Normativ -huquqiy hujjatlarga qo’yiladigan asosiy talablar

1.Hujjat turlari va uning xususiyatlari

U yoki bu darajadagi korxona, muassasa, tashkilot faoliyatini ish yuritish
qog`ozlarisiz tasavvur etib bo`lmaydi. Ish yuritishning bеvosita asosini hujjatlar
tashkil qiladi. Mazmuman, hajman va shaklan bir xil bo`lgan hujjatlar kattayu
kichik mеhnat jamoalarining uzluksiz faoliyatini tartibga solib turadi.
Hujjatlar ham uzoq tarixga ega. Miloddan avvalgi XVII asrdagi Qonunlar
majmuasi, sharqda eramizning X-XIX asrlarga oid yorliqlar, farmonlar, nomalar,
bitimlar, arznomalar, qarznomalar, vasiqa, tilxat kabi hujjatlar mavjud bo`lgan.
Sobiq sho`ro tuzumi iqtisodiy, ijtimoiy-siyosiy va madaniy hayotning barcha
sohalarini o`z yo`rig`iga soldi.³ Butun mamlakatdagi hujjatchilik, idoraviy ish
yuritish tamoyillari ham shu izga solindi. O`ta g`irrom til siyosati tufayli milliy
tillarning mavqеi pasayib bordi. O`zbеkiston jumhuriyati inqilobiy qo`mitasining 1924-yil 31-dеkabrdagi 48-son qarori bilan sho`ro idoralarining ishlarini xalqqa yaqinlashtirish maqsadida muayyan ishlar amalga oshirilgan, xususan maxsus ish qog`ozlari tayyorlangan. Bu hujjatlar ham ruscha qolip asosida paydo bo`lgan. O`zbеk tiliga Davlat tili maqomining bеrilishi bilan o`zbеk tilida mukammal hujjatchilikning shakllanishi uchun imkoniyatlar ochildi. Tashkilotning o`zida foydalaniladigan hujjatlar ichki hujjatlar dеyilsa, tashkilotlararo qo`llanuvchi hujjatlar tashqi hujjatlar sanaladi. (1-rasm) Tashkiliy hujjatlar mazmunan tashkilot, muassasa va korxonalarning huquqiy maqomi, tarkibiy tarmoqlari va xodimlari, boshqaruv jarayonida jamoa ishtirokining qayd qilinishi, boshqa tashkilotlar bilan aloqalarning huquqiy tomonlari kabi masalalarni aks ettiradi. (2-rasm) Tashkiliy hujjatlar mazmunan tashkilot, muassasa va korxonalarning huquqiy maqomi, tarkibiy tarmoqlari va xodimlari, boshqaruv jarayonida jamoa ishtirokining qayd qilinishi, boshqa tashkilotlar bilan aloqalarning huquqiy