Nutqda nafas olish va nafas chiqarishni rivojlantirish

Qo’g’irchoqni allalash»

Maqsad:

• artikulyatsiya apparatini rivojlantirish va tinglash qobiliyatini shakllantirish.
• Bir vaqtning o‘zida uzoq muddat mobaynida nutqiy nafas chiqarish va ovoz balandligini o‘zgartira olish qobiliyati mashq qilinadi. Mazmuni:
• Pedagog bolalarga qo‘g‘irchoqlarni tarqatadi va «a» tovushini uzoq vaqt mobaynida cho‘zib aytish - aaaa - orqali ularni allalashni taklif qiladi.
• Dastlab bolalar «a» tovushini baland ovozda talaffuz qiladilar. So‘ngra tarbiyachi qo‘g‘irchoqlar uxlab qolayotganini aytadi va bolalardan sekinroq allalashni so‘raydi. Bolalar «a» tovushini past ovozda ayta boshlaydilar. Metodik ko’rsatmalar:
• Bolalar «a» tovushini ancha uzoq vaqt mobaynida, bir nafasda aytishlarini nazorat qiling;
• ovozidan unchalik yaxshi foydalana olmaydigan bolalarni yaxshiroq nazorat qilish uchun ularni kichik guruhlarga ajrating

«Qorcha uchqunlamoqda»

Mazmuni:

• Bolalarga «qor uchqunlari» - ipga terilgan paxta tutamchalari tarqatiladi. Bolalar, shamolni tasvirlaganlari holda shoshmasdan «qor uchqunlarini» puflaydilar.
• Metodik ko’rsatmalar: Bolalarning yuzlarini shishirmagan holda uzoq vaqt mobaynida bir tekis puflashlarini nazorat qiling. 2-ish turi:
• Maqsad: Artikulyatsiya apparati harakatlarini aniqlashtirish, alohida ajratilgan «S» tovushini to‘g‘ri talaffuz etish. Nutqni tinglash qobiliyatini rivojlantirish, uzoq vaqt davomida og‘izdan nafas chiqarishni mashq qilish.

Nutqiy nafas olishdagi xatoliklar

• umumiy zaiflik, adenoidik o‘simtalar,
• turli yurak-tomir kasalliklari oqibati

bo‘lishi mumkin. SHuningdek,

• maktabgacha yoshdagi bolalarning rivojlanishiga salbiy ta‘sir ko‘rsatuvchi
• nafas chiqarishdan oqilona foydalana olmaslik,
• nafas olayotib so‘zlash, o‘pkani yetarli darajada havo bilan to‘ldirmaslik kabi nutqiy nafas olishdagi nomutanosibliklar
• noto‘g‘ri tarbiya,
• kattalarning bolalar nutqiga yetarli darajada
• e‘tibor bermaganliklari oqibatida ham yuz bergan bo‘lishi mumkin