  bo rayotgani  ilgari 

o 'z la shtirilg a n   m a l a k a n i n g   yetishm asligini  keltirib  c h iq a rad i.  Bu 

y e tish m a slik n i  q ayta  tayyorlash  va  m ala k a   o sh irish  orqali  kasbiy 

faoliyatni  hozirgi  o 'q u v c h ila r  darajasida  davom   ettirish   i m k o n i-  

yati  hosil  b o 'lis h in i  tu s h u n a m iz .

M alak a  o s h irish   —  m e h n a t   t a ’lim i  m u ta x a s sis la rin in g   kasbiy 

bilim   va  k o 'n i k m a l a r in i   yan g ilash  h a m d a   rivojlantirish j a r a y o n in i 

t a ’riflaydi.  Sh u n i  t a ’k id lash   z a ru rk i,  m e h n a t  t a ’limi  m e to d ik a s id a  

h a m d a   m a z k u r   t a ’l i m n i n g   o 'z id a   b o s h q a   a ta m a l a r   k o 'p   m a l a k a -

48

---

lar  o 'rg atish   t u s h u n c h a s in i ,  a x b o ro td a n   fo ydalanish  va  turli  h a ­

ra k a tla r n i  ko ‘rsa tilg a n   t a r t ib d a   m u staq il  bajarish  k o ‘n i k m a la r in i  

egallash  tu sh u n ila d i.