O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

3. 

O'quvchilarga  berilgan  vazifalarni  tekshirish. 

O ' q u vc h il ar  

b ili mi   va  k o' ni k m a l a r i   darajasini  t e k s h i r i s h n i n g   bu  met od i  b u t u n  

t eks hi ri sh  t izimi da  asosiy  m e t o d l a r d a n   biri  hisoblanadi.

Ps ixologl arni ng  t asdi qlashicha,   o' quv  m at er ia li ni   kitob  b o ' ­

yi cha  yoki  o 'q i tu v ch i ni ng   s o' zlar idan  eslab  qolish  yo'li  bi lan  bir 

m a r t a   ishlab  c h i q qa n da ,   ha tt o  kuchli   o ' q uv c hi la r   h a m   u n i n g   tax- 

m i n a n   7 0 - 7 5 %   ini  yaxshi  o' zlasht irishi ga  muv af faq   bo'ladi.  D e -  

m a k ,   uyga  berilgan  t op shi r iq l ar ni   t ekshirish,  n a z o r a t n i n g   b os hqa  

m e t o d l a r i   bilan  bir  qator da,   o' quv  mat er ia li ni   o' zlashtirish  sifatini 

hal  qiluvchi  a h a mi y at g a  egadir.

Uyga  berilgan  vazifalarni  t eks hi ri sh  vaqtida  t e ks h i r i s h ni n g 

bi r  met o di ga   ko ' pr oq  e ' ti bor   berish  va  b u n d a   bos hqa   s a m ar al i r o q 

m e t o d l a r n i   i nk or   etish  yaxshi  natijalarga  olib  kelmaydi.  Keyingi 

va qtl arga cha   o' qu vc hi la r  uyga  be ri lgan  t o ps hi r iq lar ni   d a r s n i n g  

b o s h l a n i s h i d a n   oldin  so' rash  ( b u n i n g   u c h u n   bir  n e ch a   o ' quvc hini  

d os k a  yoniga  chiqarib,  d a r s n i n g   ko' p  vaqtini  sarflash)  tarafdori

295

---

edilar.  Burring  natijasida  yangi  mat er ia lni   o'tish  u c h u n   vaqt  yc- 

tishmas,   yangi  mavz u  s h o s h m a - s h o s h a r l i k   bilan  tushi nt iril ar,   bu 

esa  o ‘q uv ch il ar ni ng   uyga  berilgan  navbatdagi  vazifalarga  tayyor- 

garlik  ko' rishi da  q o ' s h i m c h a   q i yinchil iklar   t ug ' d ir a r   edi.

Lekin  y uqor ida  ayti lganl arga  k o ‘ra  uyga  berilgan  vazifalarni 

t ek sh ir is hn in g  b un d a y   m e t o d i d a n   f oydal anmasli k  kerak,  de-  

gan  xulosa  chiqar ish  n o t o ‘g ‘ri  b o ‘lar  edi.  Ak s in c ha ,  agar   yangi 

o ‘rganilayotgan  mavzu  bilan  m u s t a h k a m   b o g ‘liq  bo'lsa  va  but u n ­

lay  u n i n g   materiali  asosida  t uzilgan  b o ‘lsa,  bu  m e t o d n i n g   a h a m i ­

yati  kattadir.

O' q u v  ma te ri a li n in g   xarakteriga,  dars  tipiga,  u n i n g   m aq s ad  

h a m d a   vazifalariga  t o' la- to' ki s  muvofiq  keladigan  t ekshirish 

met odi   to'g'ri  t a n l a n g a n   m et od   hi soblanadi.

Uyga  berilgan  vazifalarni  t ekshi ri shni,  

yangi  mat eri al ni  

o' rgani sh  yoki  da rs da   ilgari  tayyor langan  vazifalarga  o' xs ha sh 

yangi  material  mas hq l ari ni   bajarish  bilan  q o ‘shib  olib  borish 

o ' z i ni n g   ijobiy  t o m o n i n i   ko'rsatadi.  Bunda  h a m m a   o ‘quvchil ar  

ishga  jiddiy  kirishib  ketadilar,  c h u n k i   uyga  berilgan  vazifa  yu- 

zaki  emas,   balki  astoydil  tekshirilavotgan 1 igini  ko' rsatadi  va 

shu  sababli  u l a r ni n g  vazifalarni  bajarishga  bo' l gan  munosa ba ti  

o'zgaradi.  O ' q uv c h i l a r ni n g  uyga  berilgan  vazifalarni  bajarishda- 

gi  bi limlari  va  m e hn a t   k o ' n i k m a l a r i n i   t ekshi ri shda  n a z o r a t n i n g  

texnikaviy  vositalaridan  foydalanish  katta  y or dam  ko' rsatadi.  Bu 

vositalar  t ek s hi ri s hni ng  b o s hq a   met odlar i  bilan  birga  qo' shib  olib 

b or il ga nda   yaxshi  natija  beradi.