«Нотиқлик тарихи ва назарияси» фанидан ўқув-мажмуа


Якуний назорат саволлари 1 курс



Download 0,59 Mb.
bet38/46
Sana13.07.2022
Hajmi0,59 Mb.
#785775
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   46
Bog'liq
Прагмалингвистика УМК 2015 (2)

Якуний назорат саволлари 1 курс
1-вариант
1.Ўзбек тилшунослигида прагмалингвистика ( ўрганилиши ва тадқиқи)
2. Прагмалингвистика тил сатҳлариаро тизимда ( фонопрагматика ва синтаксопрагматика)
3. Матн таҳлили
2- вариант

  1. Тилшуносликда прагмалингвистиканинг аҳамияти

  2. Прагмалингвистика тил сатҳлариаро тизимда ( лексопрагматика ва морфопрагматика)

  3. Матн таҳлили



7.Тест саволлари
1. «Прагматика» атамаси илк бор ким томонидан киритилган?
A) Ч. Пирс
B) Ч. Моррис
C) В. фон Гумбольдт
D) Ф.де Соссюр
2. “Грамматикасиз нотиқлик маъносиз, шеърият тўмтоқ, фалсафа асоссиз, тарих ёқимсиз, ҳуқуқ ишончсиздир”- деган олим
А) А.Ашмарин
В) Ю.Степанов
С) М. Ломоносов
D) Арасту
3. Нутқий ҳаракат мақсадининг очиқ баёни
A) эксплицит
B) имплицит
C) импликатура
D) экспозитив
4. Нутқий ҳаракат турини аниқланг: «Сўз бераман, бу бошқа қайтарилмайди»
A) Вердиктив
B) Экзерстив
C) Комиссив
D) Бехабитив
5. Нутқий акт назариясининг камчилигини асослашга ҳаракат қилган олим
A) Ж. Остин
B) Д. Франк
C) П. Грайс
D) Ж. Росса
6. “Қўпол фикр ва ҳукм ифодасини имкони борича камайтириш” кимнинг таърифи?
A) П.Грайс
B) Ж.Лич
C) Кайковус
D) А.Навоий
7. Қўл ва юз ҳаракатлари (имо-ишора, мимика) билан боғлиқ тилшунослик соҳаси
A) Прагмалингвистика
B) Паралингвистика
C) Психолингвистика
D) Нейролингвистика
8.Тил ва тафаккур муносабатини тилшуносликнинг қайси соҳаси ўрганади?
А) менталингвистика
В) психолингвистика
С) паралингвистика
D) нейролингвистика
9.Тилнинг белгили хусусиятларини ўрганувчи бўлим
А) лингвостилистика
В) лингвопрагматика
С) лингвосемиотика
D) лингводидактика
10. Лексеманинг мазмун плани
А) семема
В) номема
С) вокабула
D) семантема
11. Номлаш хусусиятига эга бирлик
А) позитив бирлик
В) номинатив бирлик
С) лексик бирлик
D) мавжуд эмас
12. Лексеманинг семантик таркибида бор бўлган лексик маъно
A) окказионал маъно
В) узуал маъно
С) сунъий маъно
D) кўплик маъноси
13. Прагмалингвистикада Ж.Лич постулатлари
А) 6 та
В) 5та
С) 4та
D) 3та
14. Ч.Пирсга кўра, белгиларнинг ўзаро синтактик муносабатларини уларнинг объект ёки интерпретатор – тавсифловчига бўлган муносабатидан ажратган ҳолда ўрганиш
А) прагматика
В) семантика
С) синтактика
D) грамматика
15. Репрезентамен ( Ч.Пирсга кўра) бу-
А) объект
В) белги
С) восита
D) шахс
16. Идрок этувчининг онгидан ўрин олган ва белгининг тавсифини берувчи восита
А) объект
В) репрезентамен
С) интерпретанта
D) белги
17. Нутқий акт тузилмасидаги энг кенг тарқалган тушунча
А) иллокуция
В) перлокуция
С) локуция
D) эмоция
18. Жамоада ўзини тутиш, хатти- ҳаракатига муносабат билдириш маъноларига эга бўлган нутқий ҳаракатлар ( Ж. Остин)
А) комиссивлар
В) экспозитивлар
С) бехабитивлар
D) экспрессивлар
19. У тилга белгилар тизими сифатида қараш лозимлиги ғоясини ўртага ташлади
А) Ч. Пирс
В) Ф.де Соссюр
С) Б. де Куртенэ
