O ramazonov, S. S. Buriyev meliorativ tuproqshunoslik

gorizontal mintaqaviyligi deyiladi. 
Tog‘li  yoki  tog‘  oldi  hududlarida  iqlim  sharoiti,  o‘simlik  dunyosi  va 
tuproq qoplami balandlikdan pasttekislikka qarab o‘zgaradi. Tuproqlarning 
bu tartibda tarqalishi vertikal mintaqaviylik  deyiladi. 
Tuproqni  geografik  rayonlashtirishda  bir  nechta  taksonomik 
birliklardan    foydalaniladi.  Ularning  eng  kattasi  tuproq  bioiqlim 
mintaqalari  bo‘lib,  Yer  sharining  quruq  qismida  joylashgan  bir  xil 
yorug‘lik va  issiqlik bilan ta’minlangan, tuproq hosil bo‘lish jarayoni va 
o‘simlik  dunyosining  shakllanishiga  bir  xil  ta’sir  etadigan  hududlarni  o‘z 
ichiga oladi. 
Yer  sharida  quyidagi  tuproq  bioiqlim  mintaqalari  mavjud:  qutbiy, 
boreal, subboreal, subtropik, tropik. 
 Tuproq bioiqlim mintaqalari ichida tuproq bioiqlim oblastlar - iqlimi 
va  yog‘ingarchilik  miqdori  har  xil  bo‘lgan  hududlar    mavjud.  Ular  nam 
(ekstragumid va gumid), o‘tkinchi (subgumid va subarid) va quruq (arid va  
ekstraarid) oblastlardan iborat. Pasttekisliklar, tog‘lar o‘z navbatida tuproq 
mintaqalari,  mintaqachalari,  provinsiyalari,  okruglari  va  rayonlariga 
bo‘linadi.