«noshirlik asoslari» fanidan o`quv-uslubiy majmua (1-kurslar uchun) Samarqand – 2021 annotatsiya

Adabiy tahrir – matnni adabiy til me’yorlari, muayyan uslubga moslab ishlov berish jarayoni. Mazkur jarayon, asosan, tahrir bo’yicha mutaxassis – muharrir tomonidan amalga oshiriladi. Nashr jarayonining asosiy bosqichlaridan biri hisoblanadi.
Abdulhaq Kotib (1808, Toshkent -1886) — xattot. Abdulhaq kotib Buxoroda ta’lim olib qaytgach, o‘z shahridagi ma-drasada mudarrislik qilgan. 1881—84 yillarda Arabiston, Misr mamlakatla-riga va Istanbul shahriga sayohat qilgan. Ta’liq, riqo’, suls, nasta’liq xatla-rini yaxshi o‘zlashtirgan. O‘zbekiston Fanlar akademiyasi Sharqshunoslik institutida u ko‘chirgan o‘ndan ortiq qo‘lyozma mavjud.
Annotatsiya (lot. - qayd) – bosma asar yoki qo’lyozmaning qisqacha tavsifi
Atama – muayyan narsa, voqea va hodisani nomlovchi so’z. masalan, tuproq, qo’zg’olon, shamol.
Axborot (ar. Xabarlar: birligi xabar)- ommaviy axborot vositalari, bosma nashrlar va boshqa turli vositalar, belgilar, ishoralar yoeramida yetkazilgan, ma’lum qilinadigan, ko’rsatiladigan ma’lumot. Yana qarang. Informatsiya
Avtograf (lot.aymoc. – o’zi yozmoq) – 1) muallifning o’z qo’li bilan yozilgan asl nusxa, matn; 2) o’z qo’li bilan yozilgan yozuv yoki kitob, rasm, fotosurat va b.ga qo’yilgan imzo.
Avtoreferat – muallifning o’zi, masalan, dissertatsiya muallifining o’zi tomonidan qisqacha bayon etilgan ilmiy tadqiqot.
Adad – bir nomdagi yoki bitta muallif bosma nashrining miqdoriy ko’rsatkichi.
Alifboli ko’rsatkich – hujjatlar sarlavhasi, kontekstida mavjud bo’lgan tayanch so’zlarning alifbo tartibida berilgan ko’rsatkichi. Bu tayanch so’zlardan rukn sifatida foydalaniladi va avvalgi hamda keying matn bilan birga beriladi, shu yo’l bilan har bir rukn aniqlanadi.
Alifboli katalog – catalog, bunda bosma asar tavsifi muallifning alifbo tartibidagi familiyalari, shuningdek, 3 dan ortiq muallifga taalluqli yoki muallifi ko’rsatilmay nashr etilgan asarlarning sarlavhasi alifbo tartibida (u;arning mazmunidan qat’iy nazar) joylashtiriladi. Kutubxona yoki axborot idorasining asosiy ma’lumotnoma – bibliografiya vositalaridan biri. Uning yordamida kitobxon biror muallifning asarini topishi, kitob saqlanadigan xonadagi o’zini qiziqtirayotgan kitob shifrini aniqlashi va unga buyurtma berishi mumkin.
Almanax – turli mualliflarning mavzu, janr, g’oyaviy, siyosiy yoki qandaydir boshqa belgilari bo’yicha birlashtirilgan adabiy asarlarning davriy bo’lmagan yoki davom etuvchi to’plami.
Analitik sharh – muayyan vaqt oralig’ida masalaning holatiga analitik baho beriladigan sharh. Tahlil etilayotgan materiallarning dalillangan tavsifidan iborat bo’ladi, unda asoslangan amaliy tavsiyalar beriladi. Ilmiy tadqiqot ishining bir qismi sifatida qaraladi.
Argument (lot.argumentum - vaj) – isbotlashning sezirarli darajada ishonchliligini belgilovchi unsure; ishbotlashga asos bo’lib xizmat qiluvchi mantiqiy dalil. Isbotlash asosi sifatida qaraladigan argumentlarning ko’proq uchraydigan (odatiy) turlari; a) ilgari isbotlangan qoidalar; b) isbotlangan (bevosita qabul qilingan, eksperiment vaqtida kuzatish yo’li bilan qayd etilgan) dalillar haqidagi mulohaza; c) aksiomalar, d) yechimlar.
Asl nusxa – 1) qo’lyozma, asarning haqiqiy (ko’chirmasidan farqli) nusxasi, 2) qo’lyozma, unga asosan bosmaxonada bosish amalga oshiriladi; 3) boshqa tilga tarjima qilish uchun asos hisoblanuvchi matn.