D) Ч. Моррис
20. Улар бир- бирини инкор этмасдан ўзаро ҳамкорликда, бири иккинчисининг нуқсонларини бартараф этган ҳолда ривожланадилар
А) Нутқий фаолиятлар
В) Лисоной парадигмалар
С) Илмий парадигмалар
D) Антропологик парадигмалар
21. Функционал прагмалингвистиканинг объекти
А) Дискурс
В) Инсон
С) Нутқий хулқ
D) Мулоқот хулқи
22. Бирор ифодани маълум коммуникатив мақсад билан ифодалаш
А) перлокутив акт
В) локутив акт
С) иллокутив акт
D) позитив акт
23. Семиотиканинг асосчиларидан бири
А) Ж.Лич
В) Г.Грайс
С) Ч.Моррис
D) И. Сусов
24. Прагматика юнонча ...
А) тузилган, қурилган
В) амалга оширилган, бажарилган
С) ифодаланган, ишланган
D) белгиланган, аниқланган
25. “ Тилни инсон билан текшириш керак”- деган олим
А) Ж.Остин
В) Ш.Балли
С) Б.де Куртенэ
D) Ф.де Соссюр
26. Белгининг ҳаракати ва яратилиши жараёнини Ч. Пирс ... деб атайди.
А) семиотика
В) прагматика
С) семиозис
D) синтактика
27. Предмет ва белги орасидаги табиий боғлиқлик бу -
А) тимсоллар
В) иконик белгилар
С) индекслар
D) расмлар
28. Прагмалингвистиканинг асосий бирлиги
А) Коммуникатив ният
В) Нутқий актлар назарияси
С) Мулоқот одоби
D) Мулоқот хулқи
29. Ч.Пирсга кўра, рим рақамлари бу –
А) тимсоллар
В) иконик белгилар
С) индекслар
D) белгилар
30. Прагмалингвистикада асосий дейктик воситалар
А) Тил бирликлари
В) Феъллар
С) Олмошлар
D) Новербал воситалар
31. Америка ва Европада прагматизм ғояларининг кенг тарғиботи қачон бошланди?
А) 19 асрнинг 70-80 й.
В) 20 аср.70-80 й.
С) 20 аср.20-30 й.
D) 20 аср. 40-50 й.
32. Тилшуносликка “Прагматика” атамаси ким томонидан киритилди?
А) Ч.Моррис
В) Ч.Пирс
С) Ж. Сёрл
D) Л.Витгенштейн
33. Тилшуносликда гап турлари структураси ҳақидаги таълимот
А) прагматика
В) грамматика
С) семантика
D) синтактика
34. У прагматикани семиотик учликнинг асосий қисми сифатида ажратди
А) Р.Карнап
В) Ч.Моррис
С) Д.Франк
D) Ш.Балли
35. Прагмалингвистикада асосий эътибор кимга қаратилади?
А) сўзловчига
В) тингловчига
С) адресатга
D) суҳбатдошга
36. “ Дейксис” сўзининг асл маъноси
А) кўчириш
В) аниқлаш
С) кўрсатиш
D) изоҳлаш
37. Лингвосемиотиканинг асосчиси
А) Ч. Пирс
В) Ч.Моррис
С) Ф.де Соссюр
D) Б. Сеше
38. Нутқ занжирида белгилар орасидаги муносабатни ўрганувчи соҳа
А) прагматика
В) семантика
С) грамматика
D) синтактика
39. Нутқий мулоқотни тадқиқ этувчи фан –
А) дискурсология
В) культурология
С) психология
D) рунология
40. Илмга пресуппозиция тушунчасини олиб кирган олим
А) Д.Франк
В) Н.Арутюнова
С) Г. Фреге
D) П.Грайс
41. Қуйидагилардан қайси бири Ж. Личнинг ҳурмат тамойилидан ўрин олмаган?
А) бағрикенглик
В) хуш кўриш, ёқтириш
С) мавзуга оидлик
D) маъқулллаш
42. Прагматика нимани ўрганади?
А) тил тизимини
В) гап қурилишини
С) тил ва нутқни
D) дискурс тизимини
43. Прагмалингвистиканинг назарий асослари қачон яратилди?
А) 20 аср. 30 й.
В) 20 аср. 40 й.
С) 20аср. 50й.
D) 20 аср. 60 й.
44. Прагматика нимани тадқиқ этади?
А) белги ва предмет муносабатини
В) белги ва тушунча муносабатини
С) белги ва ундан фойдаланувчи муносабатини
D) белги ва белги муносабатини
45. Нутқий актлар назарияси ( илк бор) қаерда ривожлана бошланди?
А) Россияда
В) Англияда
С) Прагада
D) Германияда
46. Прагмалингвистика йўналишларини белгиланг
А) яширин ва ошкора
В) эксплицит ва имплицит
С) функционал ва яширин
D) структур ва функционал
47. Белгилар таълимотининг асосчиси америкалик олим
А) Ф.де Соссюр
В) Ч.Пирс
С) Б.Сеше
D) Ж.Остин
48. Прагмалингвистикада сўзловчи нутқига хос яширин шакли
А) эксплицит
В) имплицит
С)экспрессив
D) эмоционал
49. Нутқий актлар назариясини шакллантирган олим, америкалик психолог
А) Ж.Сёрл
В) Ж.Остин
С) В. Гумбольдт
D) Ш.Балли
50. Ж. Личнинг ҳурмат тамойили постулатлари нечта?
А) 6та
В) 5та
С)4та
D) 3та
51. Д.Вандервекин таснифи неча турдан иборат?
А) 6
В) 5
С) 4
D) 3
52.Ҳукм чикариш фаолиятига оид нутқий ҳаракат
А) эффектив
В) декларатив
С) вердектив
D) директив
53. Ж.Сёрл нутқий актларни неча гуруҳга ажратади?
А) 6та
В) 5та
С)4та
D) 3та
54. Мулоқот жараёнида сўзловчи ўз фикрини изоҳлаши, тасдиқлаши ва тушунтириши жараёнида юзага келадиган нутқий актлар?
А) бехабитивлар
В) экспозитивлар
С) комиссивлар
Д) вердиктивлар
55. Р.Лакоффнинг ҳурмат тамойили максималари нечта?
А) 6та
В) 5та
С)4та
D) 3та
56. Ж.Остин таснифига кўра, жамоада ўзини тутиш, бирор киши хатти-ҳаракатига муносабат билдириш маъноларига эга бўлган нутқий ҳаракатлар-бу...
А) комиссивлар
В) вердективлар
С) бехабитивлар
D) экспозитивлар
57. Ўзбек тилшуносликида ўзбек тили прагматикасини тадқиқ этган олим
А) Н.Маҳмудов
В) М.Ҳакимов
С) Ҳ.Неъматов
D) Ш.Сафаров
58. Ш.Сафаровнинг “Прагмалингвистика” китоби качон нашр этилган?
А) 2009й
В) 2008й
С) 2010й
D) 2011й
59. Рус тилшунослигида лингвистик прагматикага оид тадқиқотлар олиб борган олимлар келтирилган қаторни белгиланг
А) Н.Арутюнова, Е.Падучева
В) Мирианашвили, Н.Арутюнова
C) И.Сусов, Е.Падучева
D) Ч.Моррис, И.Сусов
60. Систем-структур тилшуносликда индикатив сўзлар қандай номланади?
А) дескриптив сўзлар
В) дескриптив бўлмаган сўзлар
С) номинатив сўзлар
D) дейктик сўзлар
61. Нутқий акт тушунчаси моҳиятига кўра, кимнинг нутқида коммуникатив ният акс этади?
А) сўзловчи
В) тинловчи
С) реципиент
D) адресат
62. Нутқ ва нутқ маданияти масалалари билан илк бор қайси лингвистик мактаб шуғуллана бошлади?
А) Қозон лингвистик мактаби
В) Копенгаген лингвистик мактаби
С) Прага лингвистик мактаби
D) Америка структурализм мактаби
63. Рус тилшуноси Р.О.Якобсон қайси лингвистик мактаб вакили ҳисобланади?
А) Қозон лингвистик мактаби
В) Копенгаген лингвистик мактаби
С) Америка структурализм мактаби
D) Прага лингвистик мактаби
64. Ўзбек тилшунослигида яратилган “Прагмалингвистика” асари муаллифи ким?
А) М.Ҳакимов
В) А.Нурмонов
С) Ш.Сафаров
D) Б.Менглиев
65. Қуйидагилардан бири паралингвистиканинг объекти бўла олмайди..
А) интонация
В) жест
С) мимика
D) табиий белгилар
66. НАН қайси олимлар номи билан боғлиқ?
А) Ж.Сёрл, Ж.Остин
В) А.Леонтьев, Л.Выготский
С) А.Леонтьев, , А.Лурия
D) А.Лурия, Ж.Сёрл,
67. Онтолингвистиканинг объекти ...
А) инсон нутқи
В) инсон фаолияти
С) бола нутқи
D) боланинг ривожланиши
68. Прагмалингвистикада қуйидаги атамалардан қайси бири ўрганилмайди?
А) импликатура
