O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

Kashtachilik  kasbining  afzalligi.  K as h t a c h i l i k   ka sbi ni ng  afzal- 

ligi  s h u nd a ki ,   bu  g u r u h d a   o' qigan  o' quvchi  k a m   xarajat  qilib,  shu 

kasbni  egallaydi.  Ma sa la n:   shofyor  bo'lish  u c h u n   a v t om a sh in a , 

b e n z in ,   a s b o b - u s k u n a l a r   kerak  b o' ladi,   tikuvchi  bo'lish  u c h u n   esa 

tikuv  m a s hi n as i,   u ng a   kerak  bo ' ladi ga n  a s b o b -u s ku na l ar ,   g az la ­

m a   kerak  bo' ladi.  O ' z - o ' z i d a n   s h u n da y   savol  tug'iladi:  « H a m m a

127

---

o ‘quvchil ar   tikuvchilik  va  shofyorlikka  o ‘qigani  bilan  tikuvchi 

yoki  shofyor  b o ‘la  oladi mi?»

Hozirgi  sharoi tda  har   q a n d a y   oila  h a m   qizi  u c h u n   tikuv  m a -  

shinasi,  o ‘g ‘li  u c h un   a v t o m a s h i n a   olib  berishga  qurbi  yetmaydi. 

Nat ij ada  o ' q u v c h in i ng   t a nl a ga n  kasbidan  ko‘ngli  sovib,  qiziqishi 

kamayadi.  B a ’zan  b un da y   o ‘q u vc h il a ri mi z   vaqtini  bekor  o ‘tib  ket- 

g anini   se zma y  qoladilar.  Lekin  h a r   qa nda y  s haroi tda  h a m   qizi  b o r  

oilada,  albatta,  kashta  tikiladi.

K a s h t a c h i l i k   s a n ’ati  ijtimoiy-shaxsiy  t u r m u s h d a   a ma l iy   a h a ­

miyatga  ega  b o ‘lgan  s a n ’at  t u r l a r i d a n   biridir.  Bu  s a n ’at  h a m  

b os hqa   a ma li y  s a n ’at  turlari  kabi  x a l q n i n g   m o d d i y   va  m a ’naviy 

ehtiyojini  q on di ri shg a  x i z m a t   etuvchi  s a n ’atga  aylandi.  Ka s ht a  

tikish  usullari,  gul lari  r a n g l a r n i n g   m uj as s am la n is h i,   a v l o dd a n-  

avlodga  o ‘tib  t akomi ll as hd i .   Se k in -a s ta   eng  yaxshi  ka s ht al ar  

t a n l a n i b   qol indi   va  milliy  xususiyatlar  bilan  xarakterli  b e t a k r o r  

ka sh t a  n a m u n a l a r i   yaratildi.  H a r   bir  avlod  o ' z i d a n   oldingi  ajdod- 

lari  yarat gan  kashta  n a m u n a l a r i g a   yangilik  kiritib,  o ‘zi  ya sh ab  

ijod  qilayotgan  davr  talabiga  m os   b o ‘lgan  naqsh  be zag i da n  foy­

d a la ni b,   qa di mg i  b e zakl ar   bilan  b o g ‘lab,  o lzgacha  kas hta  bezagi 

yaratib  k e li n m o q d a .

K a s ht a   bu  avloddan  avlodga  o ‘tib  keladigan  merosdir,  yodgor- 

likdir.

M o m o l a r i m i z   o' z  qo'l lari  bilan  tikib  qoldirgan  kashta  b e z a ­

gi  biz  u c h u n  q an c hal ik   qi m m at l i   va  azizdir.  Shu  m eh n a t i   bi­

lan  o ‘zidan  keyingi  avlodiga  esdalik  u c h u n   iz  qoldirib  ketishadi. 

K a s h t a n i   t o mo s ha   qilar  e k a n m i z ,   m o m o l a r i m i z n i n g   q o ‘lida  ur- 

c h u q   bilan  o ‘tirishlari,  ipni  yigirib  tikishlari  ko‘z  o l dimiz ga   kelib, 

bir  daqiqa  b o i s a   h a m   ularni  xotirlab  ol amiz.

K a s h t a l a r i m i z n i n g   qadimgi   nusxalarini,   tikish  uslubl ari ni   qay- 

t a d a n   j o n l a n t i r i s h i m i z   kerak.  C h u n k i   hozirgi  davr  talabi  shunga 

t o ‘g ‘ri  kelayapti.  O' z i n g i z   bir  o ‘ylab  k o ‘ring,  qa di mgi   kashtalar- 

n i n g   darr ov  bozorda  xaridori  paydo  b o ‘ladi,  yoki  u y m a - u y   yurib, 

surishtirib  a rz i ma s   narsal ar ga  a lma sh t ir ib   keti shlar idan  shu  narsa 

m a ’l um  b o ‘ldiki,  d e m a k   q adimgi   k a s h t al ar im i z  biz  u c h u n   bir 

boylikdir.  Bu  boylikni  asrab-avaylab  u yi mi z   t o‘riga  osib  q o ‘yaylik 

va  rivojlantiraylik.  B i z da n  keyingi  avlodlarga  o t a - b o b o l a r i m i z  

u d u m l a r i n i ,   milliy  boyliklarini  qoldirish,  o ‘quvchi  qi zl arn i ng  

m a ’naviy  dunyos ini   boyitish  va  xalq  milliy  ama li y  s a n ’atini  bo- 

yitib  da vo m  ettirish  u c h u n   b o r  k u c h   va  b i l i m i m i z n i   sarflaymiz.

128

---