О. Қ у д р а т о в с а н о а т э к о л о г и я с и

Заҳарли модцалар инсон органиэмига нафас олиш йўллари,
тери ва ошқозон-ичак йўли орқали киради. Ишлаб чиқариш хо-
наларида мазкур газларнинг мавжуд бўлиши ёқимсиз чиринди
ҳидини келтириб чиқаради. Тадқиқотлар маълумотларига кўра,
пилла тортиш цехларида ёзда водород сульфиднинг миқцори
РЭЧМдан ошиқ бўлади, бу эса пилла торгиш хонасининг ҳаво-
сида ёқимсиз ҳид бўлишига олиб келади.
Жумҳуриятимиздаги санитария ва гигиена илмий-текшириш
институти ўтказган тадқиқотлар шуни кўрсатадики, пилла тортиш
хоналари ҳавосида ҳамма вақг ангина касаллигини қўзғотувчи-
лар-энтеркоклар кўп миқцорда бўлади. Улар чуватиш жараёнида
ғумбаклардан ажралиб чиқади. Ғумбаклар ичида ҳавфли микроб-
лар мавжуд бўлиб, улар пиллаларга ишлов бериш жараёнида чу-
ватиш тосларидаги иссиқ сувга, ундан эса хона ҳавосига ўтади.
Заҳарли модцалар билан кучли заҳарланганда қуйидаги тарз-
да дастлабки ёрдам кўрсатиш лозим:
- бензин, уайт-спирти билан заҳарланганда уни тоза ҳавога
олиб чиқиш, тинч қўйиш, кийимини ечиш, валериан томчиси
ичириш, ҳушидан кетганда эса навшадил спирти ҳидлатиш;
- аммиак билан заҳарланганда унинг ошқозонини лимон
ёки сирка кислоталарининг I фоиз эритмаси қўшилган сув билан
яхшилаб ювиб тозалаш;
- дихлорат билан заҳарланганда уни тоза ҳавога олиб чиқ-
иш, кислород бериш, аччиқ ширин чой бериш;
- азот оксвди билан заҳарланганда унга кислород бериш,
навшадил спирти ҳидлатиш;
- хлор ва унинг бирикмалари билан заҳарланганда тоза ҳаво-
га олиб чиқиш, кислород бериш, илиқ сув буғи билан навшадил
спирти ҳидлатиш, кофеин, корвалол ичириш, батамом тинч қол-
дириш. Агар зарарли модцалар миқцори рухсат этилган чекли
www.ziyouz.com kutubxonasi

---