Notiqlik san’ati. G’arb va Sharq notiqligi

Mark Tuliy Sitseron eramizdan oldingi 103–yilda Rimdan uzoq bo`lmagan Arpina shahrida badavlat oilada dunyoga keladi. Notiqning asosiy maqsadi-tinglovchi zavqini uyg’otib, o`ziga moyil qilishdan iborat.

Mark Tuliy Sitseron eramizdan oldingi 103–yilda Rimdan uzoq bo`lmagan Arpina shahrida badavlat oilada dunyoga keladi. Notiqning asosiy maqsadi-tinglovchi zavqini uyg’otib, o`ziga moyil qilishdan iborat.

Sitseron fikricha, notiq quyidagi xislatlarga ega bo`lmog’i lozim:

-notiqlik o`zi juda dadil va aytgan gaplariga amin bo`lishi kerak;

-nutq to`la isbotlanishi lozim;

-nutqdagi hamma narsa muhim hisoblanishi kerak;

-nutq materialini sidqidildan to`plash va idrok etish zarur;

• -nutq materialini joylashtira olishi va tushunishga oson bo`lishini ta`minlashi darkor.

Sharqda, jumladan, Movarounnahrda badiiy, ilmiy ijodning taraqqiyoti bilan, shuningdek, va’zxonlik,“Qur’on”ni targ‘ib qilish, Beruniy, Abu Nasr Forobiy, Ibn Sino, Abu Abdulloh al-Xorazmiy, Mahmud Koshg‘ariy, Abulqosim Zamaxshariy, Abu Ya’qub Sakkokiy, Alisher Navoiy kabi buyuk allomalar tilga, lug‘atga, grammatika va mantiqshunoslikka bag‘ishlangan asarlar yozdilar yoki boshqa sohalarga doir asarlarida bu mavzuga aloqador fikrlar bildirdilar.