O ’qu V u sl ubiy m a jmu a

amir Qazog‘on 
(Qazag‘an) 
Qazonxonni
o’ldirishga muvaffaq bo‘ladi. 
Amir Qazog‘on 
o‘lkadagi voqelikni nazarda tutib (chig‘atoiylardan bo‘lmish) 
Donishmandcha
ni hukmdor deb e’lon qiladi. 
Ilk bor 
soxta xonlarni 
e’lon qilish an’anasi 
amir Qazog‘on
davrida yuz bergan. 
Ammo amalda butun hokimiyat uning qo‘lida bo‘lgan. Usha paytda o‘lka 
siyosiy-boshqaruv 
tizimida 
yuz bergan sharoitni zamon tarixchisi 
Mu’iniddin Natanziyning “Muntaxab at-
Mavzu bayoni 

---

29 
tavorix”
asarida quyidagicha ta’riflagandi: 
«(Amir Qazog‘on davridan boshlab) xonlik 
tizimi amirlik boshqaruviga o‘zgardi»
. Ya’ni 
rasman
xonlik hokimiyati 
tan olinsa-da, lekin 
boshqaruv amalda amir
qo‘lida edi 
Amir Qazog‘on (1346-1358) 
dan so‘ng uning o‘g‘li 
Abdulla
otasi kabi siyosat 
yurgiza olmadi va natijada o‘zi siyosiy kurash qurboni bo‘ldi. Undan keyin amirlikni qo‘lga 
olgan 
Amir Bayon Sulduz
qat’iysiz edi. Shu sababdan ham 
XIV asrning 60 yillarida 
Movarounnahrda boshboshdoqlik yuz bergan. 
Fikrimiz dalili sifatida Nizomiddin Shomiyning qo‘yidagi guvohligiga e’tibor beraylik. 
Bu 
vaqtda:

Kesh (Shahrisabz) viloyatida Amir Hoji barlos,

Xo‘jandda Amir Boyazid Jaloyir, 

Balx va ba’zi viloyatlarda amir Qazog‘onning nabirasi amir Husayn, 

Shibirg‘onda amir Muhammadxoja, 

Badaxshonda ham mahalliy hokimlar, 

Xatlon (Xuttalon) va Arhangsaroyda amir Kayxisrav va amir Uljoytu, 
