O. M. Yoriyev Buxoro davlat universiteti umumiy kimyo

muhitga ega, lekin kislotalar bilan tuzlar hosil qiladi.
Pirimidin kimyoviy xossalariga kra piridinga o‘xshaydi, lekin
elektrofil almashinish reaksiyalariga piridindan qiyin kirishadi.
Pirimidinning 2 - , 4 - va 6 - holatlarida elektron zichligi ancha
kam, 5 - holatida esa kproq. Shuning uchun ham nukleofil
reagentlarning hujumi 2 - , 4 - va 6 - uglerod atomlariga, elek-
trofil reagentlar hujumi esa 5 - uglerod atomiga qaratiladi:
Ribonuklein kislotalar (RNK) gidrolizining oxirgi mahsulotlari
- uratsil, timin, sitozin, adenin, guanin, 
p
 - D-2- dezoksiriboza
va fosfat kislota hisoblanadi.
Uratsil, timin va sitozin pirimidinli asoslar deyiiadi:
R
E
©
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

uratsil
N 
ОН
timin
N
Н
Н
о
n h
2
N
о н
n h
2
sitozin
Uratsil, timin va sitozin asosan laktam shaklida mavjud.
Ulaming laktim shakllari esa faqat eritmalarda juda oz miqdorda
bladi, xolos.
Uratsil,timinvasitozinsuvdaeriydigan,qutbsizerituvchilarda
esa erimaydigan, 300° C dan yuqori haroratda suyuqlanadigan
moddalar blib, sintetik usullar bilan ham olinadi.
Purin va uning hosilalari. Purin molekulasida pirimidin va
imidazol halqalari zaro tutashgan:
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Purinda qo‘sh bog‘larning sakkizta 
л
- elektroni va 9 -
holatdagi azot atomining umumlashmagan elektron jufti