Novda shaklini turlicha o‘zgartiradigan o‘simlik organidir

Kaktus o’simligi Yantoq o’simligi
Braziliyada o‘sadigan Peireskia turkumiga kiruvchi kaktuslarning poyasi sukkulent bo‘lmasdan yashil barglar hosil qiladi, lekin barg qo‘ltig‘idagi kurtaklar, sukkulent kaktuslardagi kabi metamorfozlashgan.
Fillokladi va kladodi – (fillon – barg, klados – shox). Bular barglarga o‘xshash poyalar yoki butun bosh novdalardir. Ruscus turkumi turlarining novdasidagi tangachasimon barglarini qo‘ltig‘ida yupqa tekis bargsimon shaklda fillokladii rivojlanadi. Sukkulent novdalar. Suv tanqis bo‘lgan joylarda o‘sadigan o‘simliklarning yer ustki organlari bo‘lib, tanasida suv jamg‘arishga moslashgan. Sukkulent o‘simliklarning barglari etdor bo‘lib, tanasida suv va ozuqa moddalarni to‘plashga moslashgan (aloe, semiz o‘tlar). Bu o‘simliklarni novdasi qisqargan yoki yarim qisqargan to‘p barglar hosil qiladi.
2.To’pgullar.Ularning tuzilishi va tiplari.
1.To’pgullar.
2.To’pgullar tuzilishi va tiplari.
To‘pgullar shoxlanishiga qarab oddiy va murakkab bo‘ladi. Oddiy to‘pgullarning asosiy o‘qida gullar yakka-yakka joylashib shoxlanish ikkinchi tartibdan oshmaydi (zubturim va boshqalar). Murakkab to‘pgullarning asosiy o‘qida oddiy to‘pgullar joylashib ularni parsiallar deb ataladi. Shoxlanish 2-4 va undan ko‘proq tartibda bo‘ladi (siren). To‘pgullarning tipi, to‘p mevalarning tiplari, meva va urug‘larning tarqalishi bilan bog‘liq.
To‘pgullarni hosil qilgan novdalarning qismiga ya’ni har yili kurtakdan paydo bo‘lib gullab, mevalagandan keyin quriydigan novdaning qismini birlashgan to‘pgullar yoki sinfloressensiya deyiladi. To‘pgullarning monopodiya shoxlanishida faqat bitta apikal meristema hisobiga o‘sadi va monopodial ratsemoz yoki bortiq to‘pgullar deyiladi (acham biti). Agar asosiy o‘q bir necha tartibli novdalar hisobiga simpodial o‘ssa har bir tartibli novda apikal meristema gul bilan tugallansa, keyingi novda avvalgini o‘rnini bosib borsa simpodial yoki simoz to‘pgul deyiladi (kartoshka). Simpodial to‘pgullarda avval uchki gul ochiladi va yopiq to‘pgul deb ataladi.