В) аффазия
С) пресуппозиция
D) коммуникатив ният
69. Прагмалингвистика нимани ўрганади?
А) миллий тилларнинг нутқий фаолиятга ўзаро таъсирини
В) тил ва нутқ бирлигини
С) ижтимоий-психологик омилларни
D) ижтимоий, биологик ва психологик омилларнинг нутқий фаолиятга таъсирини
70. Нутқий фаолият назариясини қайси олимлар ўрганган?
А) Ж.Сёрл, Ж.Остин, Г.Фреге
В) А.Леонтьев, Л.Выготский, А.Лурия
С) А.Леонтьев, , А.Лурия, Ж.Сёрл
D) А.Лурия, Ж.Сёрл, Ж.Остин
71. Нейролингвистика нимани ўрганади?
А) мантиқ ва тафаккурни
В) ҳиссиёт ва билишни
С) тил ва тафаккурни
D) мия ва нутқни
72. Ижтимоий хулқ қонунларини шакллантирган ғарб психолингвистлари
А) Ж.Лич ва П.Грайс
В) Ш.Балли ва Б.Сеше
С) Р.Лурия ва Лакофф
D) Уорф ва Сепфир
73. Белги ташувчи, предмет ифодаси ва предмет ҳақидаги тушунча орасидаги муносабатни ... ўрганади.
А) синтактика
В) прагматика
С) семантика
D) семиотика
74. Матннинг изоҳловчининг ҳаёлий тасаввурида шаклланиши ... деб аталади.
А) дейксис
В) дискурс
С) контекст
D) ижод
75. Сиёсий дискурс концепти
А) ҳокимият
В) таълим
С) эътиқод
D) қонун
76. Маиший мулоқот дискурснинг қайси турига мансуб?
А) институционал
В) шахсий
С) сиёсий
D) кундалик мулоқот
77. Коммуникатив фаолият асосини нима ташкил қилади?
А) ҳамкорлик тамойили
В) ҳурмат тамойили
С) муросасозлик тамойили
D) муқобиллик тамойили
78. Мулоқотнинг самарали кечишида асосий муваффақият омили-бу...
А) ҳамкорлик тамойили
В) ҳурмат тамойили
С) миқдор тамойили
D) бағрикенглик тамойили
79. Кошифийнинг суҳбат одоби хусусидаги тамойили неча қисмдан иборат?
А) 5
В) 6
С) 7
D) 8
80. Ўзбек тилшунослигида ўзбек мулоқот хулқининг ижтимоий-лисоний хусусиятларини ўрганган олим?
А) Н.Маҳмудов
В) А.Нурмонов
С) С.Мўминов
D) М.Ҳакимов
81. Прагмалингвистиканинг асосий бирлиги сифатида ... эътироф этилади.
А) НАН
В) МХ
С) КН
D) МО
82. Нутқий акт тушунчаси асосан ... ўрганилган.
А) социолингвистикада
В) психолингвистикада
С) нейролингвистикада
D) паралингвистикада
83. НАН да сўзловчининг нутқи тингловчига таъсир ўтказади. Нутқий фаолиятнинг таъсир ўтказиши-бу....
А) локутив акт
В) иллокутив акт
С) позитив акт
D) перлокутив акт
84. НАН марказида қандай ҳаракат туради?
А) иллокутив ҳаракат
В) перлокутив ҳаракат
С) локутив ҳаракат
D) Барчаси
85. Тилшунос О.Есперсен дейксисни кандай номлайди?
А) шифер
В) шлифер
С) шифтер
D) шлифтер
86. “Мавзудан четга чиқмаслик” кимнинг максима-постулати?
А) Ж.Личнинг
В) П.Грайснинг
С) Р.Лакоффнинг
D) Ж.Сёрлнинг
87. “Бағрикенглик” кимнинг максима -постулати?
А) Ж.Личнинг
В) П.Грайснинг
С) Р.Лакоффнинг
D) Ж.Сёрлнинг
88. Ижтимоий табақалаштиришда олимлар қандай тушунчаларни фарқлашни таклиф этишган?
А) нутқий бирлик ва лисоний бирлик
В) ижтимоий тенглик ва муносабат
С) лисоний қобилият ва лисоний омил
D) ижтимоий мақом ва ижтимоий роль
89. “У денгизни севади. Денгиз уни севмайди...” жумласидаги дейксисни белгиланг?
А) у
В) денгиз
С) севади
D) севмайди
90. Дискурснинг матндан фарқловчи бир хусусиятини кўрсатинг
А) мавҳум
В) статик
С) динамик
D) турғун
91. Функционал прагмалингвистикага қуйидагилардан қайси бири тааллуқли эмас?
А) дискурс
В) лисоний фаолият
С) тил бирликлари
D) мулоқот хулқи
92. Халқнинг (инсонинг) жонли, амалдаги нутқини ўрганувчи соҳа-
А) антропология
В) этимология
С) лингвокультурология
D) этнолингвистика
93. Ўзбек тилшунослигида нутқий жўялилик хусусида бир қатор мақолалар муаллифи ким?
А) Ш.Искандарова
В) С.Мўминов
С) Н.Маҳмудов
D) Ё.Тожиев
94. Жаҳон тилшунослигида тил ва ундан фойдаланувчилар ўртасидаги алоқадорликни ... ўрганади.
А) лингводидактика
В) лингвокультурология
С) дискурсология
D) лингвопрагматика
95. “Нутқда “ҳа” дейишнинг 50 усули ва “йўқ” дейишнинг 500 усули бор, аммо буни ёзишнинг фақат битта усули мавжуд, холос”-дейди ...
А) Б.Шоу
В) В.Гёте
С) Цицерон
D) Арасту
96. Ўзбек нутқ одатининг мулоқот шакллари юзасидан тадқиқот олиб борган тилшунос
А) Э.Бегматов
В) Б.Менглиев
С) И.Иброҳимов
D) Ш.Искандарова
97. Ҳар қандай нутқий фаолият марказида ...... туради.
А) сўз В)гап С) тил D)шахс
98. “ Ўзбек тилининг мазмуний синтаксиси” ( 1992) китоби муаллифи
А)А.Нурмонов, Н. Маҳмудов ва бошқ.
В) М.Ҳакимов, Н. Маҳмудов ва бошқ.
С) А.Нурмонов, С.Мўминов ва бошқ.
D) А.Аҳмедов, Ш.Искандарова ва бошқ.
99. Гапнинг актуал ( коммуникатив) бўлинишида иштирок этувчи элементлар
А) фонема ва морфема
В) эга ва кесим
С) тема ва рема
D) предикат
100. Тил ва маданият, ўзаро маданий алоқа масалаларини илмий тадқиқ этувчи соҳа
А) этнолингвистика
В) психолингвистика
С) маданиятшунослик
D) лингвокультурология
101. Қиёсий-тарихий метод асосчилари
А) Ф.де Соссюр, Гумбольдт, Я.Гримм, Востоков
В) Востоков, Ф.Бопп, Я.Гримм, Гумбольдт
С) В.Бопп, Я.Гримм, Р.Раск, Востоков
D) Ф.де Соссюр, Гумбольдт, Я.Гримм, Р.Раск,
102. ........... фақат тилга тегишли маълумотларни ўрганади.
А) экстралингвистика
В) интралингвистика
С) интерлингвистика
D) эколингвистика
103. Билиш назарияси асосида тилни онгли ҳис қилишни ўрганиш соҳаси
А) психолингвистика
В) менталингвистика
С) когнитив тилшунослик
D) прагмалингвистика
104. Тилдаги турли соҳаларга тегишли матнларни илмий тадқиқ қилиш соҳаси
А) дискурсология
В) матн тилшунослиги
С) компьютер тилшунослиги
D) амалий тилшунослик
105. Тилшуносликда нечта илмий парадигмалар ажратилмоқда?
А) 4та В) 3та С) 2та D) ажратилмаган
106. Прагмалингвистика қандай масалалар билан шуғулланади?
А) тил тарихи ва келиб чиқиш сабаблари
В) тил ва нутқ ҳодисалари
С) мулоқот хулқи, одоби масалалари
D) нутқнинг келиб чиқиши ва ривожланиши
107. Прагматикада функционал-семантик майдонни ажратган олим
А) А.Бондарко
В) Е.Вольф
С) А.Маслова
D) Г.Маркелова
108. Мулоқотнинг энг кичик минимал бирлиги
А) сўз шакли
В) нутқий акт
С) сўз
D) нутқий вазият
109. Прагмалингвистиканинг просодикани ўрганувчи бўлими қандай номланади?
А) прагматика
В) прагмасемантика
С) прагмафонема
D) лингвопрагматика
110. Тилшуносликка “дискурс” тушунчаси ким томонидан киритилган?
А) И.Гальперин
В) А.Маслова
С) З.Харрис
D) Ван Дейк

Download 0,59 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   34   35   36   37   38   39   40   41   ...   46




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish