О. Р. Райимбердиева бухгалтерия ҳисоби, ИҚтисодий таҳлил ва аудит

Асосий воситаларнинг қолдиқ қиймати
уларнинг дастлабки қийматидан эскириш 
қийматини айириш йўли билан аниқланади.
Вақт ўтиши натижасида асосий воситаларнинг дастлабки қиймати худди шунга ўхшаш 
замонавий асосий воситаларнинг қийматидан фарқ қила бошлайди. Ушбу фарқни тугатиш 
учун асосий воситаларни маълум даврларда қайта баҳолаш амалга оширилади ва уларнинг 
тиклаш қиймати аниқланади. 
Тиклаш қиймати
деб асосий воситаларни ҳозирги шароитда амал қилаётган баҳони 
ҳисобга олиш, замонавий техника ва технология билан қуриш ёки ишлаб чиқариш 
тушунилади. 
Республикамизда асосий воситалар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Махкамасининг 
махсус қарорига кўра 1995 йил 1 январга охирги марта қайта баҳоланди. 
Ушбу қарорга кўра корхоналарнинг балансидаги иморатлар, иншоотлар, узатувчи 
мосламалар, асбоб ускуналар, транспорт воситалари ва бошқа асосий фондларнинг техник 
ҳолатидан қатъий назар қайта баҳоланди. 
Асосий воситаларнинг қайта баҳолаш уларнинг баланс қийматларини белгиланган 
коэффицентларга кўпайтириш бўйича индексация қилиш орқали амалга оширилди. 
Асосий воситаларнинг ҳисоб бирлиги бўлиб алоҳида инвентар объектлари 
ҳисобланади. 
Инвентар объектлари
деганда битта функцияни бажаришга мўлжалланган, 
тўла кўриб бўлинган ёки ишлаб чиқарилган алоҳида предмет ёки предметлар комплекси 
тушунилади. Ҳар бир инвентар объектига алоҳида инвентар номерлари белгиланади ва 
фойдаланиш жараёнида, тугатиш ва қайта таъмирлаш жараёнида инвентар номерлари 
сақланади. Инвентар номерлари ҳисобга олинадиган предметга бириктириб қўйилади ва 
тегишли ҳужжатларда акс эттирилади. Мураккаб инвентар объектлари у ёки бу иншоотлар, 
алоҳида элементлари бирлигида битта инвентар объектни ташкил қилувчи ҳар бирига ушбу 
инвентар объектнинг номери ёзиб кўйилади. Ташкилотдан чиқиб кетаётган асосий 
воситаларнинг инвентар номерлари янги келиб тушган асосий воситаларга берилиши 
мумкин. Ижарага олинган асосий воситалар ижарага берувчи инвентар номерлар бўйича 
ҳисобга олинади.