O ʻ zbekiston respublikasi oliy va o ʻ rta maxsus ta ʼ lim vazirligi

 
 
7.1-rasm.
 Dunyo boʻyicha markaziy banklar zaxiralari shakllantirilgan 
valyutalar boʻyicha maʼlumot
30
 
 
7
.1-rasm maʼlumotlaridan koʻrinib turibdiki ushbu valyutalar 
orasida eng keng tarqalgan valyuta AQSH dollari boʻlib, 60% 
davlatlarning markaziy banklaridagi valyuta zaxirasi ushbu valyutada 
shakllantiriladi, undan keyingi oʻrinda yevro boʻlib, yevroda 
shakllantirilgan valyuta zaxiralari 24%ni tashkil etadi. Uchinchi va 
toʻrtichi oʻrinlarda Yapon iyeni hamda Buyuk Britaniya funt sterlingi 
boʻlib, ushbu valyutada shakllantirilgan zaxiralar mos ravishda 5,4% 
va 5,6%ni tashkil qiladi. Boshqa valyutalarda shakllantirilgan zaxiralar 
ulushi 5%ga toʻgʻri keladi. Shundan kelib chiqadigan boʻlsak, 
foreksdagi asosiy operatsiyalarda AQSH dollari ishtirok etadi. Aniqroq 
aytadigan boʻlsak foreksdagi taxminan 85 foiz bitimda AQSH dollari 
30
https://www.bbva.com/en/foreign-currency-market-work/ 

---

116 
ishtirok etadi, undan keyingi oʻrinda yevro boʻlib, u qariyb 39 foizni 
tashkil etadi. Uchinchi oʻrinda Yapon iyeni boʻlib, uning hisobiga 
toʻgʻri keladigan ulush 19 foizni tashkil etadi.
Xorijiy valyuta bozorida amalga oshirilgan tranzaksiyalar 
valyutalarning ayriboshlash kursini belgilab beradi. Xorijiy valyuta 
bozorida ikki xil ayriboshlash kurslari tranzaksiyalari mavjud. 
Predominant tranzaksiyalar, 
spot tranzaksiyalari
deb ham yuritiladi, 
bunga koʻra tranzaksiyalar tezda yaʼni ikki kunda amalga oshiriladi. 
Ikkinchisi esa 
Forvard tranzaksiya
lar boʻlib, bu yerda ayriboshlash 
kelajakdagi belgilangan muddatda amalga oshiriladi. 
Spot 
ayriboshlash kursi
spot tranzaksiyalari uchun belgilangan kurs,