|
Transport tarasiga qo‘yiladigan chavoq va malki baliqcha oTkazish nor-
masi (masofa 1 soatlik bo‘lsa)
Baliqchalar
Suv harorati (°C)
Har bir litr suvda
0
‘tkazish norntasi
Chavoqlar
Oq arnur
10°C
200-500
Oq do'ngpeshana
10°C
500
Karp
10°C
700-1000
Transportirovka usuli va tara turi baliq tashish masofasiga va baliq
yoshiga bogiiq. Baliqni tashishda avtomobildan, temiryo‘1 xizmatidan,
samolyot, tirik baliq tashiydigan kcmalardan foydalaniladi. Bulardan
boshqa baliq tashishda brezent chanalar (bochka), sut bidonlari, vanna-
lar, polietilen paketlar, tirik baliq tashiydigan avtomashina va boshqalar-
dan foydalaniladi. lloji boricha tirik baliqlarni maxsus baliq tashish
transportlari orqali amalga oshirilsa, ish yanada samarali bo‘ladi. Baliq
chavoqlarini ko'pincha polietilen paketlarda tashiladi. Bunday paketlar
uzoq masofalarga tashish uchun qulay. Paketlar 30—40 1 hajmga ega,
millimetrli plyonkadan tayyorlanadi. Paket tomonlaridan biri bogdanadi
va alangada yaxshilab eritilib tutashtiriladi. Tayyor bo‘lgan paketga suv
qo'yiladi, odatga ko‘ra paketning yarmigacha snv, so‘ngra lichinkalar joy-
lashtiriladi. So'ngra paketning suv
q o ‘ y d g a n
uchiga trubka (nay) qo‘yiladi
va mustahkam bog'lanadi. Paketning nayi orqali havo yuboriladi. 64-
rasmda polietilen paketi ko'rsatilgan (kislorod), sohigra nay qisqich bilan
yaxshilab qisib bogdanadi. Baliqli paketlarni kartonli karobkalarda gori-
zontal holatda joylashtiriladi. Bunday paketlarni turli xil transport turlari
bilan xohlagan masofada tashiladi. Suv hajmiga nisbatan baliq qo'yiladi.
Karp molod (baliqcha)larining nisbati agarda tashish masofasi 5 soatga-
cha bo'lsa, uning nisbat ko'rsatkichi 1,5:1 ga teng qilib olinadi.
64 -rasm. Baliq solingan (lichinka, malki va molod) polietilenli paket, bir
tomoni bog'langan
Agarda tashish masofasi to 15—20 soatgacha cho‘ziladigan bo'lsa,
unda mayda baliqlar nisbat 2:1 qabul qilinadi. Eng universal nisbat 4:1
qabul qilingan boiib, transportirovka qilinadi.
257
Remont uchun ajratilgan zotlarni va zotdor ota-onalarni tashish uchun
yaxshi muddat bu kuz faslidir. Bu paytda suv harorati 5—7°C bo'lgani
ma’qul. Bir yashar va tovar baliqlarni transportirovka qilishda brezent cha-
nalardan yoki tirikbaliq tashiydigan mashinalardan foydalaniladi. Xo'jalik
ichidagi hovuzlarga tashish uchun suv hajmi baliqlar nisbati 1:3 ga tovar
baliqlar uchun esa suv hajmi nisbati 1:2 ga teng bo'lishi kerak.
Agarda avtosisterna-ATSJR-3 ni avtomashinaga tutashtirilgan bo‘lsa,
unda kompresser bilan jihozlangan bo'lishi kerak. Bunday texnika orqali
tashilganda baliqlarning o'tkazish zichligi ancha yuqori bo'ladi. Bahor-
da va kuzda o'tkazilgan baliq materiallarni va tovar baliqlarni tashishda
hajmi 1300-1400 1 bo'lgan ANJ 2 mashinasidan foydalaniladi. Bunday
mashinalarda 400 kg gacha tovar baliq tashish inumkin. Bunday baliq
tashiydigan sisterna baliq solishdan oldin yaxshilab yuvilishi lozint.
Baliq o'tkazish materialini transportirovka qilishda va tovar baliqni
tashishda yo'lda to'xtash, suv solish, yonilg'i quyish kabi ishlar uchun
bir soatdan ortiq vaqt sarflamasligi kerak. Transport harakati paytida
suv chayqaladi va ma’lum miqdorda kislorodga boyiydi. Transport vo-
sitasi to'xtaganda suv chayqalmaydi va suv to'xtab qoladi. Natijada,
suvdagi erigan kislorod miqdori kantayadi va baliqlarning nafas olish
faoliyati buziladi. Chunki suvdagi organik chiqindilar oksidlanib, suv
dagi kislorod miqdorini kamaytiradi va eritrna holatiga keladi. Bunday
paytda majburiy aeratsiya oshiriladi. Nay orqali puflab havo yubori-
ladi. Agarda bu ishlar yordam bermasa, baliq ahvoli yomonlashaversa,
unda tara suvining bir qismini yangi suv bilan almashtiriladi. Yangi suv
qo'yilganda ko'l suvidan yoki hovuz suvidan foydalaniladi.
Quduq suvi yoki vodoprovod suvi solinmasligi kerak. Qo'yilgan suv
chiqarilgan suv miqdori bilan to'g'ri kelishi kerak. Vodoprovod suvida xlor
bo'lib, baliqning moddalar almashinuvini buzadi. Quduq suvi esa kuchli
minerallashgan bo'lib, unda erigan kislorod (1—2 mg/1) kam bo'ladi.
Baliq tashiydigan taradagi baliqni suv havzasiga tushirilayotganda suv
havzasidagi suv harorati tara suv harorati bilan 1,5—2,0 °C gacha farq qili-
shi mumkin. Shuning uchun ham taradan baliqni suvga tushirishdan oldin
uning suv haroratini, suv havzasidagi suv harorati bilan muvofiqlashtiri-
ladi. Taradagi baliq suvga asta-sekinlik bilan maxsus moslama, brezent-
nova orqali quyib yuboriladi. Bu ish tara suvining harorati hovuz suvi
bilan bir xil bo'lgandagina amalga oshiriladi. Agarda suv haroratlari farq
qilmasa, unda to'g'ridan to'g'ri baliqlar maxsus moslama brezent-nova
orqali baliqlar suv havzasiga qo'yib yuboriladi. Nova brezentdan qilingan
bo'lib, uzunligi 3 m, balandligi 20 sm bo'ladi. Quyidagi rasmga e’tibor
bering: bu usulda baliq nobud bo'lmaydi. 65-rasmda nova ko'rsatilgan.
258
Do'stlaringiz bilan baham: |
