Нукус 2015 Қорақалпоғистон республикаси халқ таълими вазирлиги к. Убайдуллаев номидаги Республика педагог

Ўз жонига қасд қилиш билан шантаж қилиш. 
Бунда ўспирин уни 
қутқариб олишларини аниқ билади, унинг мақсади ҳаёт билан видо-
лашув эмас, балки ўзининг ҳаракати билан нимагадир эришишдир. 
Агарда оилада ўз жонига қасд қилиш орқали таъмагирлик қилиш 

---

__
Таълим муассасаларида суициднинг психопрофилактик чора-тадбирларини ташкил этиш
34
бошланган бўлса, мутахассисларга мурожаат қилиб, муаммони ком-
плекс ҳал этган маъқулроқ бўлади. Бу муаммо ўз жонига қасд қилишда 
эмас, чунки бундай ҳатти-ҳаракат қандайдир ижтимоий психологик 
етишмовчиликнинг белгисидир.
Саналарда ўз жонига қасд қилиш. 
Болалар ва ўспиринлар, кўпинча, 
диққат марказида бўлишга мойиллар, айрим ҳолларда ўз жонларига 
махсус саналарда ва махсус шароитларда қасд қилишади Буни қиё-
сий ўлим деса ҳам бўлар эди, лекин барибир фарқи бор, бунда улар 
урғуни айнан сана ва вақтга беришади.
Даволаб бўлмайдиган касалликлар, нуқсонлар билан боғлиқ ўз 
жонига қасд қилишлар. 
Одатда ўспиринлар ўзларининг ташқи кўри-
нишларига ўта эҳтиёткор муносабатда бўлишади. Тенгдошлар ўртаси-
да эса ҳар кандай ташқи кўринишдаги нуқсонлар, даволаб бўлинмай-
диган касалликлар болалар томонидан масхара қилинади. Кўпинча 
уларга шундай муносабатда бўлиш уларнинг ота-оналари томонидан 
қўллаб- қувватланади “бундайлар билан юрма, унинг касали бор”, “у 
чўлоқ, қулоғи оғир, семиз, кўзойнак ва х к.” Оқибатда бундай сўзлар 
билан хақоратланаётган ёшлар қувғин бўлиш ҳиссига чидай олмасдан 
ўз ихтиёрлари билан ҳаётдан видолашишни афзал кўрадилар.
Тўғри олиб борилган тушунтириш, оиладаги самимийлик туфайли 
кўпинча одамларнинг бундай тарбиясизлиги билан курашишда 
улар ўзларида куч топадилар ва ҳаётда ташқи кўриниш муваф-
фақият гарови бўла олмаслигни исбот қиладилар.