O kzbekiston respubl1kasi oliy ya cprta m axsus ta’lim vazirligi

Nasldor baliqlarning eksteryer ko‘rsatkichlari
Baliqlarni eksteryer ko'rsatkichlarini o‘rganish ularni nasliga baho 
berishda foydalanilib, baliqlarni yaxshi o‘sganliklarini ko'rsatuvchi 
asosiy omillardan iborat.
Baliqlarga eksteryer ko‘rsatkichlari orqali baho berishda ularning 
yaxshi ko'rsatkichlari bilan birga ayrirn nuqsonlar, ya’ni umurtqa
134

---

pog'onasida qiyshiqlik mavjudligi, dum o‘zanining qisqarishi va boshqa 
kamchiliklarga yo‘l qo'yilmaydi. Bu nuqsonlar ko'pchilik hollarda irsiy 
xususiyat bo'lib, ular madaniylashtirilgan karplarga xosdir.
Karp yoshi o'tishi bilan ular uzunlashib boradilar. Ayniqsa, bu ho- 
latlar zog'orada, gibritlarda uchrab ularning yelkadorlik indeksi to'rtga 
yetishi mumkin.
Yosh nasldor baliqlarning taxminiy eksterycr ko'rsatkichlari 32-jad- 
valda keltirilgan.
32-jcidva!
Har xil zotlarga niansub bo‘igan baliqlarning eksteryer ko‘rsatkichlari
Baliq zotlari
Semizlik koef­
fitsienti
Balandlik indeksi
Yo'g'onlik indeksi
erkak
urg'ochi
erkak
urg'ochi
erkak
urg'ochi
Zotsiz oddiy 
to'da
2,7-3,1
b
J
О
1
2,7-2,9
2,6-2,8
17-22
18-23
Ukraina karpi
3,0-3,5
3,1-3,6
2,3-2,8
2,2-2,7
-
-
AniLir zog'orasi
2,2-2,7
2,4-3,0
3,2—3,6
2,9-3,3
15-18
15-20
Nasldor baliqlarni sinflarga ajratish
Bonitirovka jurnalida baliqlarni o‘tgan yilgi bonitirovka xulosalariga 
asosan va boshqa ma’lumotlarga asoslangan holda sinflarga ajratiladi.
1- 
sinf asosan sermahsul baliqlar 6—11 yoshli urg'ochi va 5—10 yoshli 
erkak karplar bo‘lib, o'txo'r baliqlardan 6—8 yoshli urg‘ochi va 5—7 
yoshli zotlar, semizlik koeffitsienti yaxshi bo'lib, jinsiy belgilar yaqqol 
ko‘rinib turgan baliqlar kiradi.
Bu sinfga mansub nasldor baliqlar eng yaxshilaridan elita chavoqlar 
olinadi.
2- 
sinf. Bu sinfga tegishli bo‘lgan baliqlar yosh boiib birinchi 
marotaba urchiydigan, to'ldirib turish to'dasidan nasldor baliqlar 
to'dasiga o'tkazilgan yoki boshqa ayrim ko'rsatkichlari birinchi sinf 
ko'rsatkichlaridan past bo'lgan baliqlar, bunday baliqlar urchitish mav- 
sumida ikkinchi navbatda ishlatilishi mumkin.
3- 
sinf. Ayrim sabablar oqibatida to'ldirib turish to'dasidagi baliqlar 
tomonidan almashtiriladigan baliqlar (jinsiy belgilari yaxshi rivojlan- 
magan eksteryer ko'rsatkichlari yaxshi emas, qarigan yoki tangacha- 
lari to'g'ri kelmaydiganlari). Bunday baliqlar zaxirada saqlab turilib 
urchitish mavsumi tugagach, ular maxsus dalolatnomaga asosan chi- 
qitga chiqariladi. Baliqlarni birinchi yoki ikkinchi sinflarga ajratishda 
ko'paytirish uchun eng ma’qul bo'lgan baliq zotlari tanlanadi.
135

---

Baliqlarning balandligi va qalinligini oMchash usullari 32—33-rasm- 
da ko'rsatilgan.
Karp zotiga mansub baliqlarni urchitishda ularni quyidagi tartibda 
chatishtirish sxemasi tavsiya etiladi (33-jadval).