O karimova huquqshunoslik

Huquqbuzarlik tushunchasi
Jamiyatga, davlatga va shaxsga qarshi qaratilgan
ayb li qilmish 
huquqbuzarlik
deb ataladi. Huquq 
buzar -
lik qil 
mish ga (harakat yoki harakatsiz), aybga, hu 
quq -
qa qarshi yomon oqibatlikka, qilmish va yomon oqi-
batning bog‘liqligiga, yuridik javobgarlik asoslariga
bo‘linadi. Bu qilmishlar 
jinoyat
va 
tartib buzish
deb
ataladi. 
Ji noyat
— o‘zining ijtimoiy xavfliligi bilan
ajralib turadi. 
Tartib buzish
—
fuqarolik, ma’muriy,
intizomiylarga 
bo‘linadi.
Jinoyat eng og‘ir qilmish hisoblanadi. Chunki u ayb li
ijtimoiy, xavfli harakat yoki harakatsizlik natijasida sodir
etilib, shaxsga, jamiyat va davlat manfaatiga, mulkka,
tinchlikka va boshqa qonun asosida himoya qilinadigan
huquqqa zid munosabatdan kelib chiqadi. Shaxsning
xatti- harakatida huquqni buzish tarkibi bo‘lsa, bu xatti-
harakat ongli shaxs tomonidan sodir etilib, ijtimoiy
xavfli oqibat keltirsagina jinoyat deb taniladi. Jinoyat
tarkibi subyekt, subyektiv tomon, obyekt, obyektiv to 
-
monlarga bo‘linadi.
Tartib buzish yoki nojo‘ya, noo‘rin xatti-harakatlarga
fuqarolik qonunini buzish, majburiyatlarni bajarmaslik,
vaqtida qarzni bermaslik, mulk huquqi qoidala rini, bitim
qoidalarini buzish va h.k. kiradi. Bunday nojo‘ya harakat
uchun davlat tomonidan ko‘ngilsiz oqibatlarni bartaraf
qilish choralari qo‘l laniladi.
Ma’muriy huquqni buzishga misol qilib ko‘chada
yurish qoidalariga rioya etmaslik, transportda yurish qoi -
dalarini buzish, sanitariya, veterinariya, o‘rmon xo‘jaligi,
baliq tutish, ov qilish kabi qoidalarni buzishni ko‘rsatish
mumkin. Intizomiy tartib buzishga — mehnat to‘g‘risidagi
qonunda ko‘rsatilgan qoidalarga rioya etmaslik, kor 
-
xonada o‘rnatilgan ichki mehnat tartib-qoidalarini buzish,
ishga kech kelish, vazifani bajarmaslik va h.k. kiradi.
Shunday qilib, huquqbuzarlikning to‘rt xili: