O r g a n I k k I m y o


kondersirlangan,  bir,  ikki,  uch  va  h o k a zo   geteroatom li  blishi



Download 4,16 Mb.
Pdf ko'rish
bet279/342
Sana24.01.2022
Hajmi4,16 Mb.
#408184
1   ...   275   276   277   278   279   280   281   282   ...   342
Bog'liq
Organik kimyo. 2-qism (R.Shoymardonov) (2)

kondersirlangan,  bir,  ikki,  uch  va  h o k a zo   geteroatom li  blishi
 
mumkin.
www.ziyouz.com kutubxonasi


Geterotsiklik  birikmalaming  muhim  guruhlari  va  ularga
 
kiradigan  vakillariga  m isollar keltiramiz:
B e s h   a ‘z o li  g e te r o tsik lla r :
A.  Bir  geteroatomli  :
 
HC-------- CH
HC 
CH
 
furan
В.  Ikki  geteroatomli
 
-N
O
oksazol
HC
-сн
нс 
сн
 
s
tiofen
N
tiazol
D.  Uch  va  undan  ortiq  geteroatomli
HC-
-сн
н с х 
сн
N
I
н
pirrol
N
N
Н
imidazol
N
II
N
N-
N /
I
Н
о
N
N
I
Н
1,2,3-triazol 
1,2,4-triazol
Olti  a'zoli  geterotsikllar
 
A.  Bir  geteroatomli  :
^---- N

N
V
I
н
1,2,3,5-tetrazol
N
piridin
www.ziyouz.com kutubxonasi


xinolin
 
(a   ,  P-benzopiridin)
D.  Ikki  geteroatomli  :
V
pirimidin  (  1,3-diazin  )
B itsiklik  geterotsikllar
V '
 
------N
k X j J

N
l
H
 
purin
 
(  imidazopirimidin  )
N o m l a n i s h i
O datda  geterotsiklik  birikmalarning  yuqorida  keltirilgan
 
trivial  nomlari  ken g  ish la tila d i.
Bir 
geteroatom li 
geterotsiklik 
birikmalarni 
ratsional
 
n om en k latu ragak  ran om lash d aham tegish ligeterotsik llarn in g
 
trivial  nomlari  a s o s   qilib  olinadi.
B e sh   a'zoli  geterotsikllarda  o ‘rinbosarlarning  holati  raqam
 
yoki a ,  a \  ft, /3'  harflari  bilan  belgilanadi:
www.ziyouz.com kutubxonasi


а
О
 
furan
р
;— чэ
a-brom furan
 
yo k i  2-brom furan
а , 
а^-dim etilfuran
 
y o k i  2,5-dim etilfuran
-ci
Br-
Вг
1
NS '  
x S ‘
tiofen 
а   -  xlortiofen 
а,  а 1 -   dibromtiofen
yoki  2  -   xlortiofen 
yoki  2,5  -   dibromtiofen
Azot  atomi  bilan  bog'langan  oNrinbosarlar  oldiga
 
N  harfi  qoNyiladi:
P^— . э
N
I
H
^ С Н 3
N
I
CH
3
N  -   metilpirrol
а   -  metilpirrol
 
yoki  2  -   metilpirrol
Piridin  yadrosidagi  uglerod  atomlari  а ,  а   1 ,  P,  P
 
у  ,  xinolindagi  atomlar  esa  а ,  p,  у  va  o,  m,  p,  a  (ana)
 
harflari  bilan  belgilanadi  :
а
C J
piridin
сн3- с қ
N
CH3
N
OH
а -metil-p1 -etilpiridin 
а -gidroksipiridin
 
yoki  2-metil-5-etilpiridin  yoki  2-gidroksipiridin

Г
OH
xinolin 
а   -  aminoxinolin 
o-  gidroksixinolin
yoki  2-aminoxinolin 
yoki  8-gidroksixinolin
www.ziyouz.com kutubxonasi


A gar geterotsiklik  birikmalarda  bir n e ch a   har xil  g etero a to m
 
b o ‘lsa,  raqam lash  kislorod  atom idan  boshlanadi,  s n gra  ol-
 
tingugurt  va  a z o t  atom lariga  tiladi.  Geterotsikllarda  NH  va
 
uchlam chi  a z o t  b lganda  1  raqami  bilan  NH  belgilanadi.
D em ak,  ikki  va  undan  ortiq  har  xil  geteroatom lari  bor
 
geterotsikllar  O,  S ,  NH,  N  tartibiga  rioya  qilingan  holda
 
raqamlanadi:
oksazol
tiazol
IU P A C
 (s o f va  am aliy  kimyo  xalqaro  ittifoqi)  19 5 7 -  yilda  g e -
 
terotsiklik  birikmalarning  nom enklaturasini  ishlab  c h iq d i.
B esh   va  olti  a ‘zoli  geterosikllar trivial  nomlar  bilan  ataladi.
B ir  g e t e r o a t o m l i   b e s h   a ‘z o l i  g e t e r o t s i k l l a r n i n g
 
t u z il is h i

Download 4,16 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   275   276   277   278   279   280   281   282   ...   342




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish