O. T. A L a V i y a, s h. Q. Q o d I r o V a. N. Q o d I r o V, s h. H. H a m r o q u L o V e. H. H a L i L o V

M onotsitlar
- q o n -tom irlarda 70 soatgacha aylanib yuradi, so 'n g ra
u yerdan chiqib to 'q im a (gistiotsitlar) m akrofagiga aylanadi. K islotali
247

---

m uhitda m o n o tsitlar m ik ro b la m i fagotsitoz q ilish x o ssa sig a ega, bu 
p ay td a n e y tro filla r fao llig i su sa y ad i. H alok b o 'lg a n le y k o tsitla r va 
jarohatlangan to 'q im a lam i m onotsitlar fagotsit qilib y allig 'lan g a n sohani 
tozalaydilar. M onotsitlar kom plem ent tizimi tarkibiy qism ining ayrimlarini 
sintezlaydi. A ktiv m on o tsitlar va m akrofaglar sitotoksinlar, interleykin 
(1L - 1), o 's m a la m i nek ro z qiluvchi om il, interfero n larn i sintezlash 
natijasida o'sm aga, viruslarga, m ikroorganizm larga va parazitlarga qarshi 
im m unitet hosil qiladi, gem opoezning b o shqarilishida ishtirok etadi. 
M o n o ts itla r q o n iv is h in i (tro m b o k s a n , tr o m b o p la s tin la r ) h a m d a
fibrinolizni kuchaytiradigan (plazm inogen aktivatorlari) o m illam i ishlab 
chiqaradi.
L im fotsitlar -
suyak k o 'm ig id a hosil b o 'la d i va q o n g a tushgach 
to'qim alarda shakllanadi. Ayrisimon bezda shakllanganlari T - lim fotsitlar 
(thym us - so 'z id a n olingan) deb ataladi. 
T 
- lim fo tsitla m in g bir necha 
turlari m avjud. 
T 
- k ille r la r
yoki qotillar (inglizcha tu kill - o 'ld irm o q ) 
n is h o n h u ja y ra la r n i, ju m la d a n y u q u m li k a s a llik la rn i c h a q iru v c h i 
mikroorganizm lar, o 'sm a hujayralar va boshqalam i o'ldiradi. T
-x e lp e rla r
yoki im m unitet q ilishda yordam chilar. U lar T - T -
xelperlar,
hujayra 
im m unitetini kuchaytiruvchi va T 
В 
- x e lp e r la r
gum oral im m unitetni 
ku chaytiruvchilardan iborat. T -