О разработке мер по улучшению собираемости налогов по отраслям экономики

1 –МАВЗУ: СТАТИСТИКА ФАНИГА КИРИШ

• Маърузачи катта ўқитувчи Сайфуллаев Сиддиқ Носирович

РЕЖА:

• РЕЖА:
• 1. Статистика тўғрисида умумий тушунча.
• 2. Статистика фани предмети ва унинг ўзига хос хусусиятлари.
• 3. Статистика фани услубияти.

1. Statistika: darslik// Shodiev X. va Xabibullayev I. – T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2019.-454 b. 2. Statistika: darslik. Shodiyev X. va Xabibullayev I. tahriri ostida. – T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2013. – 384 b. 3. Statistika bo’yicha praktikum: o’quv qo’llanma. Shodiyev X. va Xabibullayev I. tahriri ostida. –T.: Tafakkur bo’stoni, 2015.-336 b. 4. Соатов Н.М. Статистика. Дарслик. – T.: Абу Али ибн Сино, 2003. 5. Статистика: учебник. Под ред. Елисеевой И. – М.: Юрайт, 2012. – 558 с. 6. Shodiyev X. Moliya statistikasi: darslik.– T.: “IQTISOD-MOLIYA”, 2010. – 320 b.

“Статистика” атамаси лотинча “Status” сўзидан олинган бўлиб, ҳодисаларнинг ҳолати, аҳволини билдиради. “Status” сўзи негизида “Statо” – давлат, “Statusta” – давлатни билувчи, “Statustica”, яъни давлат тўғрисидаги муайян билим, маълумотлар йиғиндиси деган тушунчалар келиб чиққан. Статистика кўп йиллик тарихга эга. Айрим маълумотларга кўра, эрамиздан 3500 йил илгари Мисрда аҳоли ҳисоби ўтказилган. Россияда икки марта (1362 ва 1389 йилларда) аҳоли рўйхати ўтказилган. 15-асрда Москвада “Мирза дафтарлари” номи билан маълум бўлган махсус статистик тўпламлар тузилган. Петр 1 даврида “аҳоли тафтиши” номи билан машхур бўлган солиқ тўловчи аҳоли рўйхатлари ўтказила бошланган. Жами 10 марта тафтиш (охиргилари 1857-1860 йилларда) ўтказилган. Улардаги маълумотлар 18 ва 19-асрнинг биринчи ярмидаги россия аҳолисининг сонини тавсифловчи ягона манба бўлиб ҳисобланади.

• 1. Статистика тўғрисида умумий тушунча.

Статистика фани 17-асрнинг охирларига келиб мустақил фан сифатида шакллана бошлади. Ҳозирги кунда статистика дейилганда: - ўз объекти ва усулига эга бўлган мустақил фанни; - амалий фаолиятдаги мустақил тармоқларни, яъни Давлат статистика қўмитаси, вилоятлардаги статистика бошқармалари ва Қорақолпоғистон Республикаси статистика бошқармаси, туманлардаги статистика бўлимлари; - ижтимоий ҳаётнинг турли тамонларини тарифлайдиган умумий кўрсаткичлар, статистик рақамлар ҳам тушунилади.

Оммавий ижтимоий-иқтисодий ходисаларни, макон ва замонда, миқдорий томонларини уларнинг сифат томонлари билан узвий равишда боғланган ҳолда ўрганиш – бу статистика фанининг предмети дейилади.

• 2. Статистика фани предмети ва унинг ўзига хос хусусиятлари.

• Предмет сўзи бир неча луғавий маънога эга.

• Предмет

• Биздан ташқарида ва онгимизга боғлиқ бўлмаган мавжудот, буюм нарса;

• ўрганилаётган ҳодиса, воқеа, факт;

• фикр юритиш объекти, мулоҳаза мазмунини белгиловчи нарса;

• муайян ўқув фани, билимлар мажмуаси;

• мавзу, бирор нарсани текширишга йўллаш сабаби.

3. Статистика фани услубияти.

Эътиборингиз учун раҳмат!

• Эътиборингиз учун раҳмат!