О. Р. Райимбердиева бухгалтерия ҳисоби, ИҚтисодий таҳлил ва аудит

Иқтисодий таҳлил корхона (фирма) фаолиятини ўрганади, эришилган натижа, 
66 
95 

---

Бевосита маҳсулот ишлаб чиқариш билан банд бўлган ишлаб чиқариш ишчиларига иш 
ҳақи ҳисобланганда: 
Дебет 2010
«Асосий ишлаб чиқариш» 
 Кредит6710
«Ходимлар билан меҳнат ҳақи юзасидан ҳисоб-китоблар». 
Электр энергияни ишлаб чиқариш эҳтиёжлари учун фойдаланганлик бўйича ҚҚС билан 
биргаликда (240 минг сўмдан иборат суммага) счёт-фактура олинган: 
Дебет 2010
«Асосий ишлаб чиқариш»— 200 минг сўм 
Дебет 4410
«Бюджетга солиқлар ва йиғимлар бўйича бўнак тўловлари» (ҚҚС) — 40 
минг сўм 
Кредит 6010
« Мол етказиб берувчилар ва пудратчиларга тўланадиган счётлар 
»— 240 минг сўм. 
2110-«Ўзи ишлаб чиқарган ярим тайёр маҳсулотлар» счётида
кейинчалик 
корхонанинг ишлаб чиқариш фаолиятида фойдаланиладиган ўзи ишлаб чиқарган ярим 
тайёр маҳсулотларни ишлаб чиқариш билан боғлиқ операциялар акс эттирилади. Мазкур 
счётда корхона томонидан тайёрланган (ишлаб чиқаришнинг тўлиқ жараёнида) қуйидаги 
ярим тайёр маҳсулотлар акс эттирилиши мумкин: қора металлургияда қайта ишланган 
чўян; резина саноатидаги хом резина ва елим; кимё саноатининг азотли ўғит 
комбинатларидаги сульфат кислотаси; тўқимачилик саноатидаги ип калава ва сурплар ва 
шу кабилар. 
Ярим тайёр маҳсулотларни тайёрлаш билан боғлиқ харажатлар қуйидаги тарзда акс 
эттирилади: 
Дебет 2110
«Ўзида ишлаб чиқарган ярим тайёр маҳсулотлар» 
 Кредит2010
«Асосий ишлаб чиқариш». 
Яъни, ярим тайёр маҳсулотларни тайёрлаш билан боғлиқ барча харажатлар аввало 
асосий ишлаб чиқариш ҳисобварағида акс эттирилади. 2110-счётидан фойдаланиш 
саноатнинг қайта ишланадиган хом ашё кейин кетма-кет бир неча алоҳида, мустақил тозалаш 
ўзгартириш фазаларидан ўтказиладиган тармоқлари учун хосдир. Бунда ҳар бир 
ўзгартириш, сўнгисидан ташқари, натижасида корхона пировард тозалаш маҳсулотини 
эмас, балки ўзи ишлаб чиқарган ярим тайёр маҳсулотни олиши имконини берувчи хом 
ашёни тозалашнинг тугалланган босқичларини ўз ичига олади. Мазкур ҳолатда ишлаб 
чиқариш ва маҳсулот таннархини калькуляция қилишга бўлган харажатларни ҳисобга 
олишнинг