Metodik ko’rsatmalar: Taqlidlarning to’g’ri talaffuz etilishini nazorat qiling. Bo’rining uvillashi past ovozda, itning hurishi baland ovozda.
2-variant: Tarbiyachi bolalarga bir nafasda bo’rining uvillashi, itning hurishi va yana bo’rining uvillashini ko’rsatishni taklif kiladi. Bolalar bu jonzotlar ovoziga ketma-ket taklid qiladilar: past-baland-past.
Metodik. ko’rsatmalar: Bolalarning ovozni pasaytirish
va kuchaytirishni boshqa nafas olmasdan bir nafasda amalga
oshirishlari, past ovozdan baland ovozga ohisa o’tishlarini
nazorat qiling.
3 yoshdan 5 yoshgacha.
«S» tovushi
Maqsad: Artikulyatsiya apparati organlarining aniq : harakatlari va ularning to’g’ri holatini mashq qilish.
«Farruxning qanday jahli chitsishi va uning qanday kuvonishini ko’rsat»
Mazmun: Tarbiyachi bolalarga Farruxning jahli chiqqanida uning lablarini mana bunday qilib cho’chchaytirishini (lablarini shishiradi), Farrux xursand bo’lganida esa uning jilmayishini (lablarini cho’zadi, yuqori va pastki tishlarini ko’rsatadi) aytadi.
Tarbiyachi: «Endi esa men sizga Farrux haqida hikoya qilib bermoqchiman. Uning jahli chiqqanida siz lablaringazni ^ cho’chchaytirasiz (lablarini shishirib ko’rsatadi), u xursand bo’lganida esa siz jilmayasiz... Farruxning oyisi unga mashina olib berdi. Farrux xursand, u jilmaymokda... U mashinasini ko’tarib, ko’chaga o’ynagani chiqdi, tashqarida esa yomgar yog’moqda, u nima qilishini bilmay qoldi. Alisher Farruxdan mashinasini - o’ynash uchun berib turishni iltimos qildi. Farrux mashinani bergisi kelmadi, u lablarini cho’chchaytirdi. Ko’p o’tmay bulutlar tarqab, quyosh chikdi. Farrux jilmaydi va Alisherga dedi; «Ketdik, mashinamni birga o’ynaymiz».
Metodik ko’rsatmalar: Bolalarning jilmayish uchun lablarini qiynalmasdan cho’zishlarini va old tishlarini ko’rsatishlarini nazorat qiling. Lablar oldinga cho’zilganida ular bir-biriga tegib turishi lozim.
«Sayrda»
Mazmuni: Pedagog bolalarga qarab, deydi: «Bizning tilimiz sayr qilishga qaror qilibdi. U o’z uyini ochdi (og’zini ochadi), dastlab chapga, so’ngra o’ngga qaradi, keyin yana chapga, o’ngga qaradi, qarasa hech kim yo’q. Shuning uchun panjaraga yotib, quyoshga toblanmoqchi bo’ldi (tilini pastki tishlari ustiga qo’yadi)».
Bu vaqgda bolalar tarbiyachi harakatiga taqlid qiladilar. Metodik ko’rsatmalar: Keng tilning pastki old tishlar ustida bemalol yotishini nazorat qiling. «Qorcha uchqunlamoqda»
Mazmuni: Bolalarga «qor uchqunlari» - ipga terilgan paxta tutamchalari tarqatiladi. Bolalar, shamolni tasvirlaganlari holda shoshmasdan «qor uchqunlarini» puflaydilar.
Metodik ko’rsatmalar: Bolalarning yuzlarini shishirmagan holda uzoq vaqg mobaynida bir tekis puflashlarini nazorat qiling.
2-ish turi:
Maqsad: Artikulyatsiya apparati harakatlarini aniqlashtirish, alohida ajratilgan «S» tovushini to’g’ri talaffuz etish. Nutqni tinglash qobiliyatini rivojlantirish, uzoq vaqt davomida og’izdan nafas chiqarishni mashq qilish.
«Nasos»
Mazmuni: Tarbiyachi deydi: «Bolalar velosipedda sayr qilishga qaror qilishgan edi, lekin ular g’ildiragining dami chiqib ketibdi. Ular nasoslarni olib, g’ildiraklarni damlashga kirishdilar. Nasosdan chiqayotgan havo hushtak chalmokda: sssss.sss.Barchamiz birgalikda g’ildiraklarni damlaymiz. Bolalar ana shu harakatlarga taqlid qiladilar, tarbiyachi bilan birgalikda «s» tovushini cho’zib aytadilar.
Metodik ko’rsatmalar: Bolalarning tovushni aniq, to’g’ri va cho’zib aytishlarini nazorat qiling.
3-ish turi:
Maqsad: so’zlarda «s» tovushining to’g’ri talaffuz qilinishini mustahkamlash, fonematik tinglashni rivojlantirish, so’zlarning adabiy me’yorlarga muvofiq holda aniq talaffuz etilishiga erishish.
«Sen bilasanmi?»
Mazmuni: Tarbiyachi: «Bolalar, men sizlarga bir nechta savollar beraman, ularga javob berishingizda har bi-ringizning stolingazda yotgan suratlardan foydalanishingiz mumkin. To’g’ri javobni topgan bola yoki qiz bu yoqqa chiqadi va suratda tasvirlangan narsa nomini aytib beradi». Keyin savollar boshlanadi: «Nimani minib yurish mumkin?» (Bolalarda samokat, samolyot, avtobus, trolleybus va boshqa narsalarning suratlari mavjud.);
«Do’konda nimalar bor?» (sariyog’, mineral suv, non); «Hayvonot bog’ida kimlar yashaydi» (sirtlon, yo’lbars, fil, sarlochin va boshq.). Bolalar narsalar nomini to’g’ri aytganlaridan so’ng, tarbiyachi ushbu so’zlarda qaysi tovush takrorlanayotganligini so’raydi.
Do'stlaringiz bilan baham: |