Nuqta kinematikasi. Qattiq jism kinematikasi. Moddiy nuqta dinamikasi 1

Moddiy nuqta dinamikasi. Nyutonning birinchi qonuni. Kuch va massa.
1. Tekis harakatlanib tushayotgan aerostat xuddi shunday tezlikda yuqoriga ko’tarila boshlashi uchun, aerostatdan qancha m massasi ballastni (yukni) tashlab yuborish kerak? Aerostatning ballast bilan birga massasi m= 1600 kg, yuqoriga ko’taruvchi kuchi F=12 kg. Yuqoriga ko’tarilishda va tushishida havoning qarshilik kuchi birday deb hisoblansin.
2. Ipga massasi m=1kg bo’lgan yuk osilgan. Agar yuk osilgan ip a) a = 5 m/s tezlanish bilan yuqoriga ko’tarilayotgan, b) xuddi shunday a = 5 m/s tezlanish bilan pastga tushayotgan bo’lsa, hollar uchun ipning T taranglik kuchlari aniqlansin.
3. Biror diametrli po’lat sim T=4400kg gacha yukka chidash bera oladi. Bu simga m=400kg yuk osib, u uzilib ketmasligi uchun yukni qanday maksimal tezlanish bilan yuqoriga ko’tarish kerak?
4. Yo’lovchilar bilan birga liftning og’irligi m=800kg. Lift osilgan trosning tarangligi: a) T=12 kg va b) T=6 kg bo’lsa, lift qanday tezlanish bilan, qanday yo’nalishda harakatlanadi?
5. Ipga tosh osilgan. Bu toshni a = 2 m/s tez­lanish bilan yuqoriga ko’tarilganda, ipning uzilib ketishi mumkin bo’lgan T taranglik kuchidan ikki marta kichik T taranglik kuchi hosil bo’lgan. Ip uzilib ketishi uchun bu tosh­ni qanday a tezlanish bilan yuqoriga ko’tarish kerak?
6. Massasi m=1020 kg bo’lgan avtomobilg’ t=5 s tormozlangandan keyin tekis sekinlanuvchan harakat qilib, s=25m masofani o’tib to’xtaydi. a) Avtomobilning v boshlang’ich tezligi va b) F tormozlanish kuchi topilsin.
7. m=500 t massali poezd tormozlanganda tekis se­kinlanuvchan harakat qilib t=1 min davomida tezligini v =40km/soat dan v =28 km/soat gacha kamaytirgan. Tormozlash F kuchi topilsin.
8. Massasi m=200t bo’lgan vagon v =54 km/soat boshlang’ich tezlik bilan harakat qiladi. Agar vagon a) 1 min 40 s,b) 10 s va v) 1 s to’xtasa, vagonga tahsir qiluvchi o’rtacha kuch topilsin.
9. Relg’sda turgan vagon tekis tezlanuvchan harakat qilib, s=11 m yo’lni t= 30 s da o’tishi uchun unga qanday kuch tahsir qilishi kerak? Vagonning og’irligi m=16 T. Harakat vaqtida unga, m og’irligining 0,05 qismiga teng bo’lgan ishqalanish F kuchi tahsir qiladi.
10. Massasi m=500 tt bo’lgai poezd teplovozning tortishi to’xtalgach, F=98 kN ishqalanish kuchi tahsiri ostida t=1 min dan keyin to’xtaydi. Poezd qanday v tezlik bilan harakat qilgan?