O. L. Muxamedov Kafedra mudiri

 
Chorva mollari soni  (ming bosh hisobida.) 
 
Ko‘rsatkichlar 
1990 yil 
1996 yil 
2002 yil 
O‘sish:  2002  yilda  1990 
yilga nisbatan, % bilan 
Qoramollar 
4581,3 
5351,6 
5477,6 
118,4 

---

76 
Jamg‘arma,  sog‘in 
sigirlar 
1836,2 
2248,3 
2393,0 
123,8 
Qo‘y va echkilar 
9230,2 
9330,6 
9208,8 
94,5 
Cho‘chqalar 
716,3 
8618 
75,8 
10,6 
Yilqilar 
105,1 
147,3 
147,9 
140,3 
 
Qoramollarning  hududiy  joylashishida  viloyatlararo  katta  tafovutlar  bor.  Samarqand 
viloyatida  mamlakat  jami  qoramollarining  14,8  foizi,  Toshkent,  Qashqadaryo,  Farg‘ona, 
Xorazm, Surxondaryo viloyatlarining har birida 8-11 foizi boqiladi. 
Qoramol  zotlarini  yaxshilash  sohasida  ko‘p  ishlar  qilinmoqda.  Jumladan,  Boltiq-bo‘yi 
davlatlaridan  sersut  qoramollar  keltirilib  rayonlashtirilgan  va  ularni  chatishtirish  orqali  yangi 
zotlar yaratilgan. 
Respublikada qo‘ychilikning qorako‘l teri, go‘sht-yog‘, jun uchun boqiladigan tarmoqlari 
rivojlangan.  Ularni  soni  echkilarni  ham  qo‘shib  hisoblaganda  9,3  mln.  boshdan  ko‘p.  Shundan 
yarmidan  ko‘pi  qorako‘l  qo‘ylaridir.  Qorako‘l  qo‘ylari  mamlakat  eksportida  alohida  o‘rin 
tutadigan, ko‘p xil tovlanadigan sifatli qorako‘l terisi, go‘shti hamda jun olish uchun katta-katta 
cho‘l  yaylovlarida  boqiladi.  Olimlarning  isbotlashicha,  qorakul  zotli  qo‘ylarning  asl  vatani 
Zarafshon  vahosi  hisoblanadi.  Mamlakatimizda  qorako‘l  qo‘ylarining  boqiladigan  asosiy 
yaylovlari  Qizilqum,  Qarshi  va  Ustyurt  cho‘llaridir,  qisman  tog‘  oldi-mintaqalaridir. 
Mamlakatda  qorako‘lchilikka  ixtisoslashgan  120  ta  yirik  xo‘jalik  bo‘lib,  shuning  18  tasi 
naslchilik  zavodlari  va  9  tasi  naslchilik  xo‘jaliklaridir.  Respublikada  go‘sht  va  jun  yetishtirish 
maqsadida dag‘al jun va go‘sht va yog‘ beruvchi hisori va jaydari quy zotlari boqiladi. Dumbali 
va serjun qo‘ylaridan 3 mln. dan ortig‘i aholi va fermer xo‘jaliklarida, 875 ming boshi esa jamoa 
sektorlarida boqiladi. 
Echkichilik  go‘sht,  serqaymoq  va  shifobaxsh  sut,  jun,  teri  hamda  tivit  uchun 
mo‘ljallangan.  O‘zbekiston  echkichilikda  serjun  angar,  tivitli  Orenburg,  jundor  O‘zbekiston 
zotlari  tarqalgan.  Echki  juni  quy  juniga  nisbatan  sifatliroq.  Undan  turli  texnik  matolar,  drap, 
adyol va trikotaj tayyorlanadi. 
Echkilar  baland  va  tog‘  oldi  mintaqalarida  boqiladi.  Echkichilik  Namangan, 
Surxondaryo, Qashqadaryo va Samarqand viloyatlarida rivojlangan. 
Chuchqachilik  bilan  asosan  aholisining  ko‘pchiligini  yevropaliklar  tashkil  etgan  yirik 
shaharlar  yaqinda  va  g‘allachilik  mintaqalarida  shug‘ullanib  kelinadi.  Bu  tarmoq  keyinchalik 
vujudga kelgan bo‘lib, go‘shtidan asosan kolbasa ishlab chiqarishda foydalaniladi. 
Yilqichilik  bilan  O‘rta  Osiyo  xalqlari  miloddan  avval  bir  necha  asr  ilgari 
shug‘ullanganlar.  Otlarning  eng  asosiy  mahsuldorligi  ularning  ish  layoqati  bilan  baholanadi. 
Undan tashaqari sut, go‘sht, teri hamda ot sport uchun ham ahamiyati katta.