b. d a riv o jla n a d i. Patogenezi: q o n y a ratu v ch i to 'q im a h ajm ining
qisqarishi. Qonda yaqqol rivojlangan eritronorm oblastoz va qonning
leykem oid m anzarasi.
Eritrotsitozlar.
Eritropoetinlaming hosil bo‘lishining kuchayishi qizil
ko‘mikning eritrotsitar kurtagining funksional
faoUigining oshishi bilan
k e c h a d i. N a tija d a s irk u la ts iy a d a g i qon h a jm i, e ritro ts itla r son i,
gem oglobin m iqdori ko‘payadi, gem otokrit ko ‘rsatkichi oshadi. Qon
tom onidan bunday o ‘zgarishlar politsitem iyani ko ‘rsatadi. Birlamchi
politsitem iya (chin politsitem iya) - Vakez kasalligi yoki eritrem iya -
q izil k o ‘m ikning eritro tsitar kurtagi giperplaziyasi
tufayli vujudga
kelgan, o ‘sma tabiatli, qon yaratish tizim ining mustaqil kasalligidir.
Bu kasallikka qizil ko‘mikda eritrotsitlar, leykotsitlar va trombotsitlar
ishlab chiqarilishining kuchayishi xosdir. Qonda eritrotsitlar soni (8 TO12
/1 gacha, gemoglobin (180-200 g/l) gacha oshadi, ECHT esa 1-3 mm/
soat gacha sekinlashadi.
Ikkilam chi politsitem iya g ipo k sik h olatlam ing
oqibatida paydo
b o ‘lib, b iro r-b ir kasallikning sim ptom idir. Lekin m ustaqil kasallik
h is o b la n m a y d i.
E r itr o ts itla r s o n i,
g e m o g lo b in ,
g e m a to k rit
k o ‘rsatkichining oshishi ikkilamchi politsitemiyalarga xos. Bu belgilar
baland to g‘da yashovchi aholida «balandlik» gipoksiyasiga, yurakning
tu g‘m a
poroklari, orttirilgan dekompensatsiyalashgan yurak poroklari,
nafas olish a ’zolarining surunkali k asalliklarida uchraydigan o ‘pka
yetishm ovchiligiga nisbatan, organizm ning kom pensator-m oslashish
h im o y a
re a k s iy a s i
h is o b la n a d i.
B irla m c h i
va
ik k ila m c h i
politsitem iyalam i birgalikda m utlaq eritrotsitoz kategoriyasiga kiritish
mumkin. Chunki bu ikki holatlarda ham eritrotsitlar soni va gemoglobin
qonning hajm birligida oshgan bo‘ladi.
N is b iy e ritro ts ito z q u s is h v a q tid a o rg an iz m d a n
s u y u q lik
y o ‘qotilishi, ich ketishi, kuyishlar, k o ‘p terlash natijasida suvsizlanish
oqibatidir. Bu holatlar qonning quyuqlashishi,
qon plazmasining shaklli
elem entlarga nisbatan kamayishi, y a’ni gematokrit ko‘rsatkichi oshishi
bilan xarakterlanadi. Eritrotsitlar va gem oglobinning haqiqiy oshishi
bu holda kuzatilm aydi.
M ash g 4u lotd a b a ja rila d ig a n am aliy ish la r va o^zlashtirilishi lozim
b o ig a n am aliy k o ‘n ik m a la r
bilan tanishish
1 -is h .
T ajrib ad ag i (e k s p e rim e n ta l) anem iya c h a q irilg a n va
chaqirilmagan (nazoratdagi) quyonlarda gemoglobin miqdorini aniqlash.
M ashg'ulotdan uch kun oldin quyon terisi ostiga yoki mushakka
ikki m arta 1 kg o g ‘irlik k a 0 ,5 -1 ml
1%
fen ilg id ro zin yuboriladi.
N a tija d a e ritro ts itla r g e m o liz g a u c h ra y d i v a g e m o litik anem iya
rivojlanadi.
Sali gem om etrining graduirlangan probirkasining pastki qistniga
aylana belgisigacha xlorid kislotaning detsinorm al eritm asi quyiladi.
Quyon qulog‘ining chetgi venasiga qon olish uchun igna sanchiladi.
Qonning birinchi tomchisi
paxta bilan artib tashlanadi, keyin 0,02 ml
qon kapillar bilan olinadi va u puflab gemom etr probirkasiga quyiladi,
kapillar probirka ichidagi aralashm a bilan chayqaladi. Probirka 3 -4
daqiqa saqlanadi, s o ‘ngra unga d istillan g an suv q o ‘shiladi, shisha
tayoqcha bilan aralashtirilib, tekshirilayotgan qon eritmasi rangi standart
eritm a rangiga qadar suyiltiriladi va u b ilan so lish tirilib k o ‘riladi.
Ranglar bir xil bo‘lgach, probirkadagi raqam meniskning pastki qismiga
q arab belgilanadi v a gem oglobin m iq d o ri
gram m fo izlarda yozib
olinadi. Gemoglobinni g/l da ifodalash uchun natija 10 ga k o ‘paytirilishi
lozim.
Do'stlaringiz bilan baham: