O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet180/219
Sana29.04.2022
Hajmi11,17 Mb.
#593222
1   ...   176   177   178   179   180   181   182   183   ...   219
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

Asab tizim i patofiziologiyasi
M ashg‘ulot maqsadl. 
Talaba quyidagilami bilishi kerak:
1) a sa b tiz im i fu n k s iy a s i b u z ilis h la ri u m u m iy e tio lg iy a va 
patogenezi;
2) asab tizimida tizimli patologik fenomenlar tavsifi;
• 3) eksperimentda sichqonlarda reflektor yoyning afferent va efferent 
qism lari shikastlanishida refleks o ‘zgarishi.
AUDITORIYADAN TASHQARI MUSTAQIL TAYYORLANISH
Kichik kurslardagi fanlar bo‘yicha asosiy bilimtar darajasini tekshirish
1. Neyron nima? Neyronlar turi.
2. Refleks nima? Shartli va shartsiz reflekslar.
3. Reflektor yoy to'g'risida tushuncha. Asab tizimi funksiyalanishining
reflektor prinsiplari.
4. Asab tizimi qaysi bo'limlardan tuzilgan?
5. Oq va kulrang moddalar to ‘g ‘risida tushuncha bering.
6. «Asab markazi» tushunchasi.
Asosiy o ‘quv savollari
1. Asab tizimi Junksiyasi buzilishining etiologiyasi.
2. Asab buzilishlari umum iy patogenezi: birlamchi va ikkilam chi
bu zilish la r, asab tizim ida h im oyalanish, tiklanish va kom pensator
jarayonlar. Patologik jarayonlar oqibatlari, iz qoldirish reaksiyalari.
3. Patologikkuchaygan qo'zg'aluvchanlikgeneratorlari (PKQG). Patologik
tizim (PT), domenant munosabatlar va patologik determinantlarning (PD)
buzilishlari va ularning ahamiyati.
4. Neyron patofiziologiyasi.
5. Og'riqpatofiziologiyasi.
A nnotatsiya
A sab tizimi funksiyasi buzilishining etiologik omillari ham ekzogen, 
h a m e n d o g e n ta b ia tli boM ishi m u m k in . U la r b irla m c h i va 
ikkilam chilarga ajratiladi. Birlamchi ekzogenlarga: 1) biologik infeksiya 
qo ‘z g ‘atuvchilari va ularning toksinlari (qutirish, poliom ielit, qoqshol 
va b.). U lar bevosita asab hujayralari ichiga kirib distrofik, degenerativ 
o ‘z g a ris h ta r v a nekroz c h a q ira d i; 2) k im y o v iy -n o o rg a n ik (sim ob,


q o ‘rg ‘oshin, marganets preparatlari) va organik (alkogol, m etil spirti, 
benzol) moddalar, narkotiklar, ilon zah ari, alkaloidlar v a b. ta ’siri 
natijasida zaharlanishlar; 3) fizik-ekologik om illar deb nom lanuvchi: 
harorat, havo nam ligi, barom etrik bo sim va undagi farq, yer relyefi 
(landshal't), quyoshning faollik davriari, m agnit oqim i darajasi va b. 
ta’siri; 4) travmalar: tug‘riq davrida, ishlab chiqarish va hayotda (lat 
yeyishlar, miya chayqalishlari, periferik asab qisilishi, kesilishi) - ular 
asab m arkazlari, y o ‘llari, a ’zo va to'qim adagi asab tuzilm alari ishini 
buzadi; 5) psixogen omillar (masalan, yatrogen kasallik - shifokoming 
qo ‘pol so‘zi natijasida); 6) В gurihi gipo - va avitaminozlari (B p B6, 
B 12 va b.); 7) ijtimoiy omillar - kasb, yashash sharoiti, urushlar, tabiiy 
ofatlar.
Birlamchi endogen omillar: 1) qon aylanishi buzilishlari - tomirlar 
spazm i, trom boz, em boliya va sklerozi qaytm as o ‘zgarishlarga olib 
kelishi m umkin, chunki asab hujayralari gipoksiyaga o ‘ta sezgir; 2) 
gipoglikem iya; 3) irsiy anom aliyalar (D aun kasalligi, m ikrotsefaliya, 
fenilketonuriya va b.); 4) o ‘smalar; 5) asab kasalliklari rivojlanishiga 
m oyillik (epilepsiya, shizofreniya va b.).
Ikkilamchi patogen omillarga birlamchilar ta’siridan keyin asab tizimida 
hosil bo ‘ladigan omillami misol qilib olish mumkin. Bularga neyronlar 
o‘zgarishlari, mediatorlar sekretsiyasi, neyron genomasi, neyronlararo va 
tizim li m unosabatlarning b u zilish lari kiradi. U niversal patogenetik 
a h am iy atg a ega b o ‘lgan p a to lo g ik k u ch ay g an q o ‘z g ‘a lu v c h a n lik
generatori (PKQG), patologik determenanta (PD) va patologik tizim (PT) 
hosil b o ‘lishi. Shuningdek p atolo g ik jara y o n la r kech bosqichlarida 
neyronlarda ulam ing turg‘un giperfaolligi natijasida hosil b o ‘luvchi 
«patotrofogenlar» hamda asab to‘qtmasi elementlariga antetanalar ishlab 
chiqarish ham muhim rol o‘ynaydi (Krijanovskiy G. N., 1988).

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   176   177   178   179   180   181   182   183   ...   219




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish