Noorganik moddalar kimyoviy texnologiyasi

Mustaqil ishlash uchun topshiriqlar
1. 60 t/kun ishlab-chiqarish unumdorligiga ega bo‘lgan oltingugurtni yoqish o‘chog‘ini moddiy balansi tuzilsin. Oltingugurtni oksidlanish darajasi 0,95. Havoning ortiqcha koeffitsienti =1,5. Hisoblashni kg/soatda olib borilsin
Energiya aktivatsii E =87800 kDj/mol. Koeffitsient zapasa s = 1.33.
2.A moddaning parchalanish reaksiyasida faollanish energiyasi va reaksiyaning tezligi konstantasining haroratga bog‘liqligini aniqlang. Reaksiyaning konstanta tezligi: t₁=10⁰S.. K₁=1,1*10^-4 ;
t₂=60⁰S S^-1 K₂=5,5*10^-2S^-1
Nazorat savollari:

1. 
   Oltingugurtli rudalarning , vodorod sufidning, oltingugurtning yonish reaksiyalari?
   
2. 
   SO₂ ni SO₃ ga oksidlashning sanoat usullari?
   
3. 
   SO₂ ni SO₃ ga laboratoriya qurilmasida oksidlash?
   
4. 
   SO₂ ning yod bilan reaksiyasi?
   
5. 
   Oltingugurt rudalarining yonish tezligi qanday aniqlanadi?
   

AMALIY MASHG’ULOT №9
MAVZU: KONTAKT APPARATI TEXNOLOGIK HISOBLARI

Namunaviy masala №1
Masalaning sharti: Diametri D=13m, balandligi N=5m bo‘lgan silindrik shaklidagi kislota saqlagichda konsentratsiyasi S=97% sulfat kislota saqlanmoqda. Kislota saqlagichda to‘ldirish koeffitsenti h=0,65 bo‘lsa, bu saqlagich ichidagi sulfat kislotaning hajmi va og‘irlik miqdori hisoblansin.
Berilgan:
D=13m
H=5m
h=0,65
C=97% H₂SO₄
97% H₂SO₄ zichligi =1,8364 t/m³ (ma’lumotnomadan olinadi)
V (H₂SO₄₎ -?
m (H₂SO₄₎ -?
Masalaning echimi:
1. Kislota saqlagichning umumiy ko‘rinishi quyidagicha bo‘lishi mumkin:





D




H

2. Kislota saqlagichni umumiy xajmini aniqlaymiz:

1.

3. Kislota saqlagichda saqlanayotgan sulfat kislota hajmini topamiz:
H₂SO₄
4. Kislota saqlagichida saqlanayotgan 97% sulfat kislotasaning og‘irlik miqdorini hisoblaymiz:
m (H₂SO₄₎=V H₂SO₄ּ 97% H₂SO₄=431,16m³ּ1,8364 t/m³=791,79 t H₂SO₄
5. Hozirgi vaqtda sulfat kislota omborxonalarida ishlatilayotgan kislota saqlagichlarining har birining hajmi 3000m³ va undan ortiqroq ham bo‘lishi mumkin va unda o‘rtacha 5500 tonna atrofida kuporos moyi (93:94% H₂SO₄) saqlanadi. Amaliyotda kislota saqlagichlarni qisqartirib «banka» lar deyiladi va hozirgi zamon sulfat kislota omborxonalari 3 va undan ortiq «banka» lardan iborat bo‘lib, ularda 15000 tonnadan ortiq yuqori konsentratsiyali sulfat kislota saqlanadi.