О. Mavlonov, Т. Tilavov, В. Aminov biologiya

qismi zaxira holda to‘planadi va u qon deposi vazifasini bajaradi. Shu bilan birga
taloqda qonning yashash muddatini o‘tagan shaklli elementlari (eritrotsitlar va
leykotsitlar) parchalanadi.
Jismoniy mehnat va sport bilan shug'ullanganda taloqda limfotsitlar hosil
boiishi ko'payadi. Demak, bunda odam organizmining immuniteti kuchayadi.
Topshiriqlarga javob yozing va javobingizni tekshirib Wring:
1. Turli xil holatlar va ularga mos keladigan qon bosimini juftlab ko‘rsating: A - yurak
muskullari bo‘shashganda, В - kapillarlarda, D - yurak muskullari qisqarganida;
1 - 1 5 mm, 2 - 110-120 cm, 3 - 70-80 mm.
2. Qon aylanish. sistemasining turli qismlari va ularga mos keladigan qonning oqish
tezligini juftlab ko'rsating: A - kapillarlarda, В - aortada, D - venalarda; 1 -
0,1
cm/sek, 
2
 - 0,3-0,5 cm/sek, 3 - 4 0 cm/sek.
0 ‘ylab javob bering:
Yurak qorinchasi devori muskullarining qisqarishi va arteriyalar devorining
elastikligi qonni qon tomirlarida oqishini ta’minlaydi. Lekin venalar devori elastik
emas, muskullari esa rivqjlanmagan. U holda qonni vena tomirlari orqali yurakka
oqib kelishi qaysi omillar bilan bog'liq?
21-§. Qon aylanish organlari ishining boshqarilishi
Yurak ishining boshqarilishi. 
Odam tanasidagi organlar va to'qimalarning
qon bilan ta’minlanishi yurak qisqarishining soni va kuchiga bog‘liq. Yurakning
ishi nerv va gumoral yo‘l bilan boshqariladi. Yurakka markaziy nerv sistemasidan
simpatik va parasimpatik nervlar keladi. 
Simpatik nervlar
yurakning qisqarish
kuchini va tezligini oshiradi. 
Parasimpatik nervlar,
aksincha, yurak qisqarishini
kuchsizlantiradi va sekinlashtiradi. Yurak ishining