O ’qu V u sl ubiy m a jmu a

kentlar
deb atalgan. Sharqiy Buxoroda esa u 
turlicha atalgan. Masalan Qorateginda 
miri - hazor, 
Hisor va Qabadiyonda 
saod 
deyilgan.Kentlar bir necha qishloqlardan (arboblik) tashkil topgan bo’lib, ularni 
oqsoqollar
(arboblar) boshqarishgan.Ba’zi manbalarda Buxoroga bo’ysunuvchi 7 ta amlokdorlik, 
ba’zilarida esa 9 ta amlokdorlik nomlari keltiriladi. Buni amlokdorlik markazining bir 
qishloqdan boshqasiga ko’chirilishi bilan ham tushuntirish mumkin. Chunki amlokdorlikning 
nomi uning markazi bo’lgan qishloq nomidan olingan. Shuningdek bir amlokdorlikning bir 
nechta nomga ega ekanligi holati ham uchraydi. Masalan, eng yirik amlokdorlardan bo’lgan 
G’ijduvon, shuningdek Xo’jai Jahon nomiga ham ega bo’lgan va bu nom maqbarasi 
G’ijduvonda bo’lgan Xo’ja Abdulholiq G’ijduvoniy sharafiga qo’yilgan bo’lishi mumkin. Biz 
bu masalaga oid barcha ma’lumotlarni o’rganib chiqib Buxoro amlokdorliklari soni to’qqizta 
bo’lganini aniqlashga muvaffaq bo’ldik. Xususan, Buxoro shimoli-sharqida Pirmast, Vobkent, 
G’ijduvon va Varganza shimol va shimoli-g’arbda Shofirkon, Zandani va Romitan, g’arbda 
Xayrobod (Jondor) va janubi-g’arbda Qorako’l amlokdorliklari joylashgan bo’lgan.
Buxoro amlokdorliklari yoki tumanlari xonlik poytaxtiga yaqin bo’lganliklari sababli 
katta ahamiyatga ega edi. Bu yer amlokdorlari deyarli bekga teng bo’lgan va amir tomonidan 
tayinlangan. G’ijduvon kabi yirik tumanda to’qsabodan tortib, biygacha bo’lgan unvondagi 
amaldorlar ham bor edi. Agar G’ijduvon amloklari amalga ko’tariladigan bo’lsa, ular odatda 
biror yerga bek sifatida jo’natilgan. Bu amlokdorliklarda bekliklardagi kabi qozi, rais, 
mirshab kabi amaldorlar bo’lgan va ular amlokdor bilan birgalikda chor hokim deyilgan. Bu 
amaldorlarning barchasini bevosita amir tayinlagan. Har bir amlokdorlikda zakotchi ham 
bo’lgan va uni qo’shbegi tayinlagan.Buxoroga yaqin qishloqlar