O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V

K a p illy a rla rd a qon aylanishi.
M ikrotsirkulyatsiya.
K apillyarlar eng k o 'p va eng yupqa qon-tom irlar 
hisoblanadi U lar hujayralararo b o 'sh liq d a joylashgan. U larning diam etri 
4,5 dan 30 m km gacha, uzunligi esa 0,5-1,] m m g acha b o 'la d i. Turli 
to 'q im a la rd a ularning soni b ir xil em as. M oddalar alm ashinuvi yuqori 
b o 'lg a n a ’zolarda m oddalar alm ashinuvi past a ’zolarga nisbatan ularning 
soni lm 2 ga nisbatan o lganda k o 'p . M asalan, y urak m uskullarida skelet 
m u skullariga nisbatan ikki barav ar k o 'p . B osh m iya kulrang m oddasida 
oq m oddasiga nisbatan k o 'p .
K apilyarllam ing u m um iy soni odam da 10 m id, um um iy uzunligi esa 
100000 km ga teng. Bu esa y e r sharini ek v a to r b o 'y la b 3 m arta aylanib 
chiqish uchun yetarli.
Ik k i tu rd a g i ish lo v c h i k a p illy a rla r ta fo v u t q ilin a d i. 
M a g istra l
kapillyarlar
arteriola va v en u lala r orasid a q isqa tutashgan. Boshqalari 
k apillyarlar turi birinchilaridan yon shoxlar oladi 
(yon shox kapillyarlar)
va v en u lalard a tugaydi.
F unksional jih a td a n esa uch tipdagi kapilly arlar farqlanadi: som atik, 
visseral va sinusoid.
Som atik k apillyarlar
devorlari endoteliy va bazal qavatlari uzluksiz 
jo y la sh g a n . U lar yirik oqsil m olekulalarini o 'tk az m ay d i. Suv v a unda 
erigan m ineral m oddalam i oson o'tk azad i. Bu tipdagi kapillyarlar: terida, 
skelet va silliq m uskullarda bosh m iya y arim sharlarining p  stlo  id a 
uchraydi.
Visseral tip d a g i k a p illya rla r
d ev o rid a « d arc h ala ri» b o 'lib , shira 
chiqaruvchi va k o 'p m iqdorda suv va u nda erigan m oddalarni so 'ru v c h i 
yoki m akrom olekulalam i tez transport qiluvchi (buyrak, hazm kanali, 
endokrin bezlar) a ’zolarda b o'lad i.