O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet48/219
Sana29.04.2022
Hajmi11,17 Mb.
#593222
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   219
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

Allergiyaga nasliy moyillik, chaqaloqlar va erta yoshdagi bolalarda
a lle rg iy a .
A lle rg ik k a s a llik la rg a m u ltif a k to r ia l b e lg ila r b ila n
ifodalanuvchi nasliy m oyillik mavjud (G ushin I. S., 1979). N aslida 
og‘ir allergik kasalliklari bo‘lmagan shaxslarda chang allergenlari bilan 
s u n 'iy sen sib ilizatsiy a q ilish orqali um um iy allerg ik reaksiyalarni 
chaqirib bo‘lmaydi. Odamlarda allergiyaga moyillikni aniqlovchi genlar 
HLA (gistomoskelm aslik lokusi) kom pleksi deb nomlanuvchi genetik 
tizim da joylashgan b o ‘ladi. C haqaloqlar allergiyasid a ularning ota- 
onalari allergiya bilan kasallangan yoki re tse ssiv gen tashuvchisi 
nisoo ian aai. л .
a . A a o
(1У8и) т а lu m o tla rig a k o 'ra , allergiyaga 
m oyillik ko‘pincha dom inant tipida nasldan-naslga beriladi va yuqori 
penetrantlikka (patologik gen ta’siri nam oyon b o ‘lishi) ega. B olalar 
allergizatsiyalanish m anbalari oziq-ovqat allergenlari, bakterial (shu 
jumladan, postvaksinal allergiya), medikamentoz va ijtimoiy allergenlar 
b o ‘lishi mumkin. A llergik konstitutsiya ham nasldan-naslga berilishi 
mumkin va ekssudativ-kataral, Iimfatiko-gipoplastik va asab - artritik 
diatezlar shaklida ifodalanadi.
M ashg‘uIotda b ajarilad ig an am aliy ish la r va o ‘zlashtirilishi lozim 
b o ig a n am aliy ko‘n ik m alar bilan tanishish
l~ish.
Dengiz cho‘chqachasida anafilaktik shok.
Dengiz cho‘chqachasi antigenning - m e’yoriy ot zardobining 0,2 ml 
miqdorini teri ostiga 2-3 kun interval bilan uch m arta yuborish orqali 
sensibilizatsiyalanadi. 2 -3 haftadan keyin am aliyot darsida venaga 
takroran antigenning hal qiluvchi miqdori yuboriladi. Buning uchun uning 
orqa oyoqlarining biri yungdan tozalanadi, teri qaychi yordamida kesiladi 
va yuza joylashgan venaga 1 ml me’yoriy ot zardobi yuboriladi. Odatda
1-2 daqiqadan keyin hayvonda anafilaktik shokning birinchi simptomlari


paydo bo‘ladi. C ho‘chqacha bezovtalanadi, panjasi bilan tumshug‘ini 
qashiydi, yungi hurpayadi, tanasi talvasali titraydi. Shok holati kuchayib 
boradi, ch o ‘chqacha yonboshiga yiqiladi, tonik va klonik talvasalar 
rivojlanadi, ixtiyorsiz siydik ajralishi va defekatsiya kuzatiladi. Nafas 
olishi asta-sekin siyraklashadi va ko‘pincha birinchi daqiqalar ichida 
hayvon o ‘ladi. U yorib ko‘rilganda o‘pkaning kengayganligi, havo bilan 
to ‘lganligi aniqlanadi, u puchayib qolmaydi va yurakni deyarli to‘iiq 
b e k ita d i. N a fa s to m o n id an o ‘z g a rish la r, qon rangi hayvonning 
asfiksiyadan o ‘lganligidan dalolat beradi. Asfiksiyaning bevosita sababi 
bronxlar silliq mushaklarining spazmidir. Ayrim vaqtlarda shok dengiz 
ch o ‘chqachalarini o ‘lim ga olib kelm aslig i ham m umkin. Bu holda 
hayvonlar desensibilizatsiyalangan bo‘lib qoladi, ularda antianafilaksiya 
holati rivojlanadi. Olingan natijalar tahlil qilinadi.
2-ish.
Baqa qatqornida anafilaksiya reaksiyasi.
T a jrib a g a k a tta v a b a q u v v a t b a q a la r o lin a d i. U la rn i 
sensibilizatsiyalash uchun limfatik xaltasiga uch - besh marta 3 -4 kun 
oralatib 0,3 m l m e ’y o riy ot zardobi y u b o rilad i. B aqalar 
20-22°C
haroratda saqlanadi. Amaliyot darsida sensibilizatsiyalangan baqa orqa 
lim fatik xaltasiga 1,5-2 ml 10% li uretan eritm asi yuborish orqali 
h a r a k a ts iz la n tir ila d i. 
T a x ta c h a g a
o rq asi 
y u q o rig a
q a ra tib
m ahk am lan ad i, o ‘ng tom onida o ‘rta a k silla r ch iziq b o ‘ylab 2 sm 
uzunlikda qorin k esilad i, qatqorin tashqariga chiqariladi va rom ga 
tortiladi. M ikroskop ostida qon aylanishining asosiy ko‘rsatkichlari 
(tom irlarning qonga to ‘Iishi, qon oqish tezligi, diam etri) o ‘rgani)adi. 
So‘ng qatqoringa 3^4 tomchi antigen tomiziladi. 3-5 daqiqa o ‘tgach, 
qatqorin tomirlaridan atrofga shaklli elementlaming chiqishi kuzatiladi. 
M ayda tomirlar bo‘shab qoladi, ularda shaklli elementlar aniqlanmaydi. 
Yana 1-2 daqiqadan keyin yirik tomirlarda qon oqimi sekinlashadi va 
ularda staz kuzatiladi. Ayrim vaqtda u qatqoringa m e’yoriy ot zardobi 
yuborishning birinchi 2 -3 daqiqasida rivojlanadi.
Jihozlar:
dengiz cho‘chqachasi, baqalar, m e’yoriy ot zardobi, shprits, 
ignalar, mikroskop, qaychi, pinset, taxtacha, 10% li uretan eritmasi.
AUDITORIYAISHI

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   44   45   46   47   48   49   50   51   ...   219




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish