O. A. H u s in o V patologik fiziologiyadan amaliyot darslari uchun



Download 11,17 Mb.
Pdf ko'rish
bet102/219
Sana29.04.2022
Hajmi11,17 Mb.
#593222
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   219
Bog'liq
Patol.-fiziol.-amal.-darsl.-uchun-qoll.-Husinov-O.A.-2008-y.

Anemiyalar 
tasnifi
1) irsiy
2) orttirilgan
1) qon ketish natijasida 
(postgemorragik)
2) qon yemirilishining kucha 
yishi natijasida (gemolitik)
3) qon yaratilishining buzilishi natijasida
1) qon yaratilishining normoblastik 
turidagi anemiya
2) qon yaratilishining megaloblastik 
turidagi anemiya.
1) regenerator
Etiologiyasi bo‘yicha: 
Patogenezi bo‘yicha:
Qon yaratish turi 
bo‘yicha:
Qizil ko‘mikning rege


neratsiya qilish qobi 
liyati bo‘yicha:
2) giperregenerator
3) giporegenerator
4) aregenerator
1) normoxrom (R.K - 0,85 -1,05)
2) gipoxrom (R.K - < 0,85)
3) giperxrom ( R . K >1,05)
1) normotsitar (EO‘D - 7-8 mkm)
2) mikrotsitar(EO‘D - < 7 mkm)
3) makrotsitar (EO‘D - >8 mkm)
4) megalotsitar(EO‘D 10-12 mkm)
Rang ko'rsatkichi bo‘ 
yicha (R.K.)
Eritrotsitlaming o‘rta 
cha diametri bo‘yicha 
(EO‘D)
H a r x il t u r d a g i a n e m iv a la rn in g p a to g e n e z i b o ‘y ic h a ta v sifi.
P o s tg e m o r r a g ik a n e m iy a la r.
S a b a b i: 1) o ‘tk ir qon k e tis h la r 
(tom irlarning lat yeyishi, ularning patologik jarayon tufayli yorilishi 
yoki shikastlanishi natijasida); 2) surunkali (takroran) qon ketishlar 
( m e ’da v a o ‘n ik k i b arm o q ic h a k y a ra s i, b o d v a s il, b a c h ad o n
fibrom iom asi va boshqalar).
0 ‘tk ir p o stg e m o rra g ik an em iyan in g riv o jla n ish id a 3 bosqich 
kuzatiladi: 1) reflektor; 2) gidremik; 3) qizil ko‘mikli. Birinchi bosqichda 
quyidagi reflektor kompensator mexanizimlari ishga kirishadi: periferik 
to m irlar spazm i, qon ivishining tezlash ish i, depolardan (zaxiralar) 
qonning chiqishi, taxikardiya, hansirash.
M a rk a z iy a sab tiz im i q o ‘z g ‘a la d i, a ld o ste ro n a jra lib ch iq ish i 
k u c h a y a d i, bu esa n a triy re a b s o rb siy a s in i k o ‘p a y tira d i, n a tija d a
o rganizim d a suv ushlanib qoladi. Q onning suyuq qism i ko ‘payadi. 
Plazma lim fa hisobiga ham tiklanadi (gidremik bosqich). Qon ketishdan
4 - 5 k u n o ‘tg a c h , q iz il k o ‘m ik fa o lla s h a d i. G ip o k siy a tu fa y li 
buyrakning yukstaglom erular apparatida eritropoezni kuchaytiruvchi 
eritropoetinlar ishlab chiqarilishi oshadi (qizil ko‘m ik bosqichi).
Qon yaratilish turi bo‘yicha postgem orragik anemiya 
normoblastik,
q iz il k o ‘m ik n in g re g e n e ra tsiy a q o b iliy a ti b o ‘y ich a 
r e g e n e r a to r
hisoblanadi.
Qon manzarasi: qon ketishining dastlabki 1-2 kunlarida eritrotsitlar 
soni, gem oglobin m iqdori va rang k o ‘rsatkichi deyarli o'zgarm aydi. 
K eyinchalik eritrotsitlar soni va gem oglobin m iqdori kamayadi. Qon 
surtm asida gipoxrom iya (R .K .- < 0,8), retikulotsitoz, polixrom atofi- 
liya, yakka-yagona normoblastlar, leykotsitoz (neytrofillar yadrosining 
chapga siljish i bilan) kuzatiladi. Surunkali postgem orragik anemiya 
tem ir m oddasining y o ‘qolishiga olib keladi. Tez-tez qon yo ‘qotishlar 
tem ir tan q islig i kam qonligi rivojlanishiga olib keladi. U gipo - va 
a re g e n e ra to r boM ishi m u m k in . P e rife rik qon da g ip o x ro m iy a ,


