O. M. Ibragimov Siyob Abu Ali Ibn Sino nomidagi Jamoat salomatligi

O‘quv rejaga 
muvofiq o‘z aro 
bog‘liq bo‘lgan
modul nomi 
-
Anatomiya, fiziologiya va patologiya 
-
Terapiyada hamshiralik ishi 
-
Pediatriyada hamshiralik ishi 
-
Xirurgiya va reanimasiyada hamshiralik ishi 
-
Hamshiralik ishi 
-
Jamoada hamshiralik ishi 
-
Gerontologiyada hamshiralik ishi 
-
Valeologiya 
-
Diyetologiya 
-
Fizioterapiya va massaj 
-
Umumiy gigiyena va ekologiya 
O‘qitish ni tashkiliy 
shakli 
N-nazariy ta’lim; 
A-amaliy ta’lim; 
Dasturga qo‘yilgan
talab 
Majburiy 
O‘qitish tili
Guruhga tayinlangan dars tili asosida
Baholash tartibi
Joriy baholash tartibiga asoslanib 
O‘quv chilarning 
bilim va 
Ko‘nikmalarini 
baholash
Yozma, og‘zaki, savol – javob, munozara, test, vaziyatli masalalar yechish, 
amaliy topshiriqni bajarish, Ko‘nikma va muolajalar bajarilish algoritmini 
namoyish etish 
 
2.O‘quv dasturi mazmuni 
 
 
 
№ 
 
 
Mavzular nomi 
 
 
Mavzuning qiskacha mazmuni 
J
a
m
i 
O‘q
itish
 n
in
g
 
ta
sh
k
il
iy
 sh
a
kl
i 
M
u
st
a
k
il
 
ta’
li
m
 
1.
«Reabilitasiya 
asoslari» moduli 
Maqsadi 
va 
vazifalari. 
Reabilitasiya 
turlari. 
Reabilitasiyani 
olib 
borishda 
tibbiy 
ijtimoiy 
xodimning tutgan 
o‘rni. 
“Reabilitasiya asoslari” modulining maqsadi va 
vazifalari. Reabilitasiya va fizioterapiya haqida 
tushuncha. Reabilitasiya turlari. Mehnat haqida 
tushuncha. Mehnat bilan davolash haqida tushuncha. 
Mehnat bilan davolash usullarini qo‘llash mohiyati 
va maksadi. Bemorlar va nogironlar reabilitasiyasida 
tibbiy ijtimoiy xodimning vazifalari. 
4 
N\2 
2 
2.
Kinematika 
asoslari. 
Kasalliklar 
va 
harakatni 
chegaralanishi 
Harakat haqida ma’lumot. Harakat turlari, ularni 
boshkaradigan nerv va mushak tolalari fiziologiyasi. 
Tana holati va tana harakatini nazorat qilish, 
harakatni taxlil qilish. Harakatga ijobiy va salbiy 
ta’sir etadigan omillarni aniqlash va bartaraf etish. 
Kasallik turlari. Kasalliklarda tana harakatini 
o‘zgarish sabablari.
4 
N\2 
2 

---

Tayanch harakati apparati, yurak qon tomir, nafas 
organlari, ruxiy kasalliklarda, bolalar kasalliklarida 
harakatning chegaralanishi. 
Qariyalarda harakat, unga salbiy ta’sir etadigan 
omillarni o‘rganish. 
Tana xolati, harakatini nazorat qilish, harakatni taxlil 
qilishni o‘rganish. 
Bolalar 
va 
kata 
yoshdagilar 
kasalliklarida 
harakatning chegaralanishi omillarini bilish. 
A\ 
3.
Katta yoshdagilar 
kasalliklarida 
bemorlar 
reabilitasiyasi. 
Katta 
yoshdagilarda 
uchraydigan 
kasalliklar 
turlari.Kasallik tufayli kelib chiqadigan asoratlar va 
bemor muammolari. Yurak qon- tomir sistemasi 
kasalliklarida 
harakatning 
chegaralanishi 
yoki 
buzilishi sabablari, reabilitasiyaning ahamiyati va uni 
o‘tkazish xususiyatlari.Yurak qon tomir sistemasi 
kasalliklarida reabilitasiyani olib borish. 
Nafas organlari kasalliklarida reabilitasiyani olib 
borish.Asab sistemasi kasalliklarida reabilitasiyani 
olib borish. 
Nogironlar reabilitasiyasi amalga oshirish. 
4 
N\2 
A\2 
2 
4.
Bolalar 
kasalliklarida 
reabilitasiya 
asoslari 
Bolalar orasida kasalliklarni tarqalishi. Bolalarda 
uchraydigan surunkali kasalliklar. Surunkali bronxit, 
surunkali tonzilit. Bolalarda uchraydigan raxit. 
Skolioz va kifoz. Surunkali kasalliklar reabilitasiyasi. 
Bolalarda 
harakat 
buzilishi 
sabablari.Tayanch-
harakat apparati kasalliklari va tug’ma nuqsonlar. 
Bolalarkasalliklarini reabilitasiya qilish choralarini 
bilish. 
Tayanch-harakat apparati kasalliklarida, bolalarda 
harakat 
chegaralanishi 
va 
unda 
reabilitasiya. 
Bolalarda 
nogironlik. 
Nogiron 
bolalar 
reabilitasiyasini amalga oshirish. 
4 
4 
N\2 
A\4 
2 
4 
5.
Fizioterapiya 
bo‘lim ini ishini 
tashkil etish. 
Fizioterapiya bo‘lim ining tuzilishi. Fizioterapiya 
bo‘lim ini ishini tashkil etish. Fizioterapiya 
xonalarida texnika xavfsizligi qoidalari. Fizioterapiya 
bo‘lim ida elektr, issiqlik, yorug’lik va suv bilan 
davolash xonalari jihozlanishi xususiyatlari. 
Reabilitasiyaning asosiy qismini tashkil etuvchi 
fizioterapevtik 
muolajalar 
haqida 
tushuncha. 
Fizioterapiya bo‘lim ida davolanadigan bemorlarning 
xususiyatlari, ularning parvarishi.Fizioterapiya 
bo‘lim ining tarkibi va tuzilishini o‘rganish. 
Fizioterapiya bo‘lim ining tarkibidagi xonalar 
joylashish xususiyatlarini bilish.Fizioterapiya bo‘lim 
ida tibbiy ijtimoiy xodimning vazifalari bilan 
tanishish.Fizioterapiya bo‘lim ida davolanadigan 
bemorlar bilan muloqotga kirisha olish malakasiga 
ega bo‘lish. 
2 
2 
N\2 
A\4 
1 
1 
6.
Elektr 
bilan 
davolash. 
Ultratovush bilan 
davolash. 
Elektr bilan davolash haqida tushuncha. Uning 
organizmga ko’rsatgan ta’siri. Elektr bilan davolash 
turlari: elektroforez, impuls toklari, darsonvalizasiya, 
magnitoterapiya, UVCh –terapiya. Elektroterapiyaga 
6 
N\4 
2 

---

ko’rsatmalar va moneliklari haqida tushuncha. Elektr 
asbob vauskunalar bilan ishlashda texnika xavfsizligi 
qoidalari.Ultratovush 
bilan 
davolash 
haqida 
tushuncha. Ultratovushning organizm to‘qima lariga 
ko’rsatgan ta’siri. Ultratovush apparatlari haqida
ma’lumot. Ultratovushning zamonaviy tashxisot 
(diagnostika) va davolash ishlarida Qo‘l lashni
o‘rganish. Ulratovush apparatlaridan foydalanish 
usullari bilish.
Ultratovush bilan davolashga ko’rsatmalar va 
mo’neliklar bilan tanishish. 
6 
A\4 
2 
7.
Yorug’lik 
bilan 
davolash. 
Quyosh, havo va 
suv 
bilan 
davolash. 
Yorug’likni davo sifatida Qo‘l lashni ng ahamiyati. 
Nurlar turlari va ularning 
Organizmga ko’rsatgan ta’siri. Yorug’lik bilan 
davolash 
haqida 
tushuncha. 
Infraqizil 
va 
ultrabinafsha nurlanish apparatlari, Lazer nuri haqida 
tushuncha. Lazer nuri qo‘llanilishi. Lazer jarroxlik 
haqida tushuncha. Lazer bilan davolash xususiyatlari. 
Quyosh nurining organizmga ta’siri. Quyosh, havo 
va suv bilan davolash haqida tushuncha. Quyosh 
nurlarini 
organizmgata’sir 
etishi. 
Quyosh 
vannalarining organizmga ta’siri. Havo vannalari, 
suv bilan davolash haqida tushuncha,ularning 
organizmga ta’siri.
Infraqizil va ultrabinafshanurlanish apparatlarini 
ishlash prinsipi bilan tanishish. Lazer nuri Qo‘l 
lanilishi, lazerjarroxlik, lazer bilan davolashga 
ko’rsatmalar va mo’neliklarni bilish. 
Kuyosh, xavo va suv muolajalari olib borilishi 
prinsiplari. 
Yorug’lik 
bilan 
davolash 
haqida 
tushuncha. Yorug’lik bilan davolash turlarini 
o‘rganish. 
Quyosh 
nuri 
bilan 
davolashga 
ko’rsatmalar va mo’neliklarni bilish. 
Havo vannalarining va suv bilan davolashning 
organizmga ta’sirini o‘rganish. 
6 
6 
N\4 
A\8 
2 
4 
8.
Issiqlik 
va 
ingalyasiya bilan 
davolash. 
Balchiq, qum, loy 
va parafin bilan 
davolash. 
Issiqlik haqida tushuncha. Issiqlik manbalari. 
Issiqlikning 
organizmga 
ko’rsatgan 
ta’siri. 
Ingalyasiya tushunchasi. 
Ingalyasiyalar turlari. Ingalyasiyalarga ko’rsatmalar 
va mo’neliklar. 
Balchiq, qum, loy va parafin bilan davolash. 
Davolashga ko’rsatmalar va mo’neliklar. Parafin 
bilan davolash haqida tushuncha. Parafin bilan 
davolashga ko’rsatmalar va mo’neliklar. Oddiy 
fizioterapiya muolajalarini bajarish. Ingalyasiya bilan 
davolash muolajalarida qatnashish. 
Issiqlik manbalari-pelloidlar haqida tushunchaga ega 
bo‘lish. Balneologik bo‘lim ish faoliyati bilan 
tanishish. Bemorni balchiq, qum, loy va parafin
bilan davolash muolajasiga tayyorlash. Uy sharoitida 
issiqlik bilan davolash muolajalarini o‘tkazish . 
6 
4 
N\4 
A\8 
2 
2 

---

9.
Davolash 
fizkulturasining 
umumiy asoslari.
o‘rta yoshdagi, 
qari 
odamlar, 
nimjon va bemor 
bolalar 
uchun 
davo fizkulturasi. 
O‘zbekistonda fizkultura va sportning rivojlanishi. 
Davolash fizkulturasi haqida tushuncha. Jismoniy 
mashqlar bilan davolashning fiziologik asoslari. 
Ularning organizmga ko’rsatgan shifobaxsh ta’siri. 
Jismoniy faollikning davo va profilaktika 
Maqsadida Qo‘l lanilishi. Davo fizkulturasining 
umumiy asoslari. Davo fizkulturasi vositalari. 
Turli kasalliklarda DFK Qo‘l lash usullarini bilish. 
DFKning asosiy tarkibi va qoidalarini o‘rganish. 
DFK vositalarini tanlash va Qo‘l lash xususiyatlarini 
o‘rganish.
o‘rta yoshdagi va qari odamlar uchun davo 
fizkulturasini amalga oshirish. 
Yurak qon-tomir kasalliklarida yengil bajariladigan 
mashklar, 
yurish 
va 
Qo‘l -oyoklar harakati 
Ko‘nikmalarini shakllantira olish.
Nafas a’zolari kasalliklarida nafas 
mashqlarining bajarish texnikasini bilish. 
Asab tizimi funksional tiklash uchun Qo‘l lanuvchi, 
mayda mushaklar funksiyasini tiklovchi mashqlar 
buyurilish. 
Skoliozda davolash fizkulturasi Qo‘l lash. 
Kifozda davolash fizkulturasi bajarish. 
Semizlikda davolash fizkulturasini amalga oshirish. 
4 
4 
N\4 
A\8 
4 
4 
10.
Massaj. 
Massajning 
organizmga 
fiziologik 
ta’siri. 
Massaj 
usullari. Tananing 
ayrim 
qismlari 
uchun 
massaj. 
Katta yoshdagilar 
va 
bolalar 
kasalliklarida 
massaj. 
Massaj 
haqida 
tushuncha. 
Massajning 
odam 
organizmiga 
fiziologik 
ta’siri 
(teriga, 
limfa 
sistemasiga, tayanch harakat sistemasiga, xazm qilish 
sistemasiga, moda almashinuviga). Massaj xonasiga 
qo‘yiladigan talablar.
Massaj 
turlari: 
gigiyenik, 
shifobaxsh, 
bo’shashtiruvchi, tonuslantiruvchi, maxsus va nuqtali 
massaj. Massajga ko’rsatmalar va mo’neliklar. 
Massajning uqalash usuli, ishqalash usuli, silash 
usuli, titratish, tebratish, dumalatish usulini bajarish 
texnikasi. Barmoqlar yordamida chuqur uqalash 
usullari. Kaft qirrasi va musht yordamida massaj 
qilish usullari. 
Modultomda massaj usullarini mashq qilish. Qo‘l
harakatlari Ko‘nikmalariga ega bo‘lish. Massaj 
bajarish vaqtida massajist va massajoluvchining 
xolatini o‘rganish. Massajni organizmga ta’sirini 
o‘rganib chiqish. Massajda Qo‘l lanuvchi vositalar. 
Massajxonasi 
va 
foydalanilgan 
anjomlar 
dezinfeksiyasi choralarini bilish. 
Massaj oluvchiga kerakli xolatni yaratish. 
Boshni, yuzni, orqa, ko’krakni, Qo‘l , oyoq va 
qorinni massaj qilish. Massajni bajarishda massaj 
usulidan foydalana olish. 
Yurak qon- tomir sistemasi kasalliklarida massaj. 
Asab 
sistemasi 
kasalliklarida 
massaj. 
Osteoxondrozda massaj. Semizlikda massaj. 
Massajni 
apparatlar 
yordamida 
va 
maxsus 
4 
2 
N\4 
A\16 
1 
4 

---

moslamalar 
yordamida 
bajarish. 
(Vibromassaj, 
gidromassaj, massaj). 
Bolalarda massaj o‘tkazish ning xususiyatlari bilish. 
Bolalar kasalliklarida: yassi tovon, ayiq tovon, 
qiyshiq bo‘yin, umurtqa pog’onasi kasalliklarida va 
raxitda massajni amalga oshirish.