Nurullayeva gulshan sunnatullayevna bitiruv malakaviy

“Funun ul-balog„a”da: 

“Badoe‟u-s-sanoe‟”da: 

1.

 

Badeha  

1.

 

Tashbib  

2.

 

Nazar  

2.

 

Nasib 

3.

 

Solis  

3.

 

G‗azal 

4.

 

G‗azal 

4.

 

Musarra‘ 

5.

 

Sahli mumtane‘ 

5.

 

Muzdavaj 

6.

 

Nomutanohiy  

6.

 

Muqaffo 

 

7.

 

Mujamma‘ 

 

8.

 

Baytu-l-qasida 

 

9.

 

Matbu‘ 

 

10.

 

Mutakallaf  

 

11.

 

Xasiy 

 

12.

 

Jazolat 

 

13.

 

Salosat 

 

14.

 

Irtihol 

 

15.

 

Sahl-i-mumtani‘ 

 

                                                           

71

 Husayniy Atoulloh. Badoe’u-s-sanoe’. Toshkent: G‘afur G‘ulom nomidagi Adabiyot va san’at nashriyoti, 1981. – B. 

270 

---

 

 

 

43 

 

Ko‗rinadiki,  ulardan  faqat  ikki  shaklgina  ikkala  asar  uchun  mushtarak.  Ya‘ni 

g‗azal  va  sahli  mumtane‘  shakllari.  Qolganlari  esa  butunlay  farqlanuvchi 

hodisalardir.  Buning  sababi  ikki  asarning  ikki  tilga  mansubligidadir.  Chunki  bu 

qismda  mualliflar  jonli  xalq  tilida  mavjud  bo‗lgan,  mashhur  bo‗lgan  alfozlar 

haqida  ma‘lumot  beradi.  Shu  ma‘noda  Shayx  Ahmad  turkiy  xalq  orasidagi 

shakllar,  Atoulloh  Husayniy  esa  fors  xalqi  aro  mavjud  shakllar  to‗g‗risida  aytib 

o‗tadi.   

III.  Risolalardagi  badiiy  san‟atlarning  nomlanishlari  va  izohlaridagi 

o„xshash va farqli tomonlar:

 

―Funun  ul-balog‗a‖  va  ―Badoe‘u-s-sanoe‘‖  asarlaridagi  she‘riy  san‘atlar 

orasida  ba‘zi  o‗xshash,  farqlanuvchi  tomonlarni,  ba‘zan  esa  butunlay  noo‗xshash 

jihatlarni uchratdik. Ular quyidagilar: 

1. 

Tajnis

  san‘ati  har  ikkala  risolada  tartib  bo‗yicha  ikkinchi  tasvir  vositasidir. 

Taroziy at-tajnisot, A. Husayniy tajnis deb nomlaydi. Biroq ―Funun ul-balog‗a‖ da 

tajnisning  yetti  turi  haqida  aytiladi,  ―Badoe‘u-s-sanoe‘‖  da  tajnis  lafziy  va 

g‗ayrilafziy gurularga ajratilgan bo‗lib, barchasi to‗qqizta: