70
Нормал ЭКГ да 5 та, 3 та мусбат ва 2 та манфий тишлар тафовут қилинади. Бу
тишлар юракдаги қўзғалишларнинг таркалишини ўзида акс эттиради. Тишлар қўзғалган ва
қўзғалмаган орасидаги жойлар орасидаги потенциаллар фарқини ўзида акс эттиради. Ёзиб
олинган тўғри чизиқ
изопотенциал чизиқ деб аталиб, қўзғалган соҳалар орасида
потенциаллар фарқи йўқлигини ѐки қўзгалиш шу соҳани тўлиқлигича қамраб олганлигини
англатади. Тишлар лотин харфлари билан белгиланади: P, Q, R, S, T тишлар оралиғи -
сегментлар деб аталади. Тишлар ва сегментлар йиғиндиси эса
интервал деб аталади. Учта
йирик тишлар яъни P, R, T юқорига йўналган бўлиб, мусбат тишлар дейилади, иккита
кичик тиш Q, S лар эса пастга йўналган бўлиб, манфий тишлар дейилади ва
изочизиқдан пастда жойлашади.
Р тиш чап ва ўнг бўлмачалар қўзғгалгандаги потенциалларнинг алгебраик
йиғиндисидир. Унинг давомийлиги 0,1 сек га тенг. Волтажи эса 0-3 мв га тенг. РQ
сегменти қўзғалишларни атрио-вентрикуляр тугунга ўтаѐтганлигини англатиб, изочизиқда
0,12-0,2 сек давом этади.
Q R S T комплекси қоринчалар миокардида қўзғалишлар пайдо бўлгани ва
тарқалганлигини англатади. Шунинг учун ҳам
қоринчалар комплекси деб аталади.
Қоринчаларнинг қўзғалиши, қоринчалараро тўсиқнинг юрак учи, ўнг сўрғичсимон
мускул ва қоринчалар ички юзасининг деполяризацияси ЭКГ да пастга йўналган Q тиш
билан белгиланади, волтажи 0-0,3 мв. R тишлар ЭКГ да энг юқори тиш ҳисобланиб, юрак
асоси ва қоринчалар ташқи юзасининг қўзғалганлигини англатади ва волтажи 0,6-1,6 мв га
тенг.
S тиш қоринчалар миокардини қўзғалишлар тўлиқлигига қамраб олганлигини
англатади, энди юракнинг барча қисми электроманфий бўлиб қолди. Волтажи 0,25-0,14
мв га тенг. ST сегменти ҳар иккала қоринча қўзғалганлиги туфайли қоринчалар орасида
потенциаллар фарқи йўқлигини англатади ва изочизиқда ѐтади. Т тиш миокарднинг
реполяризациясини кўрсатади. Бу тиш ЭКГ да энг кўп ўзгарувчи қисми ҳисобланади ва
унинг волтажи 0,25-0,6 мв га тенг. Т тиш ва кейинги Р тиш оралигида изочизиқ чизилиб,
юрак 70 маротаба қисқарганда 0,4 с давом этади. Т Р сегменти юрак тинч турган умумий
пауза ва диастола вақтига тўғри келади. Q R S T комплекс давомийлиги 0,40 секга тўғри
келади (0,36-0,44 с).
ЭКГ юрак ўтказувчи тизимида ўзгаришлар бирлигини кўрсатиб беради. Масалан P-
Q интервал кўрсаткичи бўйича бўлмачалардан қоринчаларга қўзғалишлар нормал
тезликда ўтаѐтганлигини кўрсатади. Q R S комплекси эса қоринчалар миокардида
қўзғалишлар қамраб олиш тезлигини кўрсатади ва 0,06-0,1 сек давом этади.
Юрак фаолияти ритмининг ўзгариши. ЭКГ юрак ритмининг ўзгаришини мукаммал
анализ қилишга имкон берувчи параметрлардан бири ҳисобланади. Нормал юрак
қисқаришлари минутига 60-80 та га тенг. Аммо сийракроқ ритм – брадикардия (40-50 та)
тез ритм тахикардия (90-100 та ва 150 тагача етиши мумкин) ҳам кўп учрайди.
Брадикардия спорт билан мунтазам шуғулланувчиларда тинч ҳолларда учрайди.
Тахикардия эса жисмоний иш вақтида, ҳиссий қўзғалишлар вақтида учрайди. Ёшларда
юрак ритми нафасига қараб ўзгариб туради. Бу ҳодисани
нафас аритмияси деб аталади.
Бунда ҳар бир нафас чиқаришнинг охирида навбатдиги нафас олишнинг бошларида юрак
сийракроқ уради.
Do'stlaringiz bilan baham: