Нурмахмадов Умид. Дуккакли дон эк зар doc

3.1.5. Bir rangli tunlam 
(Chloridea incarnata Frr.).
 

Zarari.
Bir rangli tunlam qurtlari ba’zan no’xat va gorox dukkaklari 
ichidagi donlarni kemirib, anchagina zarar yetkazadi. 

Tarqalishi.
Markaziy Osiyoda uchraydi.
Ta’rifi.
K a p a l a g i qanotlari yozilganida ikkinchi uchi orasi 3-4 sm
 
keladi. Qanotlari xira sariq rangli, ba’zan keyingi qanotlarining rangi ochroq 
bo’ladi; oldingi qanotlari ko’kish rangda tovlanib turadi va ularda ko’zga yaqqol 
tashlanib turadigan buyraksimon dog’ bor. Keyingi qanotlarining uchi salgina 
qorayib turadi, ularning o’rta qismida bilinar-bilinmas kul rang dog’ bor. 
Yetuk q u r t i n i n g rangi yashil, uzunligi 3,5 
sm, 
katta yoshlardagi qurtlari bir 
rangli bo’ladi. Yosh qurtlarining tanasida qoramtir rangli uchta chiziq bor, bu 
chiziqlarning biri orqadan va ikkitasi nafas teshiklari tagidan o’tadi. Tanasi siyrak 
tuklar bilan qoplangan. 

Hayot kechirishi.
Bu zararkunanda no’xat va gorox dukkaklarini kemirib 
teshadi va ularning ichiga kirib urug’larni yeydi. Bitta qurt bir necha dukkakni 
zararlay oladi. Shikastlangan dukkak ichidagi qurt boshda kirgan teshikdan yoki 
dukkakning boshqa joyidan teshib tashqariga chiqadi. 
Aftidan, bu qurtlar kapalakgulli yovvoyi o’simliklarda ham oziqlansa kerak. 
Qurtlar tuproq orasida g’umbakka aylanadi. Bu tunlam anchagina zarar 
yetkazishiga qaramay, hozirgacha deyarli o’rganilgan emas. 

Kurash choralari.
Bir rangli tunlamga qarshi kurashda, ekinlarning 
qalinligi va past-balandligiga qarab, har gektarga 12 kg
 
gacha kalsiy arsenat 
changlanadi yoki uning suv va sovun aralashtirib tayyorlangan 1 foyizli 
suspenziyasi purkaladi. Suspenziyaga 0,2 % qattiq yoki 0,4 % suyuq sovun 
qo’shiladi. Har gektar yerga 1000—1500 l
 
chamasida suspenziya purkaladi. Bu 
tadbirlar nutning boshqa juda jiddiy zararkunandasi bo’lgan g’o’za tunlamini ham 
qiradi. 
 

PDF created with pdfFactory Pro trial version 

www.pdffactory.com

---

38