Нукус 2015 Қорақалпоғистон республикаси халқ таълими вазирлиги к. Убайдуллаев номидаги Республика педагог

Болаларга кўпроқ вақт ажратиш. 
Ўзаро муносабатлар орқали таъ-
сир кўрсатиш ва фарзандга кўпроқ вақт ажратиш керак. Биз эса нима 
қиламиз? Одатий гапларимиз: «Онанг билан иккимиз эшакдек ишлаб, 
сенларни вояга етказаяпмиз” “Яхши ўқиб, кейин институтларга кириб 

---

__
Таълим муассасаларида суициднинг психопрофилактик чора-тадбирларини ташкил этиш
48
кетинглар”, “Келажакда бизни боқасизлар, бор умидимиз сизлардан”, 
“Сизлар юзимизни ерга каратманглар” “Эл-юрт олдида шарманда 
бўламиз!» ва ҳ.к. Балки иш кетидан қувлаб, уларга вақт ажрата олма-
ётгандирмиз? ўртача ҳисоб - китоб қилинганда, ота-она боласи билан 
тарбиявий ишларни олиб бориш, унинг ишларидан хабардор бўлиши 
учун кунига камида 20 дақиқа вақт ажратиши керак. Лекин биз ажрат-
ган вақтимиз кўпроқ дастурхон атрофидаги, овқатланиш вақтидаги 
гаплар билан чегараланиб қолмаганми?
Болаларга диққат-эътиборлироқ бўлиш. 
Ўспиринлар ота-оналари 
уларни тинглашга эмас, кўпроқ панд-насиҳат бериш билан овора бў-
лишлари ҳақида шикоят киладилар. Боланинг саволига юзаки жавоб 
беришни эмас, балки унинг қалбида нима борлиги ҳақида билиб олиш-
га ҳаракат қилиш керак. Психологлар буни яхши билишади, чунки сўзи 
бошқа хатти- ҳаракати бошқача бўлиши керак эмас. Ким билади, ҳозир 
сиз билан кулиб гаплашиб, иштаҳа билан тановул қилаётган болангиз 
тушкунлик холатида бўлиши ҳам мумкин.
Қўллаб-қувватлаш. 
Болангизни ҳадеб, атрофида “нима бўлди?”, 
“нима қилаяпсан?”, “нега ундай?”, “нега бундай?” деяверсангиз бу 
кўпроқ сўроққа ухшаб қолади. Болалар ота-оналари уларни тинглашга 
ва хаққоний қарор қабул килишга тайёр бўлганларидагина ўз муаммо-
лари билан ўртоқ бўлишини ўнутманг. Айтилган янгиликдан асабий-
лашиб, жазавага тушса, бола ичидагини ошкор этадими? Катталар 
фарзандлари мустақил фикр билдира олиши ва қарор қабул қилишга 
қодирлигини ҳурмат килишлари керак.