Нуклеин кислоталар. Нуклеозидлар ва нуклеотидлар

Nukleozid + H 2 O Geterotsiklik asos + pentoza
H +

Nukleotidlarning tarkibi va tuzilishi

Azotli asos
Sitidin- 3` fosfat
Monosaxarid: riboza ( R = OH ) yoki deoksiriboza ( R = H )
Fosfat kislotasi

Nukleotid tarkibi va tuzilishi

Azotli asos
Monosaxarid: riboza ( R = OH ) yoki deoksiriboza ( R = H )
Fosfat kislotasi
Adenozin- 3` - fosfat

Adenozin- 5` - fosfat

U
H
LEKIN - R - O - H 2 C
U
HAQIDA
H
Nukleotid + H 2 O Nukleozid + fosfat kislota
ON -

Nukleozid siklofosfatlar

Oh
N
O - N 2 S
ON
O =
Adenozin-3 ` , 5` - siklofosfat
N
R

Nukleozid polifosfat

NO – R – O – N 2 S
Oh
U
U
N
N
N
N
NH 2
Oh
HO
Adenozin monofosfat AMP
-H 3 RO 4
+ H 3 PO 4

Nukleozid polifosfat

Oh
N
N
N
N
NH 2
NO – R – O – R – O – N 2 S
ON
ON
O
HO
O
HO
Angidrid bog'i
Adenozin difosfat ADP
+ N 3 RO 4

• N 3 RO 4

-N 3 RO 4
+ N 3 RO 4

Nukleozid polifosfatlar

N
N
N
N
NH 2
ON
ON
O
NO – R – O – R – O – R – O – N 2 S
O
O
HO
HO
O
HO
Angidrid guruhlari
Adenozin trifosfat ATP
-N 3 RO 4
+ N 3 RO 4

Nukleotid kofermentlari

R = H Nikotinamid adenin dinukleotid (NAD + ) R = PO 3 H 2 Nikotinamid adenin dinukleotid fosfat (NADP + )
O – R – O – N 2 S
Oh
R haqida
U
N
N
N
N
NH 2
Oh
HO
CH 2 –P–
Oh
LEKIN
U EMAS
N
CO- N H 2
Oh
+

Nukleotid kofermentlari

O
O
Flavinadenin dinukleotid FAD
Nukleotidning bir qismi
Izoalloksazin q nomi
N
N
N
H
CH 3
CH 3
O
N
O–R–O–N 2 S
HAQIDA
U
U
N
N
N
N
NH2 _
O
HO
CH 2 O–P–
HO
H
H
H
H
H
HO
HO
HO
Ribitol k ismi
Riboflavin, vitamin B 2

Kislorod-kaytarilish kofermentlari

N
CONH 2
+
R
+ H - C ubstrat - N k aytarilgan kishanlar
CONH 2
N
R
N
N
+ H + + Kislorodli uzun substrat kishanlar
N
N
N
N
N
N
N
N
R
R
H
H
H
H
CH 3
CH 3
CH 3
CH 3
Oh
Oh
Oh
Oh
OVER +
NADN
FAD FADN 2
+ 2H
- 2 soat

Dinukleotidlarni tayyorlash xohlagan bulishi

1
Nukleotid 2
Nukleotid 1

DNKning makromolekulyarlanishi Gismi

Fosfodiester ustunlar

DNK va RNKning gidrolizlanishi

Ishkor muhitda :
DNK gidrolizlanadi
RNK Ribonukleotid Ribonukleozid + fosfat kislotasi
Kislotali muhitda :
RNK Geterokalkali asos + D -Riboza + fosfat kislota

Ikkilamchi DNK tuzilishi

To'ldiruvchi

Chargaff Qoidalar :

• asoslarining purin pirimidinining asoslari soniga tenge
• Adenning o'g'li timin raqam tenge
• Guanin - sitozin raqam tenge
• A + C = G + T

To'ldiruvchi juftliklar o'rim-yig'im bolmoq

Timin adenin bilan ikkita vodorod aloqasi o'rim-yig'im qiladi
Guanin bilan sitozin uchta vodorod aloqasi o'rim-yig'im qiladi
N 3 S
N 3 S

Tautomer balansi siljish Natijada bir-birini to'ldirish degradatsiya

N 3 S
N 3 S
Oh
( laktim )
(laktam)

Nuklein kislotasi o'ziga xoslik koeffitsientlar

Nuklein kislotalardan o'ziga xoslik koeffitsientlar deb guanin - sitozin juftlar soninning adenin-timin juftlar soniga b u lgan qarindosh Aytilgan :

DNKning uchinchi darajali tuzilishi

Hujayra DNKsining ba'zi qismlarida DNKning qo'sh zanjiri nafas oladi. Superspirallanish natijasida DNK molekulasi ixcham tuzilishga ega bo'ladi. Uning uzunligi 100 000 marta qisqaradi va 8 santimetr uzunlikdagi DNK 5 nanometrli xromosomaga siqiladi. Bunda, asosan, giston oqsillarining lizin va arginin guruhlari DNK ning fosfor kislotasi guruhi bilan ion bog`lanib, xromosoma hosil qiladi.

DNKning uchinchi darajali tuzilishi

 

Xromosoma
Xromosoma
Histon kuchaydi
DNK

DNKning denaturatsiyasi va renatatsiyasi

Nuklein kislotalarning ikkilamchi tuzilishida hosil bo'lgan bog'larning barqarorligi juda past. Bo'ldi shu uchun o'rtacha effektlar Natijada ikkala nuklein kislotalar denaturatsiya uchrashish mumkin . Vodorod va hidrofobik bog'lar DNK despiralizatsiyasi hisobiga yuzaga keladi va zanjirga boshlanadi va keyin to'p shakllari o'rim-yig'im _ qiladi

Sovutish jarayonida singan bo'g'inlar tiklanadi va ma'lum bir holatda oldindan denatüratsiya qilingan erkin radikallar spiral tuzilishga qaytadi, bu yangilanish sodir bo'lishini anglatadi.

DNK denaturatsiyasi

DNKning o'ziga xosligi _ _ _ va uning renativatsiya tizimiga gibridlanishi _ asosida . Gibridlanish DNK tuzilishi nuklein kislotalarni o'rganish tarkibi qismlar bo'lish , ya'ni fraksiyalash imkoniyatlar beradi .

DNKning gibridlari

DNK 1
DNK 2
Denatüratsiyaning DNKlanishi ishtirok etadi
DNK-DNK gibrid

DNK - gibrid DNK RNKdagi RNK va halqum DNKsidagi DNK

DNK
RNK
Denaturatsiyalangan DNK va RNK
DNK-RNK gibrid

DNK sintezi. Replikatsiya

Hujayra bo'linishidan oldin tana o'z DNKsini ikki baravar oshiradi. Dastlab, DNKning qo'sh spiral nusxasi olinadi. Har bir yangi DNK molekulasidagi zanjirlardan biri birinchi molekulaning nusxasi, ikkinchisi esa yangi sintez qilingan zanjirdir. Bu jarayon ikkita yangi DNKning shakllanishiga olib keladi. Ular shartli ravishda bir-birining tuzilishini o'zgartiruvchi va "ona" DNKsining aniq nusxasi bo'lgan "qizi" DNK deb ataladi.