O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet185/219
Sana29.04.2022
Hajmi11,17 Mb.
#593222
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   219
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

Patologik determinanta (PD).
MAT tuzilm asi b o ‘lib, u patologik 
tizim ni shakllantiradi v a uning faoliyatini aniqlaydi (Krijanovskiy G. 
N., 1994). 0 ‘zgargan asab m arkazlari patologik determ inanta rolini 
o ‘ynashi mumkin. P ato lo g ik determ inanta paydo bo ‘lish i va uning 
faoliyati MAT da tizimli miqyosda amalga oshiriladigan tipik patologik 
jarayonlar jum lasiga kiradi. Patologik tizim rivojlanishida patologik 
determinantaning roli sifatida orqa m iyaga bog ‘liq miokloniyalardagi 
orqa miyadagi o ‘zgarishlar misol bo‘lishi mumkin. PKQG hosil qilinishi 
bu q ism n in g g ip e rfa o l b o ‘lib q o lis h i v a p a to lo g ik d o m in a n ta
ahamiyatiga ega bo‘lishiga olib keladi. U orqa miya hamm a tomonlariga 
tarq a la d i, su p rasp in al d a ra ja g a y e ta d i v a h ar x il m otoneyronlarni 
fao llash tirad i. A n to g o n ist m u sh ak lar n eyro n lari o rasid a retsip ro k
munosabatlar yo‘qoladi va hamma neyronlar yagona funksional pulga 
(pul - jam lanm a, y ig ‘indi m a’nosida) - o ‘zida p atologik tizim ning 
markaziy efferent qismini, periferik afferent zvenosi bo‘lib hisoblangan 
tegishli kalla, b o ‘yin, gavda, oyoqlar va b. lam i o ‘zida aks ettiruvchi 
jamlanmaga aylanadi. U ning faoliyati generalizatsiyalangan talvasalar 
s h a k lid a n a m o y o n b o ‘la d i. B o sh m iy a p o ‘stlo g * id a p a to lo g ik
determinanta effekti m isoli sifatida, unda epileptik faollik o ‘choqlari 
k o m p lek sin in g h o sil b o ‘lis h in i k o ‘rs a tis h m um kin. A g ard a m iya 
po ‘stlog‘i har xil joylarida nisbiy sust epileptik faollik o ‘choqlari hosil 
qilinsa, so‘ngra yana bitta joyda yangi kuchliroq o ‘choq hosil qilinsa, 
bu k e y in g is i q o ‘z g ‘a lu v c h a n lik n in g k a tta in te n s iv lig i tu fa y li 
determ inanta aham iyatiga ega bo‘lib qoladi: uning ta ’sirida boshqa 
o ‘cho qlard a fao llik d eterm in an ta o ‘c h o g ‘idag i e p ile p tik fao llik k a 
o ‘xshab qoladi. Pirovardida bir tusdagi epileptik faollikka ega bo‘Igan 
ko‘p o ‘choqli kompleks hosil bo‘ladi (Krijanovskiy G. N ., 1994).
Patologik determinanta neyropatologik sindromlar asosida yotuvchi 
p a to lo g ik tizim h o sil b o ‘lish in i in d u tsirla y d i. U n in g riv o jla n ish i 
patologik jarayonni chuqurlashtiradi. Patologik determinantaning o ‘zi 
patologik jarayon rivojlanishining yangi endogen om ili hisoblanadi. 
Deyarli hamma asab buzilishlari patologik determinanta faoliyati bilan 
b o g 'liq , u universal patogenetik m exanizm aham iyatini kasb etadi. 
P a to lo g ik d e te rm in a n ta M AT ning to rm o z ia n ish ta 's ir in i am alga 
oshiruv chi tu z ilm a la rin i fao llash tirsa fu n k siy an in g tu shib qolishi 
shak lida ham ifo d a lan ish i m um kin. B u h o ld a u funksional defekt 
sifatida namoyon bo'ladi. Patologik determ inanta patologik tizimning


s a q ia n is h im , u n in g f a o llig in i t a ’m in la y d i. U n in g bu x u su siy a ti 
jarayonning dsstlabki bosqichlarida k o ‘rinadi. Shunday qilib patologik 
determ inanta patologik tizim ning davom etish davrini aniqlaydi. U 
patologik tizimning haqiqiy boshqarish zvenosi hisoblanadi, faqatgina 
uning ta ’siri tizimni patologik qiladi. Organizm tushib qolgan vaziyat 
noadekvat b o ‘lib qoladi, y a ’ni ta ’sir qilayotgan qitiqlovchilarga va 
organizm talablariga m uvofiq kelm aydi. Patologik determ inanta o ‘z- 
o ‘zicha neyropatologik sindrom lam ing o ‘ziga xosligini aniqlamaydi, 
u patologik tizim xususiyatlari - sindrom namoyon bo ‘lishi, kechishi, 
talvasalar xarakteri va b. ni aniqlaydi.
P a to lo g ik tizim (P T).
Y u q o rid a k o ‘rsa tilg a n id e k , MAT ning 
shikastlangan va shikastlanm agan tuzilm alarida hosil bo'Iuvchi yangi 
patodinam ik tuzilm ani aks ettiradi, uning faoliyati organizm uchun 
dizadaptiv yoki bevo sita p atogen aham iyatga ega (K rijanovskiy G. 
N., 1991, 1994). PT faoliyatining yaqqol ko'rinishi patologik qichishish 
refleksi hisoblanadi. U qichishish refleksi apparatida PKQG shakllanishi 
natijasida hosil bo‘ladi. Bu apparat patologik determinanta bo‘lib qoladi 
v a p a to lo g ik q ic h is h is h P T n in g p a to lo g ik q ic h is h is h reflek sin i 
shakllantiradi. PT faoliyatining boshqa bir misoli - noadekvat, patologik 
k u c h a y g a n o v q a t iz la b to p is h h a ra k a tid ir. E k s p e rim e n t la te ra l 
g ip o ta la m u sd a PK Q G h o sil q ilis h o rq ali c h a q irila d i. K eltirilg an
m isollarda harakatning va xulq-atvom ing majburiy shakllari keltirilgan: 
hayvonlar ularga keltiriladigan zararga qaramasdan bu harakatni to‘xtata 
olmaydi. Bular ham turli nevrologik va ruhiy buzilishlarda kuzatiladi.
PT hosil bo‘lishida boshqa patogenetik omillar va mexanizmlar bilan 
b ir q a to rd a M AT d a h o s il b o ‘lu v c h i e n d o g e n m o d d a la r t a ’siri 
aham iyatini alohida k o ‘rsa tib o ‘tish lozim. M asalan, sog‘lom m iya 
to ‘qim asida uning epileptizatsiyasida hamda retsipient - hayvonlarda 
e p ile p to g e n a g e n tla r t a ’s irid a c h a q irilg a n e p ile p tik fao llik d a bu 
o ‘z g a ris h la rn i y e n g illa s h tir u v c h i m o d d a la r to p ila d i. B un day
proepileptogenlar rolini m a’lum sharoitda ayrim peptidlar ham o‘ynashi 
m um kin.

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   181   182   183   184   185   186   187   188   ...   219




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish