Nukleinkislotalar

2.Adeninningmolyarkonsentratsiyasitiminnikiga, guaninnikiesasitozingateng:
3.DNKzanjiridagi 6-aminoguruhliasoslarmiqdori 6-ketoguruhliasoslarmiqdorigateng, ya’niadeninvasitozinmolyarkontsentratsiyalariningyig’indisiguaninvatiminmolyarkonsentratsiyalariyig’indisigateng:

4. Guaninbilansitozinmolyarkonsentratsiyalariyig’indisiningadeninbilantiminning (DNKmolekulasidayokiuratsilRNKda) molyarkonsentratsiyalariyig’indisiningnisbatiturlimanbalardaginukleinkislotalardaturlichabo’ladi. Buspetsifiklikkoeffitsientidebataladiva
shaklidaifodalanadi.
Agar, ningqiymatibirdankambo’lsa, bundayDNKATtipga, agaruningqiymatibirdankattabo’lsa, GStipgakiritiladi.
Yuksako’simliklarvahayvonlarDNKsiATtipgamansub, zamburug’lar, suvo’tlarvabakteriyalarningDNKsiko’pinchaGStipgamansub. Buko’rsatkichlarnio’simlik, hayvonvamikroorganizmlarningtaksonomikqatorinianiqlashdafoydalanishmumkin.
1953 yiliD.UotsonvaF.Kriklarquyidagiilmiyma’lumotlargaasosanDNKningmodelinitaklifqilishgan:
1.DNK 3'-5' – fosfodiefirbog’lariorqalibog’langannukleotidlarningbiopolimeridir.
2. DNKtarkibidaginukleotidlarChargaffqoidasigabo’ysunadilar.
3.DNKmolekulasispiralshaklidagistrukturabo’lib, birdanortiqpolinukleotidzanjiridaniboratbo’lishimumkin.
4. DNKmolekulasiningstrukturasivodorodbog’lariorqalistabilmustahkamholatdabo’ladi.
3.7 DNKningikkilamchistrukturasi
DNKningnukleotidtarkibito’g’risidagianalitikma’lumotlarasosidaUotsonbilanKrik 1953 yildaDNKmolekulasiningqo’shspirallarinibir-birigao’ralgantuzilishito’g’risidagig’oyanitaklifetdi. Keyinchalikbunazariyaeksperimentaltasdiqlandi. DNKningikkilamchistrukturasini muvofiqlashtiradigan asosiy omillarquyidagicha: AvaT o’rtalaridagi vodorodbog’lar ibo’lib, bu juftlikda ikkita bo’ladi. GvaSjuftligidaesavodorodbog’lariuchta. Azot asoslarini komplementar (bir-birinito’ldiruvchi) deyiladi.
KomplementarjuftazotasoslariA-TvaG-Slarfaqatkatta-kichiko’lchamibirxilbo’lishibilanbirgalikda, ularningshaklihambirxildabo’ladi.
Qo’shspirallistrukturaningo’zagifosfatvadezoksiribozaguruhidantashkiltopgan. Ufazoviyo’qqanisbatano’nggaburalishxususiyatigaega. Spiralningichkiqismigaazotasoslariufazoviyo’qqanisbatanperpendikulyarjoylashgan. Qo’shspiraldagihar bir zanjir o’zaro antiparalel, ya’niuningkimyoviytuzilishibir-birigaqarama-qarshiholdashakllanadi. Birzanjirdagibog’ 5^/-3^/shaklidabo’lsa, ikkinchisida, aksincha 3^/-5^/ fosfat ko’rinishda (20-rasm) bo’ladi.