O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun

1 -ish .
Toksik gemolitik anemiya modeli yaratilgan quyonda Suxarev 
usuli bo‘yicha kapillar qonning ivish vaqtini aniqlash.
Tekshirish uchun quyon qulog‘ining chetki venasidan olingan qonning 
birinchi tomchisi artib tashlanadi. Quruq kapillarga (ECHT ni aniqlashga 
moHjallangan) qon ustuni balandligi 20-30 mm yetguncha qon olinadi. 
Kapillar qiyshaytirilib qon uning o ‘rtasigacha siljitiladi va har ikki tomonga 
30-45° harakati an tiril ad i. Qonning kapillar bo‘ylab siljishi hali qon ivishi 
boshlanm aganidan darak beradi. Qon ivishining boshlanishi kapillar 
og‘ishganda qon siljishining sekinlashishi paytidan va kapillarning ichki 
d ev o rid a qo n lax tasi pay d o b o ‘lish id an boshlab belgilanadi. Q on 
harakatining to‘Ia to‘xtashi uning to‘la ivishi vaqtiga mos keladi.
M e’yorida: boshlanishi 30 soniya - 2 daqiqa
tugashi 3 - 5 daqiqa.
2 -ish .
E ritrotsitlar cho‘kish tezligi (ECHT)ni gem olitik anemiya 
m odeli yaratilgan quyonda Panchenkov usuli bilan aniqlash.
K apillar natriy sitrat (lim o n -no rdo n ) eritmasi bilan yuviladi. Bu 
reak tiv u n i «R» b elgisigacha to ‘ld irilad i va soat shishasiga puflab 
to ‘kiladi. Quloqning chetki venasidan ikki m arta «К» belgigacha qon 
olinadi va soat shishasiga puflab solinadi, yaxshilab natriy sitrat bilan 
aralashtiriladi. Qon va stabilizator nisbati 4:1 bo‘Iishi lozim. Aralashma 
«К » belgisigacha kapllarga olinadi va u shtativga 1 soat davom ida 
vertikal holatda o ‘rnatiladi. B ir soatdan keyin eritrotsitlar ustunidan 
yuqori turgan plazma ustuni m illimetrda aniqlanadi. ECHT ni fraksiya 
usulida aniqlash uchun tekshirish har 15 daqiqada amalga oshiriladi.
3 - is h .
G e m o litik a n e m iy a m o d e li y a ra tilg a n q uy on q o n id a
eritrotsitlam ing osmotik rezistentligini aniqlash.

---

Probirkaga osh tuzining 0,85% dan 0,2% gacha bo‘lgan (intervali 
0 ,0 5 % ) e ritm a s id a n 1 m l s o lin a d i. K e y in h a r b ir p ro b irk a g a 1 
tom chidan defibrinlangan qon tom iziladi. Qaysi probirkada gem oliz 
belgilari salgina bo‘lgani (m inim al rezistentlik) va qaysi probirkada 
g em o liz y a q q o l n am oyon b o ‘lg an i (m a k sim a l re z is te n tlik ) qay d
qilinadi.
4 - is h .
G e m o litik anem iya m o d e li y a ra tilg a n q u y o n q o n id a
gem atokrit ko'rsatkichini aniqlash.
Gematokrit kapillari natriy sitrat (nordon-lim on natriy) eritm asida 
chayiladi va quyon q ulog'i venasidan olingan qon bilan to 'ld irilad i. 
Keyin kapillar metall shtativga mahkamlanadi va 10 daqiqa davomida 
3000 ayl./daq. tezligida sentrifugada aylantiriladi. Kapillaming qancha 
b o 'lin m a sin i p lazm a va q a n ch asin i sh a k ili e lem en tlar eg a llag a n i 
belgilanadi. Gem atokrit ko'rsatkichi shakili elementlarning plazm aga 
nisbatan egallagan foizini hisoblash y o ‘li bilan aniqlanadi.
Jihozlar:
g em olitik anem iya m odeli yaratilgan quyon, inyeksion 
ignalar, etil spirti, Panchekov apparati, probirkalar, shtativ, pipetka, 
3% n a tr i y s i t r a t ( n o rd o n - lim o n n a t r i y ) , u s tid a o y s im o n , 
silliqlan g an chuqurchasi m avjud bu yu m shishachasi, osh tu zin in g
0,85% li, 0,6% li, 0,55% li, 0,5% li, 0,45% li, 0,4% li, 0,35% li, 
3% li, 0 ,2 5 % l i , 0 ,2 % li e r i t m a l a r i , g e m a to k r it k a p i l l a r i , 
sen trifu g an in g pro b irk alari, se n trifu g a , quyonning defib rin lan g an
qoni, k o ‘z p ip etk alari.
AUDITORIYAISHI