O kzbekiston respubl1kasi oliy ya cprta m axsus ta’lim vazirligi

Baliq turlari va suv haroratining 
°C 
chegaraviy ahamiyati
Baliq turlari
Optimal harakat
Chegaraviy ko'rsatkich
Gulmoxi (радулинная 
форель)
12-18,5
7-23
Kanal laqqasi
26,5-29
7-35
Karp
18-24
7-36
Buffallo
18-25
7-35
Suv harorati yuqori bo'lganda, suvning yuza qatlami muzlaganda 
ham suvda erigan kislorod miqdori kamayadi. Har qanday suvlikdagi 
kislorod miqdori asosan biologik omillarga bog'liq. Suvda kislorod­
ning asosiy miqdori fotosintez jarayoni natijasida paydo bo'Iadi. Suv­
dagi kislorodga talab sadoqdagi baliq tig'izligiga bog'liq. Baliq tig'izligi 
qancha katta bo'lsa kislorodga bo'lgan talab shuncha yuqori bo'Iadi. 
Shuning uchun ham baliqshunosning hamma vaqt suv sharoitidagi eri­
gan kislorod miqdoriga e’tibori katta bo'lishi kerak. Buning uchun u 
sutka davomida 4 marotabagacha vegetatsiya davomida aniqlashi zarur. 
Buning uchun baliqshunos qo'lida termometr bo'lishi shart. Termometr 
rasmda ko'rsatilgan. Tcrmooksimetr yordamida baliqshunos suv harora- 
tini va suvdagi kislorod miqdorini aniqlaydi. Kislorod muammosi tabiiy 
ko'llarda, suv omborlarida kamdan kam yuz beradi. Baliqchilik hovuz- 
larida tez-tez yuz beradi. Bunday paytda fontan orqali suv sachratish
2 1 0

---

suvdagi kislorod miqdorini yaxshilaydi. Sovuqsevar baliqlarning tana 
harorati suv haroratiga bog‘liq. Fiziologik jarayonlar suv harorati bi- 
lan bog‘liq (shu jumladan, o‘sish, voyaga yetilishi, hayotchanlik). Har 
bir baliq turining o'ziga xos harorat diapazoni bo'ladi. Baliqning tana 
harorati suv haroratiga nisbatan 1—1,5°C yuqori bo'lishi kerak.
Suv muhiti reaksiyasi ko‘rsatkichi (pH)
Suv havzasidagi ko‘pchilik jarayonlarning normal o‘tish ko'r- 
satkichi bo'lib hisoblanadi. Bu ko'rsatkich turli xil suvliklar uchun 
o‘zgaruvchandir. Hattoki uning ko'rsatkichi bir suvlikda yil davomi- 
da ham o'zgarib turadi, sutka davomida o'zgaradi. Uning ko'rsatkichi 
suvdagi erigan karbonat gazi ko'rsatkichi, ya’ni nafas fotosintezi bilan 
bog‘liq.
Baliqchilik uchun pH ko'rsatkichi 6 ,5 -9 mo'tadil ko'rsatkich. Bu 
ko'rsatkich darajasida baliqlar normal o'sadi. Agarda bu ko'rsatkichlar 
pasaysa voki ko'tarilsa baliqlar yomon o'sadi, yetilishi ham buziladi, ka- 
sallanish ko'rsatkichi yuqori bo'ladi. Ayniqsa pH ko'rsatkichi pasaysa, 
ifloslanuvchi moddalarning toksik xususiyati oshadi, ayniqsa og'ir mc- 
tallarning metall normasi oshadi, natijada baliqlar o'ladi, bu 4 (yuqori 
kislotalik) 11 (yuqori ishqorlik). Bunday suvliklar O'zbekiston muhitida 
yo'q. Suv kislotaliligini neytrallash uchun suvni ohaklash tavsiya etiladi. 
Vegetatsiya davrida har bir gektar suvligiga 100 gr so'ndirilgan ohak 
berish kerak. Yoz davomida har 10 kunda bir marotaba besh kilogramm 
so'ndirilmagan ohakni 100—200 litr suvda so'ndirilib, ertalab soat 10°° 
da suvga sepib chiqiladi.