O‘. Qo’ldoshev, F. Bakiyev

 
PREDLOGLAR 
 
                            UNIT – 114       (At/in/on larning vaqtga ishlatilishi) 
1
. 
Soat
larga va 
kun
ning ba’zi 
qismlariga
 nisbatan “
AT
” predlogi ishlatiladi: 
at 5 o’clock – soat 5 da, at 
11.45 – soat 11.45.da, at midnight-yarim tunda, at lunchtime – tushlik paytida 
Izoh
: Quyidagi birikmalarda ham “
at
” predlogi ishlatiladi: 
at night
  – tunda, 
at the  weekend
 – hafta 
so’ngida, 
at week-ends
 – hafta oxirlarida, 
at Chiristmas
 – Milod kunida, 
at Easter
 – Pasxa bayramida, 
at Navruz
 – Navro’zda, 
at the moment
 – ayni paytda, 
at present
 – hozirda, 
at the same time
 – bir 
paytda, 
at the age of
 – yoshida.
  
 
2. Sana
 va 
hafta kunlari
 nomlari oldidan “
ON
” predlogi ishlatiladi. Oy nomlari oldidan raqam 
kelganda ham “on” predlogi ishlatiladi: 
on 12 March
 – 12chi martda, 
on Fridays
 – juma kunlarida, 
on 
Christmas day
 – Milod kunida. (Lekin: 
at Christmas
).  
 
3
. Quyidagi birikmalar oldidan ham “
on
” predlogi ishlatiladi: 
on Friday morning
 – juma tongida, 
on Sunday afternoon
 – yakshanba peshinda, 
on Monday evening
 – dushanba kechqurun, 
on Saturday 
night
 – shanba kuni tunda.  
 
4.
 
Uzunroq vaqt
 oraliqlariga, ya’ni 
oy
, 
yil
, 
fasl
 nomlari oldidan “
IN
” predlogini ishlatamiz: 
in April
 
– Aprelda, 
in 1968
 – 1968 yilda, 
in (the) winter
 – qishda, 
in the 18
th
 
century
 – 18inchi asrda, 
in the 
1970s
 – 1970inchi yillarda, 
in the Middle Ages
 – o’rta asrlarda.  
Izoh
: Quyidagi birikmalarda ham “
IN
” predlogi ishlatiladi: 
in the morning
 – ertalabda
, in the afternoon 
– tushlikdan keyin, 
in the evening
 – kechqurunda (lekin: on Friday morning)
.  
 
5. Next
 (kelasi) va 
last
 (o’tgan) so’zlari oldidan 
at/on/in
 predloglarini ishlatmaymiz: 
I’ll come next 
Friday. Men kelasi juma kunida kelaman. They got married last year. Ular o’tgan yili uylangan edi.  
 
6.
 Kelajakdagi vaqtni bildiradigan birikmalar oldidan ham “
IN
” predlogi ishlatiladi. Bu birikmalar 
kelajakni ifodalaganda ularda kelgan “
in
” predlogi “
keyin
” deb tarjima qilinadi: 
in a week
 – bir haftadan 
keyin, 
in a month
 – bir oydan keyin, 
in a few minutes
 – bir necha daqiqadan keyin, 
in the future
 – 
kelajakda, 
in six months
 – olti oydan keyin, 
in a week’s time
 – bir haftalaik vaqtdan keyin, (in the past 
– o’tgan zamonda).  
Lekin:
 
I learnt to drive in four weeks. Men mashina haydashni 4 hafta ichida o’rgandim.
  
UNIT – 115 
 
1.  For
  –  predlogi  biror  ish-harakat  yoki  holatning  qancha  vaqt  oralig’ida  davom  etganligini 
bildiradi va “davomida”, “-ga, -lik”, “buyon” deb tarjima qilinadi: I watched television for two hours last 
night. Men o’tgan oqshom 2 soat televizor tomosha qildim. Ann is going away for a week in September. 
Anna sentyabrda bir haftaga safarga ketmoqchi. I have been waiting for ages. Men uzoq vaqtdan buyon 
kutmoqdaman.  
 
2.  During
  (paytida,  davrida)  –  predlogidan  keyin  ot  keladi.  Biror  narsaning  qachon  sodir 
bo’lganligini aytish uchun During dan keyin ot ishlatamiz: 
during the film
 – kino paytida, 
during our 
holiday
 – ta’tilimiz paytida, 
during the night
 – tun mobaynida. I fell asleep diring the film. Kino paytida 
uxlab qoldim.  
 
3.  While
  (paytida,  davrida)  –  predlogidan  keyin  esa 
Ega  +  Kesim
  keladi  va  ko’pincha  davomli 
zamon ishlatiladi: 
I fell asleep while I was watching television. Televizor ko’rayotganimda uxlab qoldim.
  
UNIT – 116  
 
1.  By
  predlogi  vaqtni  ifodalaydigan  so’zlarning  oldidan  ishlatilganda  “-
gacha
”  deb  tarjima 
qilinadi. 
By
 predlogi biror ish-harakatning o’sha vaqtdan kechiktirilmasdan bajarilishini bildiradi. By = 
not later than: 
I posted the letter, so they should receive it by Monday. (on Monday or before Monday, 
on  Monday  at  the  least).  Men  xatni  jo’natdim,  shuning  uchun  ular  uni  Dushanbagacha  olsa  kerak. 
(dushanba kuni yoki dushanbadan oldin, eng kechi bilan dushanba kuni)
.  

---

108