m ikrotsitoz, poykilotsitoz kuzatiladi. T em ir tanqisligi kam qonligi 
b a’zan qizlarda jinsiy voyaga yetish davrida (ilk xloroz) va ayollarda 
klimaks davrida (kechki xloroz) ko‘p hayz k o ‘rish, bachadondan qon 
ketishlar (metrorragiyalar) sababli yuz beradi.
G em olitik anem iyalar
qon yem irilish inin g kuchayishi n atijasid a 
rivojlangan anemiyalar, orttirilgan va irsiy bo'lishi mumkin. Orttirilgan 
gemolitik anemiyalar gemolitik zaharlar (ilon zahari, qo‘ziqorin zahari, 
fenilgidrozin, anilin bo ‘yoqlari, sulem a va b.); yuqum li va parazitar 
kasalliklar (bezgak, anaerob sepsis); boshqa guruhdagi qonni quyish; 
rezus - konflikt (chaqaloqlar gemolitik kasalligi); eritrotsitlarga qarshi 
autoantitanalar ishlab chiqarilishi (autoimmun kasalliklar) sababli kelib 
chiqadi.
G em o litik anem iyalarning p atogenezi: e ritro tsitla r h a y o tin in g
qisqarishidir. Orttirilgan gemolitik anemiyalarda odatda gemoliz tom ir 
ichida yuz beradi. Gemolitik zaharlar eritrotsitlar membranasiga bevosita 
ta ’sir ko‘rsatadi, m em brana tu zilm alarini yem iradi. Irsiy g em olitik
anemiyada esa nuqsonli eritrotsitlar tom irdan tashkarida taloq va jig ar 
m ak ro fag la ri ish tiro k id a g e m o liz g a u c h ra y d i. S hak li o 'z g a r g a n
e ritro tsitla r kap illarlard an q iy in c h ilik b ila n o 'tib sh ik astlan adi va 
monotsitar-makrofagal tizim hujayralari (RET-retikuloendotelial tizim ) 
tomonidan ushlanib tomirlardan tashqariga chiqariladi va parchalanadi. 
Tomirdan tashqari gemoliz (hujayra ichi gemolizi) orttirilgan gemolitik 
anemiyaning boshqa xillariga nisbatan rezus - konfliktda ham muhim 
ahamiyat kasb etadi.
Gemolitik anemiyalarning hamma shakli uchun xos bo‘lgan umumiy 
belgilar yuqori darajada kechadigan gem oliz natijasida kelib chiqadi: 
qonda bevosita bilirubin konsentratsiyasining oshishi (bu sariqlikka 
olib keladi), sterkobilinning k o ‘p m iqdorda najas bilan, urobilinning 
siy d ik bilan a jra lish i, qonda erk in g em o g lo b in n in g sirk u la tsiy a si 
(g e m o g lo b in e m iy a ), 
u n in g
q ism a n
s iy d ik
b ila n
a jr a lis h i 
(g e m o g lo b in u riy a ) s h u la r ju m la s id a n d ir . Q o n d a g i g e m o g lo b in
makrofagal tizim hujayralari tom onidan yutiladi va gemosideringacha 
parchalanadi. Gem osiderinning taloq, jigar, buyraklar, qizil ko‘m ikda 
to ‘planishi (gem osideroz) biriktiruvchi to'qim aning reaktiv o 'sish ig a 
va bu a ’zolar funksiyasining buzilishiga olib keladi. Shunday qilib, 
gem olitik anem iyalarning patogenezida gem olitik sariqlik va ichki 
a ’zolar gemosiderozi muhim ahamiyatga ega. Gemolitik anemiyalarda 
jig a r va taJo q n in g k a tta la sh ish i bu u n in g eng k o ‘p u c h ra y d ig an
belgilaridir.


Q on y aratilish turi b o ‘yich a b u anemiya -

Download 11,17 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   98   99   100   101   102   103   104   105   ...   219




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish