O r g a n I k k I m y o

organik  m od d a  b yoq 
blishi 
uchun 
uning
 
m olek u lasid a 
xrom ofor 
guruhdan 
tashqari 
a u k s o x r o m
 
(grekcha  a u x sa n o   -   kpaytiraman  )  guruhlar  ham   blishi
 
kerak.
Auksoxrom lar  (-NH2,  -  N(CH3)2,  -  OH,  - S 0 3H,  -COOH  va
 
h ok azo)  m oddalarga  xrom oforlarsiz  rang  bera  olm aydi,  lekin
 
xromoforlar  b lganda  rangni  kuchaytiradi  va  zgartiradi.
Azobyoqlar 
m olekulasidagi 
azoguruhning 
son iga
 
q ara b  
m o n o -, 
b is - 
v a  
p o lia z o b  y o q la r g a  
b o ‘linadi.
 
p -  d im etilam in oazob en zol, 
natriy  d im etilam in oazob en zol
 
sulfonati 
(geliantin, 
metiloranj) 
m onoazob yoqlardir.
 
D iazosulfanilkislota  v a  dimetilanilindan  olinadigan  metiloranj
 
kislota  -   a so sli  indikator  sifatida  keng  ishlatiladi.  U  ishqoriy
 
m uhitda  sariq  (benzoidli  shakli),  kislotali  muhitda  e s a   qizil  (xi-
 
noidli  shakli)  ran gga  b o ‘yaladi:
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

qizil
B is  -   azob  yoq larga  m isol  qilib  qizil  k o n g o n i   krsatish