O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

D idaktik  m ateriallar  tayyorlash.  Nazari y  va  a ma l iy   m a s h -  

g ' u l o tl a r   u c h u n   m a n b a   sifatida  ishlatiladigan  vositalarni  t ayyor ­

lash  h a m   m et o d i k   ishlarga  kiradi.  O' quv   va  d i dakt ik  mat eri al la rn i 

t ayyorlash  d e g an d a ,  o' qituvchi  t o m o n i d a n   u l a r n i n g   t a n l a n i s h i   va 

na zar iy  yoki  a ma l iy   m a s h g ' u l o t l a r   maqsadi ga  mosl ashti ri li shi   tu- 

shunil adi.   Ag ar   tavyor  vositalar  yo'q  b o i s a ,   u  holda  bu  vositalarni 

o ' q i t u v c h i n i ng   o'zi  t ayyorlashiga  to'g'ri  keladi.

O ' qu v   va  d i d ak t ik   m a t e ri a ll a rn i   t ayyorlashda  m e h n a t   t a ’limi 

o'qituvchisi  c he g ar a la n ga n   vaqt  va  t exni k  i m ko ni v at l a r n i   inobat ga 

olgan  holda  e ’t ibor ini   quyidagilarga  qaratishi  lozim:

—  ish  varaqalari,  t a r q a t m a l a r   (bosilgan  m a t n l a r   nusxalari), 

slaydlar,  doska  tasvirlari  u c h u n   eskizlar;

—  y o z ma   topshiriqlar,  y oz ma   va  og' zaki  testlar  u c h u n  so'rov 

qog'ozlari;

—  b a hol as h  varag'i,  nazorat   qog'ozi;

—  ish  rejalari,  tashki li y  hujjatlar.

O'qi tuvchi   u c h u n   m at e ri a ll a r   nafaqat  sohaga  tegishli  m a ’­

l u m o t la r ni ,  balki  tashki li y  ishlar,  usul  va  natijalarni  b a ho la sh  

borasidagi  m a i u m o t l a r n i   h a m   o' z  ichiga  oladi.  O ' q u v c h i l a r   u c h u n 

m at e ri a ll a r   esa  qoi da  bo' yi cha   faqatgina  sohaga  tegishli j ih a tl a rn i  

o' z  ichiga  oladi.

323

---

Di dakti k  mat eri all ar   o' quvchil arga  mo' lj all angan  bo'lsa,  o'qi- 

tish  ma te ri all ari dan  farq  qilishi  m u m k i n .   Masalan:  t op sh ir iq lar  

varaqlari,  savolnomalar,  yo' nalt iruvchi   usul  savollari  va  m u a y y a n  

t a r q a t m a   materiallar.

T a r q at m a  mat eri al la r tayyorlash  b o' yi ch a   eng  yangi  u s ul la rda n 

biri  bu  m a t n l a r n i   r angl ar  bi lan  ajratish  sanaladi:

—  o q   qog'ozlar:  m a z m u n i y  j ih a t l a r  borasida  m a t n l a r  (o'qituvchi 

va  o ' quvchil ar   uchun);

—  yashil  qog'ozlar:  o'quvchil arga  topshiriqlar;

—  qizil  qog'ozlar:  o ' q i tu v c h in in g  m e t o d i k   hujjatlari  va  t o ps hi -  

r iql arni ng javob  varaqalari.

R a ng l ar ni   kodlash  h a m   huj jatl ardan  foydal anishni   yengil- 

lashtiradi.  Sh un in gd ek ,  bug u ng i   k u n d a   k omp yu te r  texnologi- 

yalaridan  foydalangan  holda  turli  o' quv  di dak t ik   mat eri al la r  t a y­

yorlash  u c hun  keng  i mko n i yat l ar   mavjud.